NARZĄD ŻUCIA W OKRESIE NIEMOWLĘCYM DO MOMENTU WYRZYNANIA ZĘBÓW MLECZNYCH - ETAPY ROZWOJU ZĘBÓW.

jamy ustnej wraz z zębami, przyzębiem i tkankami miękkimi Narząd żucia to jednostka morfologiczno-czynnościowa, składająca się z: jamy ustnej wraz z zębami, przyzębiem i tkankami miękkimi szczęki i żuchwy oraz niektórych innych kości twarzoczaszki stawów skroniowo-żuchwowych mięśni żujących oraz niektórych mięśni wyrazowych gruczołów ślinowych

Rola narządu żucia: jest pierwszym etapem przewodu pokarmowego (pobieranie pokarmów -ssanie, odgryzanie, rozdrabnianie, żucie, picie, połykanie-, przygotowanie mechaniczne i wstępne trawienie) bierze udział w kształtowaniu mowy uczestniczy aktywnie w wyrażaniu nastrojów i uczuć określa w dużym stopniu wygląd estetyczny człowieka

Narząd żucia w okresie niemowlęcym Rozwój twarzy u noworodka przeważa mózgowa część czaszki, część twarzowa stanowi 1/7-1/8 wielkości głowy na pourodzeniowy wzrost mają wpływ: oddychanie, ssanie, połykanie, żucie, artykulacja, wyrzynanie zębów

Narząd żucia w okresie niemowlęcym Rozwój twarzy szczęka rośnie głównie przez apozycję, w kierunku pionowym między 1-2 rż kostnieje szew pomiędzy kością przysieczną, a szczęką Przemieszczenie pierwotne i wtórne

Narząd żucia w okresie niemowlęcym Rozwój twarzy żuchwa składa się z dwóch kostnych części, połączonych chrząstką, który przekształca się w kościozrost w 1 rż krótkie gałęzie, małe wyrostki kłykciowe, wydatne wyrostki dziobiaste oraz duży kąt

Narząd żucia w okresie niemowlęcym

Narząd żucia w okresie niemowlęcym Pod koniec życia płodowego rozwija się w jamie ustnej specjalny narząd anatomiczno-fizjologiczny, który będzie służyć noworodkowi do przyjmowania pokarmów. Składa się on z: 1.-poduszek wargowych (obrzękają w czasie karmienia i umożliwiają lepsze przyssanie brodawki piersiowej),

Narząd żucia w okresie niemowlęcym -kosmków wargowych i policzkowych (ułatwiają przytrzymanie brodawki piersiowej, zanikają w ciągu kilku miesięcy)

Narząd żucia w okresie niemowlęcym - fałdów dziąsłowych (obrzękają podczas przyjmowania pokarmów, zanikają po 3-4 miesiącach) - bocznych wałów podniebiennych (przebiegają równolegle do wałów dziąsłowych, tworząc łożysko dla brodawki piersiowej, zanikają po 1 roku życia u niemowląt karmionych naturalnie),

Narząd żucia w okresie niemowlęcym - fałdów podniebiennych poprzecznych (odgrywają dużą rolę w wyciskaniu pokarmu z brodawki piersiowej) 2. dziecko rodzi się z bezzębnymi wałami dziąsłowymi wyjątek- zęby wrodzone (dentes natales) najczęściej są to siekacze dolne bez wykształconych korzeni, usuwane ze względu na utrudnione karmienie -zęby noworodkowe (dentes neonatales) wyrzynające się w ciągu 30 dni od urodzenia.

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 3. wały dziąsłowe mają kształt półkolisty, są pokryte błoną śluzową, tworzącą na grzbiecie wałów grzebień, dzielący go na część przedsionkową i językową 4. na wale dziąsłowym widoczne są uwypuklenia, które odpowiadają poszczególnym zębom mlecznym

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 5. za zawiązkami kłów mlecznych górnych i dolnych, na błonie śluzowej wałów dziąsłowych znajdują się bruzdy zębowe policzkowe (są to punkty orientacyjne bezzębnych wałów dziąsłowych, dla wzajemnego położenia żuchwy i szczęki – dolna bruzda jest usytuowana dotylnie w stosunku do bruzdy górnej

Narząd żucia w okresie niemowlęcym

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 6. wały dziąsłowe stykają się tylko w odcinkach bocznych, w odcinku przednim występuje szpara niedogryzowa (dzięki temu wyrzynające się jako pierwsze siekacze mleczne nie są obciążone, ponieważ wysokość zgryzu ustalona jest przez boczne wały dziąsłowe)

