PRAWO MEDYCZNE Prokreacja. KATEDRA MEDYCYNY SĄDOWEJ A.M. WE WROCŁAWIU ZAKŁAD PRAWA MEDYCZNEGO Prof. dr hab. Barbara Świątek PRAWO MEDYCZNE Prokreacja.

Kodeks Etyki Lekarskiej. Prokreacja Kodeks Etyki Lekarskiej. Art. 38. Lekarz powinien z poczuciem szczególnej odpowiedzialności odnosić się do procesu przekazywania życia ludzkiego. Lekarz powinien udzielać zgodnych z wiedzą medyczną informacji dotyczących procesów zapłodnienia oraz metod regulacji poczęć, uwzględniając ich skuteczność, mechanizm działania i ryzyko. Lekarz ma obowiązek zapoznać pacjentów z możliwościami współczesnej genetyki lekarskiej, a także diagnostyki i terapii przedurodzeniowej. Przekazując powyższe informacje lekarz ma obowiązek poinformować o ryzyku związanym z przeprowadzeniem badań przedurodzeniowych.

Kodeks Etyki Lekarskiej. Prokreacja Kodeks Etyki Lekarskiej. Art. 39. Podejmując działania lekarskie u kobiety w ciąży lekarz równocześnie odpowiada za zdrowie i życie jej dziecka. Dlatego obowiązkiem lekarza są starania o zachowanie zdrowia i życia dziecka również przed jego urodzeniem. Art. 39a. Lekarz nie może uczestniczyć w procedurach klonowania ludzi dla celów reprodukcyjnych lub terapeutycznych.

Prokreacja wykład oparty o treści, zawarte w „Lekarskim prawie karnym” M. Filara i „Prawie Medycznym” N. Nesterowicza Prokreacja wspomagana - ( sztuczne zapłodnienie, transfer embrionu) oraz tzw. inżynieria genetyczna (klonowanie). Problem prawny - czy czynności tego rodzaju uznać należy za: terapeutyczne czynności lecznicze (techniki leczenia niepłodności), nieterapeutyczne czynności lekarskie. Od tego zależy ich prawna pozycja i ewentualna odpowiedzialność prawna wykonawcy.

Prokreacja Brak w Polsce jakichkolwiek regulacji prawnych, brak praktyki sadowej, brak orzecznictwa Sądu Najwyższego. Brak penalizacji określonych zachowań w tej dziedzinie. Należy zatem przyjąć zasadę :”co nie zakazane jest dozwolone”. Prokreacja wspomagana to dwie procedury medyczne: „sztuczne zapłodnienie” tj wprowadzenie nasienia do dróg rodnych kobiety w sposób inny niż stosunek płciowy, „zapłodnienie in vitro” tj połączenie wydobytej z organizmu kobiety komórki jajowej z plemnikiem, dokonane w probówce.

Sztuczne zapłodnienie Akty tzw. prawa europejskiego szczegółowo opisują obowiązujące wskazania lekarskie i procedury np. sztuczne zapłodnienie prowadzić można jedynie w celach leczniczych (zwalczanie nieodwracalnej niepłodności) przez wysoko specjalizowanego lekarza jedynie w oficjalnie zarejestrowanych ośrodkach, gwarantujących odpowiednie warunki sanitarne i wprowadzających ścisłe zasady odnośnie dawcy spermy, zakaz używania mieszanej spermy, bezskuteczność innych metod leczenia bezpłodności, istnienie dużego ryzyka przekazania dziecku schorzeń genetycznych, duże szanse na powodzenie zabiegu, wyrażenie przez zainteresowana osobę świadomej i swobodnej zgody na piśmie, zakaz sztucznego zapłodnienia nasieniem zmarłego męża lub partnera

Prokreacja Zdaniem prawników powyższe zasady winne być przestrzegane w Polsce. Sztuczne zapłodnienie może być zatem jedynie czynnością leczniczą, związaną z leczeniem niepłodności. Czynność ta wykonana być musi zgodnie z obowiązującymi regułami.

Prokreacja Odpowiedzialność karna: w przypadku, gdy w trakcie dokonywania czynności lekarz w sposób zawiniony narusza konkretne reguły, w związku z czym u kobiety wystąpią zaburzenia zdrowotne ( śmierć, ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia), gdy lekarz przeprowadza zabieg sztucznego zapłodnienia z powodów innych niż lecznicze (kaprys kobiety, lesbijka) lub sprzecznie z obowiązującymi regułami nie ponosi odpowiedzialności karnej o ile nie wystąpią negatywne skutki u kobiety, gdy wystąpią negatywne skutki u kobiety po zabiegu wykonanym przy zachowaniu obowiązujących procedur ale bez wskazań leczniczych lekarz ponosi odpowiedzialność karna ( czyli za powikłania stanowiące ryzyko zabiegu).

Prokreacja Inne problemy prawne w zakresie prawa rodzinnego: inseminacja homologiczna – mąż matki jest biologicznym i prawnym ojcem dziecka, spoczywa na nim obowiązek alimentacyjny wobec dziecka, dziecko ma prawo dziedziczenia po nim,

Prokreacja Inseminacja heterologiczna – biologicznym ojcem dziecka jest dawca nasienia, który dla matki pozostaje nieznany. Wg prawa – w sprawach o dochodzenie ojcostwa - ojcem jest mężczyzna który „obcował” z matką dziecka. Jeżeli dziecko urodziło się w małżeństwie – domniemanym ojcem prawnym jest mąż kobiety. Może on wystąpić o zaprzeczenie ojcostwa (ma na to 6 miesięcy od urodzenia dziecka). Jeżeli mąż zgodził się na zabieg, zostaje uznany za prawnego ojca dziecka . Gdy w takiej sytuacji zaprzeczy ojcostwu – pozew zostanie, ze względu na dobro dziecka, odrzucony. Orzeczenie S.N. z 1983 r.: „żądanie męża matki zaprzeczenia ojcostwa dziecka poczętego w wyniku dokonanego za zgodą tego męża sztucznego zapłodnienia nasieniem innego mężczyzny, może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego”.

Prokreacja Zapłodnienie „in vitro”: Prawo europejskie: Należy uznać, że powyższe standardy obowiązują w Polsce. zapłodnieniu podlega tylko taka ilość komórek jajowych, jaka jest niezbędna dla zapewnienia skuteczności zabiegu, embrionów nie wolno przechowywać przez czas dłuższy niż określony w prawie wewnętrznym, los embrionów przechowywanych dla określonej pary w celach prokreacji i nie wykorzystanych przez nią, może być określony tylko za zgoda obojga partnerów, zabieg przeprowadzany jest w zasadzie przy użyciu komórek jajowych partnerów, poza wyjątkami określonymi w prawie państwowym, wszczepienie embrionu niewykorzystanego przez inna parę jest dopuszczalne w wyjątkowych przypadkach, zakaz zastosowania techniki tzw „zastępczej matki” chyba , że wyjątkowo ( matka zastępcza nie otrzymuje za to wynagrodzenia, po urodzeniu ma prawo do zatrzymania dziecka).

Prokreacja Klonowanie w celach prokreacyjnych: Europejska konwencja bioetyczna zakazuje wprost klonowania: „tworzenie istot ludzkich genetycznie identycznych zaprzecza godności człowieka i stanowi niewłaściwe wykorzystanie biologii i medycyny.