KRETA MYKENY

KRETA cywilizacja minojska i mykeńska Od ok. II tys. p.n.e. - ok. 1400 r. p.n.e. - rozkwit cywilizacji minojskiej zakończony najazdem Mykeńyczków i splądrowaniem Krety 1400 p.n.e. – 1200 p.n.e. - ekspansja mykeńska w obrębie morza Śródziemnego

KRETA – plan najważniejszych miast epoki minojskiej.

Cywilizacja minojska była najważniejszą cywilizacją epoki brązu całego świata greckiego - Przed rozkwitem cywilizacji Grecji kontynentalnej Kreta była niekwestionowaną potęgą morską, centrum handlowym i kulturalnym - Kreteńczycy utrzymywali kontakty morskie z Egiptem, Azją Mniejszą i Grecją kontynentalną. Liczne są więc w sztuce minojskiej wpływy orientalne czy egipskie - Kretę cechowała wytworna lekka architektura pałacowa, komfort i elegancja wystroju wnętrz ( pałace posiadały łazienki ) - rozwinęło się malarstwo ścienne, sztuka figuratywna, sztuka użytkowa (wazy, naczynia do przechowywania ziaren i wina oraz olbrzymie wazy z wypalanej gliny do przechowywania oliwy z oliwek tzw. pithoi )

Wazy (tzw. pithoi) znalezione w ruinach pałacu w Knossos (Kreta)

Pałac w Knossos Knossos było najprawdopodobniej stolicą Krety w epoce minojskiej W aglomeracji znajdował się ogromnych rozmiarów pałac odkryty w 1878 r. – pałac króla Minosa, odsłonięte ruiny mają ponad 17 tys.m2 Nie odnaleziono śladów fortyfikacji W 1900 r. brytyjski archeolog Arthur Evans rozpoczyna zakrojone na ogromną skalę prace archeologiczne, których owocem jest częściowa rekonstrukcja pałacu, nazwanego pałacem Minosa od postaci mitycznego króla

Pałac w Knossos, Rekonstrukacja wg. Arthura Evansa.

Plan pałacu w Knossos, XVII w. p.n.e.

Jedna z możliwych rekonstrukcji pałacu Knossos

Stylistyka Wielki dziedziniec poprzedza wejście do pałacu Plan pałacu wydaje się być mitycznym labiryntem, lecz w efekcie jest jasno przemyślaną logiczną konstrukcją Pałac w Knossos był nie tylko siedzibą władcy, lecz także centrum kulturalno-religijnym, siedzibą władz oraz spichlerzem miasta Pałac posiadał dwa i więcej poziomów Sala tronowa z rekonstrukcją fresków o żywych kolorach i tematyce animalistycznej

Prince aux lis, Książe Lilii, jedno z najbardziej znanych malowideł naściennych w pałacu w Knossos. Rekonstrukcja z 1926 r. na podstawie fragmentów malowanego stiuku znalezionych przez Sir Arthura Evansa.

Rekonstrukcja fresku Delfinów w Knossos, Sala Królowej, autor : Arthur Evans

Religia Religia epoki minojskiej była odzwierciedleniem obrzędów panujących uprzednio na Krecie Zwrócona była ku naturze i kultowi płodów rolnych Jest to szczególnie widoczne w symbolicznym umieraniu i odradzaniu się bóstw zgodnie z porami roku i wszechobecności zwierząt takich jak byk, wąż czy gołąb Fresk, gra z bykiem, Knossos

UBIÓR Okres rozkwitu kreteńskiego ubioru przypada na okres ok. 1750 – 1400 p.n.e., gdy w pałacu w Knossos dominował ogromny przepych strojów zwłaszcza kobiecych oraz różnorodność biżuterii. Figurka zwana Damą z Auxerre, połowa VII w. p.n.e. marmur Bogini węży, Knossos, ok. 1600 r. p.n.e.

