Biologia i ekologia Podstawowe definicje Inżynieria środowiska Wykład

Metodologia W większości wypadków poznawanie naukowe jest pośrednie, a więc wymaga wnioskowania. Wynika stąd konieczność przestrzegania praw logiki oraz postępowania metodycznego. Metodologia gr. – mówienie o chodzeniu wzdłuż drogi. Metodologia jest teorią metody.

Metody myślenia metoda fenomenologiczna – poznanie bezpośrednie poznanie pośrednie metoda semiotyczna – analiza języka, układu znaków metoda aksjomatyczna – dedukcja metody redukcyjne

Schemat postępowania redukcyjnego Wyjaśnianie na drodze redukcji regresywnej – tworzenie zdań wyjaśniających (stawianie hipotez). Weryfikacja poprzez redukcję progresywną – potwierdzenie (konfirmacja) lub odrzucenie (falsyfikacja). Przyjęcie bądź odrzucenie zdania wyjaśniającego.

Falsyfikacja a konfirmacja Falsyfikacja jest logicznie konkluzywna, a konfirmacja nigdy nie jest ostateczna gdyż wnioskowanie z następnika o poprzedniku nie jest niezawodne, podczas gdy negacja poprzednika wywiedziona z negacji następnika jest logiczna i obowiązuje ogólnie. Schemat falsyfikacji: Jeżeli A to B nie B, a więc nie A.

Miejsce eksperymentu w naukach przyrodniczych Utworzenie hipotezy pozwala wyprowadzać zdania obserwacyjne, których prawdziwość da się ustalić przy pomocy odpowiednich eksperymentów lub obserwacji. Hipoteza staje się wtedy Prawem, gdy zostaje w wielu wypadkach potwierdzona i gdy w żadnym wypadku nie została sfalsyfikowana.

Postęp w nauce XX w. Okres dogmatyczny Okres indukcjonistyczny Okres falsyfikacjonistyczny Okres relatywistyczny Okres programów

Okres dogmatyczny (scjentystyczny) Przedmiotem badania jest pojedyncze zdanie. Indukcja naukowa jako narzędzie logiczne daje pewność absolutną.

Okres indukcjonistyczny Przedmiotem badania jest pojedyncze zdanie. Indukcja naukowa jako narzędzie logiczne nie daje pewności ale jedynie pewne prawdopodobieństwo. Przedstawiciel: Rudolf Carnap

Okres falsyfikacjonistyczny Przedmiotem badania są pojedyncze zdania i struktury (teorie). Odrzucenie indukcji jako narzędzia logicznego. Tylko falsyfikacja pozostawia efekt pozytywny. Twórca i główny przedstawiciel: Karl Popper

Okres relatywistyczny Przedmiotem badania są struktury (teorie – paradygmaty). Nie ma indukcji ani falsyfikacji, przyjęcie teorii następuje „zgodą wspólnoty naukowców” lub ich „smakiem”. Główni myśliciele: „banda czworga” – T. Kuhn, P. Feyerabend, S. Toulmin, N. Hanson.

Okres programów Przedmiotem badania są struktury (programy badawcze). O wartości programu badawczego decydują obiektywne kryteria (spójność logiczna, zdolność wspierania postępu w nauce). Główny myśliciel: Imre Lakatos

Znaczenie falsyfikacjonizmu Konfirmacja nie jest konkluzywna. Aby uznać teorię za naukową musi myć obalalna, tzn. muszą istnieć możliwości formalne i teoretyczne do jej falsyfikacji. Teorie niefalsyfikowalne są pozbawione wartości naukowej i powinny być odrzucane.

Znaczenie falsyfikacjonizmu Nauka rozwija się metodą prób i błędów, drogą stawiania śmiałych hipotez i obalania ich lub poszukiwania sposobu falsyfikacji.

Biologia (z gr. bios - życie i logos słowo, nauka) – gałąź nauki zajmująca się badaniem życia Biofizyka Biochemia Genetyka molekularna Cytologia Histologia Anatomia Morfologia Fizjologia Toksykologia Genetyka Ewolucjonizm Ekologia Autekologia Synekologia Sozologia Fitosocjologia Protozoologia Parazytologia Mikrobiologia

Neonatologia Gerontologia Botanika Algologia Briologia Antropologia Systematyka Taksonomia Paleontologia Paleozoologia Paleobotanika Archeobotanika Zoologia Malakologia Entomologia Ichtiologia Herpetologia Ornitologia Teriologia Histogeneza Organogeneza Ontogeneza Embriologia

Historia biologii Starożytność –powiązanie botaniki i zoologii z medycyną Arystoteles – IV w. p.n.e. – jako pierwszy rozważa rośliny i zwierzęta jako obiekty badawcze a nie tylko surowce lecznicze Franciszek Bacon XVI\XVII w – wnioskowanie na podstawie spostrzeżeń Rene Descartes XVI\XVII w – zasada przyczynowości Harvey Wiliam XVI\XVII w – badania fizjologiczne

Historia biologii Linneusz Karol XVIII – klasyfikacja biologiczna Cuvier Georges XVIII\XIX – początki anatomii porównawczej Darwin Karol XIX w. – badania systematyczne, teoria doboru naturalnego 1859 Gottfried Reinhold Treviranus XVIII\XIX – termin biologia dla określenia ogólnej nauki o życiu Jean-Baptiste de Lamarck XVIII\XIX – zdefiniowanie i określenie zakresu biologii Theodor Schwann, Matthias Schleiden – komórkowa teoria budowy organizmów 1839 Heackel Ernst 1869 – nazwa ekologia

Ekologia – nauka zajmująca się wzajemnymi powiązaniami między organizmami oraz między organizmami a ich środowiskiem życia.

Ekofilozofia jako filozofia ekologii, ekologia człowieka, ekologia humanistyczna, ekologia głęboka, filozofia ekologiczna, filozofia kryzysu ekologicznego, składowa filozofii przyrody

Ekoetyka (etyka środowiskowa, etyka ekologiczna) dział bioetyki, obejmujący zagadnienia związane ze stosunkiem człowieka do przyrody ożywionej i nieożywionej. Jej przedmiotem są wartości, zasady, imperatywy i normy, które regulują lub mogłyby regulować ten stosunek.

Organizm i jego środowisko Inżynieria środowiska Wykład

Czynniki ograniczające rozwój organizmów. Zakres przeżywalności Czynniki abiotyczne temperatura – 200 C do ok. + 150 C. w większości 0 C do + 30 C. woda – zawartość od 70 do 80 %. światło skład i ciśnienie atmosfery wiatr gleba, jej struktura skład chemiczny.

Prawo minimum Liebiga. Justus von Liebig II połowa XIX w Prawo tolerancji Ernesta Victora Shelforda 1913

Eurybionty Stenobionty (temperatura, zasolenie, kwasowość, natlenienie) mezobionty higrobionty hydrobionty helofity halofity

Kserofity (termofilne) sklerofity sukulenty

Zależność od natężenia światła skiofity heliofity

Formy życiowe Raunkiaer’a Geofity Hydrofity Terofity Liany Epifity Fanerofity Chamefity Hemikryptofity Kryptofity

Współzależność działania czynników środowiska działanie synergiczne. Zasada malejących efektów.