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 7. w położeniu spoczynkowym wały dziąsłowe są od siebie oddalone, a w szparze znajduje się język (styka się z błoną śluzową wargi dolnej i policzków) 8. wał szczęki w przekroju ma kształt czworokąta, wał żuchwy stożka 9. brodawka przysieczna jest bardzo wyraźnie zaznaczona, często łączy się z wędzidełkiem wargi górnej z tyłu za nią znajdują się fałdy podniebienne

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 10. wędzidełko wargi górnej jest wydatne, jego przyczep schodzi nisko na wał dziąsłowy 11. wędzidełko języka jest umiejscowione wysoko na szczycie stożka wału 12. wszystkie wędzidełka są usytuowane wysoko i w miarę rozwoju i wzrostu wyrostka przemieszczają się w dół 13. wał zębowy żuchwy jest słabiej zaznaczony niż szczęki 14. wał szczękowy obejmuje mniejszy ustawiony dotylnie wał dolny (fizjologiczne tyłożuchwie)

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 15. u noworodka zawiązki zębów mlecznych od strony powierzchni zgryzowych szczęki i żuchwy nie są pokryte kością. Wyrzynają się przez błonę śluzową na grzbiecie wyrostka zębodołowego (zanik przez ucisk)

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 16. fizjologiczne tyłożuchwie, na skutek intensywnego wzrostu żuchwy ulega wyrównaniu w pierwszych 4 miesiącach ( pierwsze fizjologiczne wysunięcie żuchwy- prawidłowe ssanie, zwłaszcza w czasie karmienia naturalnego to czynnik pobudzający doprzedni wzrost żuchwy) karmienie naturalne- dziecko w pozycji ukośnej, żuchwa dziecka jest wysunięta, mięśnie intensywnie pracują podczas ssania karmienie sztuczne- dziecko częściej w pozycji poziomej i często dodatkowy ucisk butelki na cofniętą bródkę, powodując pozbawienie żuchwy doprzednich bodźców wzrostowych, żuchwa dodatkowo pociągana jest do tyłu

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 17. staw skroniowo-żuchwowy- dół stawowy u noworodka jest nieznacznie zaznaczony, niemal brak guzka stawowego, który uwypukla się stopniowo w miarę zwiększania się czynności. Wyraźniej zaznacza się dopiero między 7 a 8 miesiącem życia 18. wszystkie mięśnie wchodzące w skład narządu żucia rozwijają się już w okresie życia płodowego, niemniej w pełni kształtują się dopiero po urodzeniu pod wpływem czynności ssania, połykania, żucia, mowy i mimiki.

Narząd żucia w okresie niemowlęcym 18. podniebienie jest płaskie, dno jamy ustnej płytkie 19. krtań ułożona jest wysoko w stosunku do jamy nosowo – gardłowej, a wejście do niej znajduje się powyżej dolno – tylnego brzegu podniebienia miękkiego. Fenomen okresu noworodkowego.

Rozwój zębów (odontogenesis) Rozwój zębów jest procesem trwającym od 6 tygodnia życia płodowego do 16 roku życia, a nawet dłużej biorąc pod uwagę opóźnione wyrzynanie trzecich trzonowców 6 tydzień życia płodowego- w okolicy przyszłych wyrostków zębodołowych szczęki i żuchwy powstają zgrubienia nabłonka ektodermalnego, które rozdzielą się na listewki wargowe i zębowe

Rozwój zębów (odontogenesis) pod koniec 8 tygodnia życia płodowego- na dowargowych powierzchniach listewek zębowych (lamina dentales) powstają zgrubienia po 10 w szczęce i w żuchwie, stanowiących zawiązki zębów mlecznych, zwane narządami szkliwnymi (organum adamantinum)

Rozwój zębów (odontogenesis) okres czapeczki- narząd szkliwny przybiera kształt czapkowaty, wpukla się w niego tkanka mezoblastyczna okres dzwonu- nabłonek narządu szkliwnego rozrasta się i otacza coraz wyraźniej wpuklającą się tkankę mezoblastyczną, która stanowi tzw. brodawkę zębową (papilla dentis)

Rozwój zębów (odontogenesis) rozrastający się nabłonek nadaje kształt najpierw koronie, a później korzeniowi, który zostaje objęty przez pochewkę Hertwiga narząd szkliwny daje początek szkliwu w wyniku działania komórek szkliwotwórczych (adamantoblastów), a w brodawkach zębowych po przetworzeniu mezynchymy w komórki zębinotwórcze (odontoblasty) dochodzi do wytworzenia zębiny i niezależnie od nich miazgi zębowej

