KINGA TROCHANOWICZ KL. 1D DONKISZOTERIA KINGA TROCHANOWICZ KL. 1D

Co to donkiszoteria i donkiszotyzm? Donkiszoteria pochodzi od bohatera powieści Cervantesa- „Don Kichot z Manczy” Donkiszoteria, donkiszotyzm  postawa życiowa, sposób postępowania właściwy donkiszotowi; dziwactwo, maniactwo.

Miguel de Cervantes (1547-1616) Renesansowy pisarz hiszpański, najlepiej znany jako autor powieści El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha (orginalny tytuł) , czyli „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” Polskie przekłady dzieł Cervantesa: Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy, 1957 (I wydanie). Intermedia (Komedie), 1967. Nowele przykładne, 1976. Niezwyczajne przygody Persilesa i Sigismundy, 1980. Młodość: 1566 w Madrycie, pobierając nauki u znanego humanisty Juana Lopeza de Hoyos, który być może zaszczepił w Cervantesie miłość do literatury. W wyniku zranienia w zakazanym pojedynku Antonia de Sigura, skazany zaocznie Cervantes musiał uciekać z Madrytu. W 1569 dotarł do Rzymu. Przystąpił do służby woskowej w Rzymie. Pierwsze dramaty Był to okres bujnego rozkwitu hiszpańskiego teatru. Także Cervantes spróbował swych sił jako dramaturg. Z jego dzieł dramatycznych tego okresu zachowały się tylko dwie sztuki: El trato de Argel (Życie w Algierze) i tragedia z dziejów rzymsko-hiszpańskich Numancja (La Numancia). Jego największe dzieło El ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha ukazało się w 1605 roku, ale jego treść, przynajmniej w części, była znana już wcześniej wielkiemu współczesnemu Cervantesa – dramaturgowi Lope de Vega. Powieść okazała się prawdziwym sukcesem i wkrótce doczekała się kolejnych wydań, w Madrycie, Brukseli, Mediolanie, niestety nie przynosząc autorowi żadnych korzyści materialnych, lecz tylko sławę.  (ponieważ Miguel W 1604 roku, po kilku latach podróży i publikowania niewielkich utworów, Cervantes odsprzedał prawa do druku swojego największego dzieła Francisco de Roblesowi, tym samym pozbawiając się ewentualnych tantiem z kolejnych wydań.) Pożegnanie – Persiles Ostatnie miesiące życia upłynęły Cervantesowi na pracy nad powieścią Niezwyczajne przygody Persilesa i Sigismundy (Los trabajos de Persiles y Segismunda). Zaledwie na cztery dni przed śmiercią, świadomy że jego życie się kończy (co podkreśla, cytując wiersz "Już nogę mając w strzemieniu") Cervantes podpisał dedykację skierowaną do księcia de Lemos, w której pożegnał swego protektora. W napisanym nieco wcześniej "Prologu" umieścił natomiast melancholijne zdanie: "Adiós, żarty, adiós, drwiny, adiós, weseli przyjaciele..."[2] Powieść została opublikowana w 1617. Pierwsza, potwierdzona informacja z życia przyszłego pisarza pochodzi z roku 1568, kiedy to uczęszczał do szkoły w Madrycie, gdzie między innymi pobierał naukę u wybitnego humanisty, nauczyciela literatury i wymowy, Lopeza de Hoyos. W tym okresie życia Cervantesa miał miejsce jego debiut literacki. W zbiorowej publikacji z okazji śmierci trzeciej żony Filipa II, Izabeli, zamieszczone zostały jego okolicznościowe poezje. Wówczas to zaistniała szansa, że specjalnym mecenatem otoczy go król, lecz Cervantes niespodziewanie opuścił Hiszpanię i wyjechał do Włoch, skąd pod koniec roku 1659 wysłał do ojca list, prosząc o świadectwo czystości krwi, umożliwiające mu podjęcie jakiejkolwiek pracy

Z KĄD WZIĘŁA SIĘ NAZWA? HISTORIA DON KICHOTA Termin donkiszoteria pochodzi od bohatera powieści Miguela de Cervantesa- „Don Kichot z Manczy”. Bohater powieści podejmuje samotną walkę, bez szans zwycięstwa, w obronie sprawiedliwości i pokrzywdzonych. Don Kichot pragnął walczyć z całym złem otaczającego go świata. Najwyższymi wartościami dla niego były: dobro i cnota, i dla nich poświęcał swoje zdrowie i życie. Pragnął spełnić przypisaną sobie misję walki ze złem w obronie wzniosłych ideałów. Don Kichot był szlachcicem zamieszkałym w wiosce La Mancha. Fascynowały go romanse rycerskie i opowieści o rycerzach, które całymi dniami czytał. W końcu postanowił zostać błędnym rycerzem, podróżować po świecie i stać na straży dobra i honoru. Tak też uczynił. Na pierwszą wyprawę wybrał się samotnie, ale szybko się ona skończyła, ponieważ został pobity przez napotkanych robotników, których chciał zmusić do wysławiana urody damy jego serca, Dulcynei z Toboso. Kiedy tylko wyzdrowiał, natychmiast wyruszył w kolejną podróż, tym razem zabierając ze sobą giermka. Był nim niepiśmienny wieśniak Sancho Pansa, człowiek chciwy, chytry i pazerny, ale jednocześnie rozsądny i trzeźwo patrzący na życie. Don Kichot obiecał mu, że uczyni go gubernatorem wyspy. Sancho bardzo lubił Don Kichota i starał się chronić go przed nieprzyjemnościami, jakie wynikały z jego dziwnych wyobrażeń o świecie. Niestety zwykle mu się to nie udawało i często musiał leczyć swojego pana z sińców i guzów. Don Kichot wszędzie widział bandytów, damy w niewoli i olbrzymów, z którymi musiał walczyć, co było przyczyną wielu kłopotów. Don Kichot zabił między innymi kilka owiec z mijającego go stada, ponieważ myślał, że wzniecany przez nie kurz wywołany jest walką dwóch armii rycerzy, oraz walczył z wiatrakami, które wziął za olbrzymy. Ośmieszył się także, nosząc na głowie miednicę, którą uważał za legendarny rycerski hełm. Ponieważ wyprawa trwała bardzo długo i istniała obawa, że Don Kichot w końcu straci w niej życie, jego przyjaciele - Kapłan i Golibroda - z pomocą wtajemniczonego we wszystko Sancho Pansy i udającej księżniczkę w opałach damy zwabili Don Kichota z powrotem do domu. Był już na to najwyższy czas, gdyż rycerz znajdował się w bardzo kiepskim stanie.