Bardzo liczne przykłady biżuterii zostały znalezione w czasie wykopalisk na Krecie. Odkryto bogate ozdoby m.in. Pierścienie, naszyjniki, bransolety. Te ostatnie często noszono na obu rękach. Noszono naszyjniki z kamyków nawleczonych na nitkę, a bogatsi mieszkańcy ozdabiali się naszyjnikami z paciorkami ze steatytu, masy imitującej lapis-lazuli, agatu, ametystu etc. Tzw. Wisior z pszczołami, Heraklion, Kreta, ok. 1800 r. p.n.e.

MYKENY Ok. 2200 p.n.e – 1000 p.n.e. – epoka mykeńska Mykeny - starożytne miasto greckie położone w pn-wsch. części Peloponezu Mitycznym królem Myken był Agamemnon Pismo linearne A i B Eleganckie rzemiosło artystyczne Bogata i nowatorska architektura militarna Fresk odkryty w Mykenach przestawiający kobietę

Rzemiosło artystyczne Wysoko rozwinięta sztuka złotnicza - bogate dary grobowe - eleganckie rytony (kielichy do picia wina) z reliefami ludzi i zwierząt - bogato zdobiona broń (sztylety, tarcze) - złote pierścienie z precyzyjnie cyzelowanymi scenami polowań i kultu Tzw. Maska Agamemnona, Mykeny, XVI w. p.n.e.

Architektura militarna Cywilizację mykeńską charakteryzują monumentalna budowle militarne W przeciwieństwie do otwartych miast Minojczyków mykeńskie osady były silnie ufortyfikowane, zakładane w strategicznych miejscach obronnych tj. wzgórzach, szczytach gór Wznoszono mury z olbrzymich poligonalnych bloków kamiennych ważących wiele ton i nakładano je na siebie bez zaprawy murarskiej Najważniejsze zabytki to : Mykeny, Tiryns, Pylos

Brama Lwów w Mykenach, ok. 1250 r. p.n.e.

Religia i pochówek W Mykenach występował politeizm (wielobóstwo), który czerpał z panteonu zarówno ludów najeżdżających Grecję jak Achajowie, Jończycy czy Eolczycy, jak i z wierzeń ludów zamieszkujących Grecję jeszcze w II tys. p.n.e. w dużej mierze będących pod wpływami Kreteńczyków Czczeni są bogowie, których w późniejszych czasach będzie opisywał m.in. Homer (VIII w. p.n.e) tzn. m.in. Zeus, Hermes, Posejdon, Hera, Atena, Artemis) Bogom oddawana jest cześć poprzez : ofiary składane z płodów rolnych i zwierząt

Wejście do grobowca Kiltajmestry, Mykeny, ok. 1250 r. p.n.e Do wnętrza grobowca prowadził nie zadaszony korytarz o wznoszących się ścianach, wrzynający się głęboko w zbocze tzw. dromos, zwieńczony potężnymi drzwiami. Właściwy grób kopułowy znajduje się za wejściem.

Grobowce pokrywano kopcem ziemi, wnętrze wykładano murem ciosowym. Groby kopułowe, zwane też tolosowymi kształtem przypominały pierwotne ule ze słomy. Grobowce pokrywano kopcem ziemi, wnętrze wykładano murem ciosowym. Aż po czasy rzymskie , gdy zaczęto budować potężne kopuły wieńczące łaźnie i panteony, mykeńskie grobowce były największymi pomieszczeniami wewnętrznymi starożytności, zbudowanymi bez podpory. Grobowce kopułowe zawdzięczały swoją stabilność m.in. Temu, iż w miarę budowy całość budowli podsypywano ziemią tworząc kopiec, przez co budowla była na całej powierzchni zewnętrznej poddana równomiernemu naciskowi, co zwiększało jej wytrzymałość. tzw,. Skarbiec Arteusza w Mykenach. Grób kopułowy wyznacza szczyt architektury mykeńskiej, ok. 1250 r. p.n.e.