Rozwój zębów (odontogenesis) w miarę rozwoju miazgi powiększa się ilość naczyń krwionośnych, a od podstawy brodawki zębowej wrastają rdzenne i bezrdzenne włókna nerwowe procesy zębinotwórcze rozpoczynają się w 5 miesiącu życia płodowego, szkliwotwórcze nieco później, natomiast cement powstaje z komórek cementotwórczych (cementoblastów), gdy po całkowitym uformowaniu korony zaczyna rozwijać się korzeń zęba

Rozwój zębów (odontogenesis) po wytworzeniu się zawiązków zębów mlecznych tkanka łączna przerasta listewkę zębową , częściowo ją niszczy i oddziela od niej zawiązki zębowe, które rozwijają się dalej samodzielnie -między 6 a 9 miesiącem życia płodowego z reszty pierwotnej listewki zębowej wyrasta listewka drugorzędowa, na której pojawiają się kolejno kolbowate zgrubienia, po 10 w szczęce i w żuchwie, dając początek zębom stałym

Rozwój zębów (odontogenesis) pod koniec życia płodowego wrastająca pierwotna listewka zębowa tworzy zawiązki pierwszych trzonowców stałych, a następnie drugich ok. 6 miesiąca życia po urodzeniu i trzecich- 5 rok życia 4-6 miesiąc życia płodowego rozpoczyna się proces wapnienia w uzębieniu mlecznym po ukończeniu 1 roku życia są zwapniałe całkowicie wszystkie korony i częściowo korzenie zębów mlecznych, z których jako ostatnie kończą wapnieć korzenie drugich trzonowców w wieku 4.5 lat

Rozwój zębów (odontogenesis)

Rozwój zębów (odontogenesis) mineralizacja zęba zaczyna się zawsze w najwyższym punkcie korony, potem proces obejmuje szyjkę i przechodzi na korzeń. Z tą chwilą rozpoczyna się ruch erupcyjny zęba w kości w kierunku tworzącego się na jego przejęcie wyrostka zębodołowego wyrzynanie zęba, czynna faza tego procesu kończy się z chwilą zetknięcia z zębem przeciwstawnym. W fazie biernej tworzy się fizjologiczny rowek dziąsłowy.

Rozwój zębów (odontogenesis)

Wyrzynanie się zębów mlecznych zęby mleczne wyrzynają się między 6 a 30 miesiącem życia - jako pierwsze dolne zęby sieczne ok. 6 mż (6-9 mż) - górne zęby sieczne 8-10 mż. Po całkowitym wyrznięciu siekaczy górnych nagryz jest głęboki, korony zębów górnych pokrywają całkowicie korony zębów siecznych dolnych

Wyrzynanie się zębów mlecznych - czwórki mleczne (pierwsze trzonowce) 15-21 mż. Po ich wyrznięciu nagryz ulega spłyceniu tzw. Pierwsze fizjologiczne podniesienie zwarcia. Spowodowane jest to przez: -zwiększenie się odległości podstaw szczęk jako wynik wzrostu wyrostków zębodołowych -wyrznięciem się pierwszych trzonowców mlecznych -wzrostem długości gałęzi żuchwy - kły mleczne 16-20 mż

Wyrzynanie się zębów mlecznych - drugie trzonowce mleczne 20-30 mż rozwój korzeni zębów mlecznych trwa jeszcze przez rok do półtora od momentu wyrznięcia się ostatniego zęba trzonowego mlecznego po wyrznięciu zębów trzonowych pogłębia się dół stawowy i powiększa się guzek stawowy, głowa żuchwy przesuwa się do przodu, w kierunku stoku guzka

Wyrzynanie się zębów mlecznych Wyrzynanie się zęba to przesuwania się zęba z miejsca jego rozwoju w kościach szczęk do jego funkcyjnej pozycji w jamie ustnej. Wyróżniamy trzy fazy: - przederupcyjną – kończy się kształtowanie korony, dokonuje się mineralizacja szkliwa i zębiny, rozpoczyna się kształtowanie korzenia

Wyrzynanie się zębów mlecznych przedfunkcyjna – rozpoczyna się ukazaniem korony zęba w jamie ustnej i trwa do momentu uzyskania kontaktu z zębem przeciwstawnym funkcyjna – dalszy wzrost korzenia, tkanek okołowierzchołkowych

Wyrzynanie się zębów mlecznych