Modyfikacje teleskopu 60cm KA UP na Suhorze Waldemar Ogłoza

W ostatnich miesiącach w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Pedagogicznego dokonano licznych zmian mających na celu zwiększenie zakresu i efektywności prowadzonych obserwacji oraz poprawy komfortu pracy. Do najważniejszych należała modyfikacja układu optycznego teleskopu 60cm (firmy Zeiss). Modyfikacja ta polegała na przeniesieniu detektora (kamery CCD) z ogniska Cassegraina do ogniska głównego oraz demontażu lustra wtórnego. W efekcie zmniejszono ogniskową teleskopu z 7.5 do 2.4m oraz wyeliminowano straty światła powstające na lustrze wtórnym. Dla kamery Apogee Alta U47 której detektor ma rozmiar 13.3 × 13.3 mm pole widzenia zmieniło się z 6×6 do 19×19. Ten istotny wzrost pozwala na łatwiejsze dobieranie gwiazd porównania w otoczeniu badanych obiektów. Na jeden piksel o fizycznym rozmiarze 13 m wypada obecnie około 1. Dla drugiej z posiadanych kamer: SBIG ST-10XME o mniejszych pikselach (6.8 m) na jeden piksel wypada 0.6 a pole widzenia wynosi 14.3 × 21.2.

Przed zmianami...

Opisywana zmiana odbyła się przy minimalnej ingerencji w budowę teleskopu. Zaprojektowana i zbudowano nowy pierścień stanowiący podparcie aparatury znajdującej się w ognisku lustra głównego. W przeciwieństwie do prostych podpór lustra wtórnego w oryginalnej konstrukcji firmy Zeiss, nowe podpory są w kształcie łuku o promieniu krzywizny 30 cm, czyli takim jak promień apretury teleskopu. Miało to na celu likwidację charakterystycznych krzyży dyfrakcyjnych widocznych na obrazach jasnych gwiazd.

Eliminacja lustra wtórnego wymusiła również nowy mechanizm ogniskowania kamery. Do tego celu zastosowano urządzenie Robofocuser firmy Digital Dome Works (DDW) wyposażone w precyzyjny silnik krokowy sterowany komputerowo lub manualnie. Po modyfikacji...

Przed zmianami... Po modyfikacji...

Niestety tylko centralna część pola widzenia o średnicy 15 nie wykazuje istotnej komy, narożnikach obrazów efekt komy jest wyraźnie widoczny, uniemożliwiając tam prowadzenie fotometrii metodami profilowymi. Obecnie trwają prace nad zastosowaniem korektora komy oraz opcjonalnego wprowadzania do układu optycznego reduktora ogniskowej o czynnik ½. W chwili obecnej KA UP nie dysponuje jeszcze kamerą i blokiem filtrów o kształcie walcowym, (jakie zwykle umieszcza się w ogniskach głównych) więc obraz gwiazd nie jest jeszcze osiowo symetryczny

Aby odciąć dostęp światła rozproszonego w kopule do kamery CCD we wnętrzu ażurowej kratownicy tubusu teleskopu umieszczono plastikową rurę, wykonaną z czarnego i matowego materiału

Obrót kopuły Zakupiono i zintegrowano z istniejącym systemem czujniki położenia kopuły oraz układy sterujące silnikiem obrotu kopuły (również firmy DDW). System ten opiera się o optyczny czujnik obrotu kopuły i magnetyczny czujnik punktu zerowego. Sterowanie położeniem kopuły możliwe jest za pomocą pilota lub programu komputerowego. Program ten na podstawie wymiarów kopuły i położenia teleskopu oblicza azymut szczeliny kopuły. W chwili obecnej program pobiera współrzędne obserwowanego obiektu z pliku konfiguracyjnego, ale docelowym rozwiązaniem będzie integracja z programem sterującym kamerą CCD i układem autoguidera (Jastrocam). Planowane jest również powiązanie go z automatyczną stacją meteorologiczną np. w celu lepszego wietrzenia przed obserwacjami (ustawianie pod wiatr).

W kopule zainstalowano ekran i zestaw lamp umorzliwiających rejestrację klatek wyrównawczych (tzw. flatfield) w zakresie od UV do podczerwieni. Rozwiązanie to jest stosowane, gdy dla danej nocy nie udało się uzyskać klatek wyrównawczych z obserwacji tła nieba o zmierzchu lub o świcie (tzw. skyflat).

Aby wyeliminować wibracje teleskopu, wywołane silnym wiatrem, w szczelinie kopuły zainstalowano dwie kurtyny. Chronią one również wnętrze kopuły przed zawiewaniem śniegu podrywanego przez podmuch z otoczenia budynku przed silnym światłem Księżyca.

Pokrycie srebrem... Zmieniono pokrycie lustra głównego teleskopu (utwardzone aluminium) na utwardzone pokrycie srebrne. Takie pokrycie charakteryzuje się mniejszymi stratami światła w zakresie widzialnym i podczerwonym widma. Przed zmianami...

Dziękuję za uwagę