STANISŁAW LEM vs PHILIP K. DICK

Stanisław Lem 1921-2006 polski pisarz SF

Philip K. Dick 1928-1982 amerykański pisarz SF

Książki Ph. Dicka (najważniejsze spośród kilkudziesięciu tytułów) Ubik Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? Człowiek z wysokiego zamku Trzy stygmaty Palmera Eldritcha

Filmy nakręcone na postawie twórczości Philipa K. Dicka (wybór) Łowca androidów (1982, Blade Runner) – na podstawie powieści Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? Pamięć absolutna (1990, Total Recall) – na podstawie opowiadania Przypomnimy to panu hurtowo. Raport mniejszości (2002, Minority Report) – na podstawie opowiadania pod tym samym tytułem.

Łowca androidów (1982, Blade Runner) Reżyseria: Ridleya Scotta Futurystyczna wizja Los Angeles roku 2019. Genetycznie wytworzone istoty – replikanci – idealnie podobni do ludzi w swojej powierzchowności - są używani do niebezpiecznych zadań w pozaziemskich koloniach. W wyniku buntu replikantów w jednej z takich kolonii, ich przebywanie na ziemi zostaje uznane za nielegalne. Specjalne jednostki policji, zwane "łowcami androidów" (ang. "blade runners") mają za zadanie łapać i "odsyłać na emeryturę" .

Pamięć absolutna (1990, Total Recall) Reżyseria: Paul Verhoeven. Jest wiek XXI, ludzkość zaczęła eksploatować Marsa. Robotnik Doug Quaid udaje się do punktu wszczepiania wspomnień. Na miejscu dowiaduje się, że wspomnienia, które uważał za prawdziwe, zostały wszczepione jeszcze wcześniej. Rozwiązania tajemnicy własnej tożsamości należy szukać na Marsie. Quaid bezzwłocznie udaje się na Czerwoną Planetę...

Raport mniejszości (2002, Minority Report) Reżyseria: Stevena Spielberg. Akcja toczy się w roku 2054. Na Ziemi powstała Agencja Prewencji (w niektórych tłumaczeniach zwana Przedstępstwo), która dzięki opartych o prekognicję technologiom karze sprawcę, zanim jeszcze popełni on przestępstwo. Punktem zwrotnym akcji jest moment, w którym John Anderton, szef Agecji Prewencji zostaje uznany za przyszłego przestępcę (przedstępcę), który zamorduje pewnego człowieka. Jak się okazuje, system nie jest doskonały, o czym mówi tytułowy "raport mniejszości

W latach 70. większość dzieł Lema (co wyróżnia go wśród innych autorów z tej części świata) została przetłumaczona na język angielski. Jego książki spotkały się z bardzo dobrą opinią krytyków, do czego przyczyniły się w dużym stopniu kongenialne przekłady Michaela Kandela. Miłośnikami prozy Lema byli m.in. futurolog Alvin Toffler oraz pisarz Philip Roth. Utwory Lema nigdy nie osiągnęły jednak na rynku angielskojęzycznym, w szczególności w USA, masowej popularności. Powodem braku atrakcyjności było to, iż pisał on wysoce intelektualną literaturę s-f z dużym ładunkiem filozoficznym, zbyt trudną dla przeciętnego czytelnika zainteresowanego głównie treścią rozrywkową. W 1980 Lem był jednym z polskich kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. Ostatecznie otrzymał ją Czesław Miłosz.

Najsłynniejszym utworem Lema, najbardziej znanym w kraju i za granicą, jest powieść Solaris. W hollywoodzkiej fabryce snów zaadaptował ją do filmu Steven Soderbergh w 2002 r.

Stanislaw Lem’s “Philip K. Dick: A Visionary Among the Charlatans” W Science Fiction Studies #5 (1975), Stanislaw Lem napisał artykuł, w którym z najwyższym szacunkiem ocenia twórczość Dicka, nazywając go „Wizjonerem wśród szarlatanów”

Tymczasem Ph. K. Dick napisał do FBI list, w którym wyraża przekonanie, że: Lem jest najprawdopodobniej wieloosobowym komitetem, a nie pojedynczym osobnikiem, gdyż pisze wieloma stylami. Raz zna niektóre obce języki, a raz nie - dąży do zdobycia monopolistycznej pozycji pozwalającej kontrolować opinię poprzez krytykę i artykuły pedagogiczne, stanowiąc zagrożenie dla całej naszej dziedziny science fiction z jej swobodną wymianą poglądów i myśli .

Philip K. Dick nie mógł uwierzyć, że Stanisław Lem to zwykły człowiek.