WĘZŁY CHŁONNE TWARZOCZASZKI Maciejewski Amadeusz

ANATOMIA Węzły chłonne (łac. nodi lymphatici) – elementy obwodowego układu limfoidalnego, leżące na przebiegu naczyń limfatycznych. Twory o kształcie zbliżonym do ziarenka fasoli, o średnicy od 2 do 30 mm. Otoczone torebką łącznotkankową. Wyróżniamy część wypukłą oraz wklęsłą (wnęka). Chłonka jest doprowadzana od strony wypukłej, odprowadzana zaś z wnęki. Do wnęki wnikają również naczynia odżywcze oraz nerwy biegnące wzdłuż tych naczyń. Kształt, wielkość i stosunki poszczególnych stref zmienne. Tendencja: węzły powierzchowne - bardziej rozbudowana kora; głębokie - rdzeń.

ANATOMIA KORA (cortex) Beleczki promieniste Zatoki promieniste Grudki limfatyczne Makrofagi Limfocyty B

ANATOMIA Strefa przykorowa Limfocyty T

ANATOMIA RDZEŃ (medulla) Beleczki rdzenne Zatoki rdzenne Sznury rdzenne Komórki plazmatyczne – produkują immunoglobuliny

ROLA filtracja limfy prezentacja antygenów produkcja limfocytów B i T wytwarzanie i wydzielanie immunoglobulin

TOPOGRAFIA

Węzły chłonne: Podbródkowe Podżuchwowe Przyuszne Przeduszne Zauszne Szyjne Zagardłowe Karkowe

Zakres zbierania chłonki Podbródkowe Dolne siekacze Przedsionkowa powierzchnia dziąseł Błona śluzowa przedniej części dna jamy ustnej Błona śluzowa policzka Koniec języka Warga dolna Śliniana podjęzykowa Okolica podbródkowa

Zakres zbierania chłonki Podżuchwowe A: Dolne kły i przedtrzonowce Górne siekacze, kły, przedtrzonowce i 1. trzonowce Błona śluzowa okolicy w/w zębów Warga górna

Zakres zbierania chłonki Podżuchwowe B: Dolne i górne trzonowce Policzek Nos Okolica podoczodołowa

Zakres zbierania chłonki Podżuchwowe C: Dolny 1. i 2. trzonowiec Górne trzonowce Okolica w/w zębów Migdałek

Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych 1. Odczynowe Stany zapalne Stany alergiczno-reaktywne Zwiększenie liczby limfocytów i makrofagów w odpowiedzi na antygen lub naciek zapalny bezpośrednio w węźle chłonnym.

Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych 2. Przerostowe Sarkoidoza Kolagenozy Zaburzenia metaboliczne (dyslipidemia) Zaburzenia hormonalne (nadczynność tarczycy) Rozwój ziarniniakowej nienowotworowej tkanki

Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych 3. Nowotworowe Chłoniaki Białaczki Przerzuty (rak, czerniak, mięsak Kaposiego) Pierwotnie złośliwa proliferacja limfocytów i makrofagów lub wtórne nacieczenie przerzutowymi komórkami nowotworowymi

Przyczyny odczynowe Najczęstsze w okolicy głowy i szyi Przeważnie na bodźce zapalne (bakterie i wirusy) Źródła zakażenia: Zmienione chorobowo zęby Tkanki przyzębia i kości szczęk Migdałki Zatoki szczękowe Zakażone rany błony śluzowej i skóry W regionie szczękowo-twarzowym powiększeniu ulegają najczęściej węzły podżuchwowe.

Zapalenie ostre (lymphadenitis acuta) Objawy ogólne Podwyższona temperatura ciała (+ dreszcze) Osłabienie Bóle głowy Złe samopoczucie

Zapalenie ostre (lymphadenitis acuta) Objawy miejscowe Powiększenie węzłow chłonnych (do 10x) Ból węzłów samoistny i sprowokowany Elastyczno-miękka konsystencja (↑ obrzęk) Zapalenie ostre może mieć charakter surowiczy i ropny

Zapalenie ostre surowicze (lymphadenitis acuta serosa) Miękka konsystencja (charakterystyczny wysięk surowiczy we wnętrzu węzłow) Przesuwalne względem otoczenia Ciemnoczerwona powierzchnia przekroju (przekrwienie) Możliwość cofnięcia się bez pozostawienia zmian (sprawny układ immunologiczny, mała wirulencja i patogenność drobnoustrojów)

Zapalenie ostre ropne (lymphadenitis acuta purulenta) Zwiększona bolesność Twarda konsystencja (silne napięcie torebek łącznotkankowych węzła) Nieprzesuwalne względem otoczenia (zap. okołowęzłowe) Powstawanie ropowicy lub ropni (niszczenie torebki węzła) Wytworzenie bolesnych przetok Możliwość cofnięcia we wczesnym stadium (trwale powiększone, twarde, niebolesne i ruchome – trudność diagnostyczna)

Zapalenie ostre (lymphadenitis acuta) Leczenie: Eliminacja źródła zakażenia (np. ekstrakcja) Antybiotyki i witaminy Zimne okłady Nacięcie Drenaż

Zapalenie przewlekłe (lymphadenitis chronica) Objawy Węzły powiększone Elastyczno-twarde Zwykle niebolesne Zwykle przesuwalne względem otoczenia

Zapalenie przewlekłe (lymphadenitis chronica) Leczenie Chirurgiczne (wyłuszczenie zmienionych chorobowo węzłów (lymphadenectomia) CDN...