ELEMENTY INTEGRACJI SENSORYCZNEJ W PRACY Z DZIECKIEM AUTYSTYCZNYM

Koncepcji dotyczących etiologii autyzmu jest wiele Koncepcji dotyczących etiologii autyzmu jest wiele. Jedną z nich jest teoria integracji sensorycznej.

Zdaniem McClellanda (1992)-u dzieci autystycznych występuje wydłużony czas przewodnictwa centralnego, co jest wskaźnikiem patologii pnia mózgu W pniu mózgu-odbywa się wstępna selekcja i przetwarzanie bodźców proprioceptywnych, dotykowych i przedsionkowych Wg. J. Ayres każdy etap rozwoju CUN zależy od stopnia dojrzałości poprzedniego etapu. Wyższe struktury mózgu są zależne od niższych. Mimo, iż kora mózgowa może funkcjonować prawidłowo, to dysfunkcje niższych partii nie pozwalają na optymalną pracę kory.

Wg. Ayres trzy zmysły: dotykowy, proprioceptywny i przedsionkowy oraz integracja odruchów odgrywają zasadniczą rolę w rozwoju dziecka Pień mózgu-otrzymując największą liczbę informacji sensorycznych może przeprowadzać skomplikowane procesy integracyjne. Procesami tymi steruje znajdujący się w pniu mózgu układ siatkowaty. Najłatwiejszy dostęp do układu siatkowatego mają bodźce dotykowo-kinestetyczne i przedsionkowe.

Wg. Delacato (1995) u dzieci autystycznych występują: Problemy związane z dotykiem – 92-98% dzieci Słuchem – 82-99% dzieci Wzrokiem – 60-68% dzieci Smakiem, węchem – 24-28% dzieci

Najbardziej efektywną formą pracy z dzieckiem autystycznym jest terapia behawioralna oraz terapia integrująca informacje pochodzące z różnych układów zmysłowych.

Z każdym dzieckiem autystycznym pracujemy nad: układem przedsionkowym (ma on wpływ na mowę) zwalczamy obronność dotykową (trzeba pamiętać, że autystycy wolą dotyk konkretny) przestrzegamy sekwencyjności (autystycy mają słabe planowanie motoryczne) komentujemy, opisujemy, co robimy prostymi komunikatami, np. bujam cię na hamaku lub hamak

Techniki stosowane w terapii zaburzeń sensorycznych: Nadwrażliwość dotykowa: dostarczanie bodźców proprioceptywnych (ucisk, nacisk, wibracja, głęboki masaż) na różne części ciała poprzez ręce, woreczki, duże piłki, materiały-faktury, zmiana siły i rytmu bodźca, należy zaczynać od części ciała najmniej wrażliwych (dotyk poprzez kremy, pędzle, pianki, dłonie) Niedowrażliwość dotykowa: głęboki masaż, wibracja, zmiany temperatury, ucisk zwł. tych miejsc na ciele, które są uszkadzane poprzez gryzienie, uderzanie itp..

Techniki stosowane w terapii zaburzeń sensorycznych c.d.: Nadwrażliwość przedsionkowa: tu ważne wyposażenie sali oraz stwarzanie warunków, w których dziecko będzie samo działało, np. przejście po materacu i zejście na podłogę Niedowrażliwość przedsionkowa: bujanie do przodu, tyłu, na boki, sprzęt: hamak, huśtawka obrotowa, wałek

Techniki stosowane w terapii zaburzeń sensorycznych c.d.: Propriocepcja: a) niedowrażliwość: uciskanie, dociskanie, opukiwanie, wibracja, głęboki masaż b) nadwrażliwość (np. nieprzyjemne doznania związane ze stawami), rzadki typ zaburzeń, wskazana hydroterapia

Techniki stosowane w terapii zaburzeń sensorycznych c.d.: Wzrok: a) nadwrażliwość- wyeliminować jaskrawe światło, błyszczące przedmioty b) niedowrażliwość- zwracać uwagę na osoby, przedmioty (a nie tylko światło)

Techniki stosowane w terapii zaburzeń sensorycznych c.d.: Słuch: a) niedowrażliwość- konstruktywne przeformowanie zainteresowań dźwiękami, lokalizacja źródeł dźwięku, różnicowanie, naśladowanie b) nadwrażliwość- należy mówić szeptem, powoli oswajać z dźwiękami

Techniki stosowane w terapii zaburzeń sensorycznych c.d.: Węch: a) nadwrażliwość- umiarkowane zapachy b) niedowrażliwość- różniące się zapachy Smak: a) nadwrażliwość- nowe smaki po kropelce b) niedowrażliwość- różniące się smaki

Należy pamiętać, iż terapię procesów integracji sensorycznej prowadzi przeszkolony terapeuta (zagrożenie przestymulowania bodźcami, nieumiejętne ich dozowanie) w oparciu o wywiad z rodzicami i obserwację kliniczną (w przypadku dzieci autystycznych nie przeprowadzamy żadnych testów diagnozujących)