SCHEMAT INTERPRETACYJNY Mariola Olech

Wytrychami do otwierania wierszy ! Drogi uczniu, nie powinieneś bać się poezji. To dzięki jej znajomości lepiej wyrazisz to, co czujesz a także zrozumiesz innych. Oto kilka wskazówek, które mogłabym nazwać, żartując sobie z pewnego teoretyka literatury „kluczami” - NIE ! Wytrychami do otwierania wierszy !

Wstępne rozpoznanie całości Tu możesz napisać o swoich pierwszych wrażeniach i spostrzeżeniach. Możesz odwołać się do treści utworu, zasygnalizować pomysł interpretacyjny.

Nadawca – adresat „kto do kogo mówi”. Zastanów się, kim jest osoba mówiąca w wierszu. Odnajdź formy osobowe czasowników. Pamiętaj, że nie zawsze mówcą jest człowiek. W poezji wszystko jest możliwe, czasem wypowiada się jakieś pojęcie, zjawisko, nawet przedmiot. Warto się zastanowić, czemu służy dana kreacja mówcy. Podobnie jest z odbiorcą – nie musi nim być w poezji człowiek.

Ukształtowanie wypowiedzi Warto znać środki stylistyczne, umieć je wskazać i nazwać. Warto także odkryć w języku utworu to, co nietypowe. Uważnie czytaj i zastanawiaj się, dlaczego jakiś wyraz jest na pierwszym miejscu, albo czemu służy składnia zdań, interpunkcja, a nade wszystko, jaką funkcję pełnią określenia (epitety) oraz metafory.

W dobrym dziele literackim tytuł jest nieprzypadkowy. Postaraj się go odnieść do utworu, odczytać jego znaczenie, pełnioną funkcję.

Bohater Charakterystyka bohatera koresponduje z wymową ideową dzieła. Dokonaj analizy jego sposobu bycia, wrażliwości, motywacji działań. Zastanów się nad znaczeniem jego imienia, miejsca pochodzenia, rolą domu rodzinnego. W utworze lirycznym zwykle nie ma bohatera, mówimy raczej o „ podmiocie lirycznym”.

Ustalenie uczuć podmiotu lirycznego Podmiot liryczny to tzw. kreacja, czyli zmyślenie. Podmiot liryczny przedstawia nam jakieś stany emocjonalne, uczuciowe.

Sam autor mógł pisać pod wpływem jakiegoś osobistego doświadczenia. Konteksty Dzieło literackie powstało w jakimś czasie – możesz odnieść się do historii, albo konwencji literackich, artystycznych. Sam autor mógł pisać pod wpływem jakiegoś osobistego doświadczenia. Istnieje bardzo popularny kierunek w badaniach historycznoliterackich (strukturalizm), który nakazuje analizować samo dzieło, w zupełnym oderwaniu od kontekstów.

Wniosek interpretacyjny. Powinieneś zakończyć swoją analizę jakimś podsumowaniem. Możesz wskazać dominantę kompozycyjną, nadrzędny pomysł organizujący utwór, albo też omówić jego przesłanie, znaczenie ideowe i artystyczne. Życzę ciekawej przygody z literaturą M.Olech