Od eksperymentu do teorii Fizyka Jądrowa w IBJ/IPJ Korzystałem z materiałów: Fizyka Jądrowa w Ośrodku Warszawskim, rozmowa ze Zdzisławem Wilhelmim, Postępy Fizyki 55 (2004) 205 The 40ieth anniversary of the foundation of the Institute of Nuclear Research, Nukleonika 40 (1995) 1 50 lat IBJ, Postępy Fizyki Jądrowej, 48 (2005) 1 Panom: Prof. Z. Jaskóle, prof. J. Wilczyńskiemu, prof. A. Sobiczewskiemu, prof. J. Błockiemu, dr. Z. Patykowi, dr N. Keeley, dr. J. Skalskiemu serdecznie dziękuję za pomoc Od eksperymentu do teorii Fizyka Jądrowa w IBJ/IPJ Krzysztof Rusek

Tło 1909, doświadczenie Geigera-Mardsena, odkrycie jądra atomowego „Badania podstawowe”: 1948, Model powłokowy – struktura ok. 1950, Model optyczny – reakcje jądrowe „Zastosowania”: 1942 – pierwszy reaktor (Chicago) 1945 – bomba atomowa (Hieroszima, Nagasaki) 1954 – elektrownia jądrowa (Obnińsk, ZSRR) Głowice jądrowe

Historia, lata 50-te 1955, utworzenie IBJ na bazie trzech zakładów naukowych: Zakładu Fizyki Cząstek Elementarnych (Warszawa) Zakładu Radioizotopów PAN (Warszawa) Zakładu Fizyki Jądrowej (Kraków) dyr. A. Sołtan, fizyka jądrowa w Zakładzie I (Warszawa) i II (Kraków) Tematyka - reakcje wywołane przez neutrony ( Z. Wilhelmi) - spektroskopia jądrowa (S. Chojnacki, J.Żylicz, R. Sosnowski…) - teoria jądra atomowego (J. Dąbrowski…)

Historia, lata 60-te 1960 – powstaje Katedra Fizyki Jądra Atomowego UW 1961 – IFJ Kraków oddziela się od IBJ 1961, VdG (M. Jaskóła, A. Marcinkowski..) Tematyka: - reakcje wywołane przez neutrony (J. Turkiewicz, M. Jaskóła, A. Marcinkowski, P. Żuprański… ) - spektroskopia jądrowa (Z. Sujkowski, W. Ratyński, J. Kownacki, J. Jastrzębski,…) - fizyka rozszczepienia (M. Sowiński, M. Dakowski, E. Piasecki…) - Teoria (A. Sobiczewski, Z. Szymański, S. Wycech..)

Historia, lata 70-te 1970 – akcelerator Andrzej, 10 MeV, p, (S. Kuliński, E. Pławski,J. Sura, M. Pachan, Cz. Weychert i in.) Tematyka: - reakcje wywołane przez neutrony - reakcje wywołane przez protony - spektroskopia jądrowa fizyka rozszczepienia fizyka ciężkich jonów - Teoria

Energie 2 ÷10 MeV/A jony 10B ÷ 40Ar

50-lecie tablicy z Karlsruhe

Współczesna fizyka jądrowa koncentruje się na badaniu Tablica nuklidów Ok. 260 stabilnych Ok. 7000 radioaktywnych Współczesna fizyka jądrowa koncentruje się na badaniu jąder spoza scieżki stabilności

Radioaktywność 2-protonowa M. Pfützner et al.

Liczby magiczne tracą moc 2, 8, 20, 28, 50, 82, 126 Miara magiczności Izotopy Ni Model powłokowy wymaga poprawek! Liczba neutronów

Duże rozmiary egzotycznych jąder “halo” - neutronowe 11Li: 11Li –jest tych samych rozmiarów co 208Pb!

Model Optyczny wymaga poprawek ! 6Li + 208Pb 6He + 208Pb Y. Kucuk, N. Keeley PRC 79 067601 (2009) + DPP Odstępstwo od c.s. Rutherforda przy małych kątach – dynamiczny potencjał polaryzacyjny

Fuzja ↑ Nieoczekiwany wzrost poniżej bariery kulombowskiej !

Instytut Problemów Jądrowych im. A. Soltana ŚLCJ??

Dubna Radioactive Ion Beams 400-cm cyclotron RIBs: now and injection line RIBs: now 6He@10 AMeV Low energy beam line Production target and ECR source Electron accelerator Photo-fission induced RIBs (Project) Dubna Radioactive Ion Beams ISOL Acculinna DIRECT 400-cm cyclotron DIRECT stable ion beams: now 7Li@34 AMeV 15

Marek Lewitowicz

Duże projekty detektorowe - EAGLE Otrzymał finansowanie z MNiSW !

Fizyka jądra atomowego w IPJ - dziś Własności jąder superciężkich (teoria):A. Sobiczewski, R. Smolańczuk, J. Skalski, M. Kowal Spektroskopia jądrowa (exp.): E. Ruchowska, R. Kaczarowski M. Jaskóła, A. Korman Masy jąder (teoria): Z. Patyk Oddziaływanie ciężkich jąder (teoria): J. Wilczyński, J. Błocki Reakcje z lekkimi jądrami (exp): KR, N. Keeley, E. Piasecki

Tak było (IBJ) Fizyka jądrowa (experyment) zastosowania astrofizyka Fizyka cząstek elementarnych Fizyka wysokich energii Fizyka plazmy zastosowania

Tak jest (IPJ) Fizyka jądrowa (teoria) astrofizyka zastosowania Fizyka cząstek elementarnych Fizyka wysokich energii Fizyka plazmy