OSOBA OKREŚLANA MIANEM DONKISZOT Cechy: Szlachetny idealista nieliczący się z rzeczywistością Fantasta Komiczny marzyciel Dziwak, cudak, maniak Błędny rycerz Człowiek chudy wysoki i smętny Don kichot- mianem określa się bohater powieśći podejmujący samotną walkę, bez szans zwycięstwa, w obronie sprawiedliwośći i pokrzywdzonych. Marzyciel, fantasta pozbawiony poczucia rzeczywistości. Czasami człowiek rażąco chudy i wysoki Donkiszoteria – postawa życiowa charakteryzująca się marzycielstwem, brakiem rozsądku w ocenianiu ludzi i sytuacji, pragnieniem walki o nierealne cele, nierozsądnym entuzjazmem w podejmowaniu nieosiągalnych zadań oraz walce z urojonymi przeciwnikami (walka z wiatrakami). Osoba postępująca zgodnie z zasadami tejże postawy nazywana jest donkiszotem. Działania takiej osoby są z góry skazane na porażkę, wzbudzając jednocześnie uśmiech i politowanie. Nazwa wywodzi się od tytułowego bohatera powieści Miguela Cervantesa Don Kichot, który posiadał wszystkie (wyolbrzymione) cechy osoby kierującej się taką postawą.

Wykorzystanie motywu donkiszoterii „WLAKA Z WIATRAKAMI”- z wrogami urojonymi, nieosiągalnymi, nierealne cele. związek frazeologiczny oznaczający walkę z czymś nierealnym, urojonym, bądź też walkę beznadziejną, niemającą szans na powodzenie. „BŁĘDNY RYCERZ”- związek frazeologiczny oznaczający średniowiecznego rycerza wędrującego w poszukiwaniu niezwykłych przygód, najczęściej broniącego pokrzywdzonych na cześć wybranki swego serca. Wiersze np. wiersz Stanisława Grochowiaka „Don Kiszot” Obrazy:  Walka wzbudzająca śmiech i politowanie. Tak jak na przedstawionym rysunku: Don Kichot walzy z wiatrakami na ilustracji. Tytułowy bohater widząc kilkadziesiąt wiatraków bierze je za olbrzymy i decyduje się stoczyć z nimi walkę. Pomimo ostrzeżeń swojego giermka, Sancha Pansy, rzuca się na jeden z wiatraków, wbijając kopię w skrzydło. Pod wpływem uderzenia szybko obracającego się skrzydła, kopia zostaje zniszczona, a koń Rosynant i sam Don Kichot – ranni. Walka z urojonymi olbrzymami nie przynosi żadnych efektów. Określenie to zostało spopularyzowane przez Miguela Cervantesa w powieści Don Kichot. Główny bohater, Don Kichot, postanowił zostać błędnym rycerzem. Gustave Doré Honoré Daumier

W Madrycie w Hiszpanii powstały zabytki związane z Don Kiszotem: Don Kichot ze swoim giermkiem giermka Sancha Pansą.

STANISŁAW GROCHOWIAK: DON KISZOT Kiedy Don Kiszot wędrował przez świat STANISŁAW GROCHOWIAK: DON KISZOT Kiedy Don Kiszot wędrował przez świat... Akacja - jabłoń - czarne wąsy w winie - Wciąż świszczał za nim okrutny bat, Mszczący się srogo na chudej oślinie. Don Kiszot przebył wiele, wiele dróg... Kobiety, dzbany, rude włosy nocą - A Sanczo osła tłukł, tak jak mógł, Osioł zaniemógł, a Pansa szedł boso. I wtedy rycerz napotkał Ją Biodra-księżyce, oczy-ostre piki... Sanczo żarł kiszkę z bydlęcą krwią, Oczyszczał gnaty zagiętym nożykiem. I wreszcie rycerz obumarł. Klap!... Trumna i wieńce. Świece do nieba, A Pansa spłodził szesnaście bab, Pięciu chłopaków do tego, co trzeba. I ten, co domy - i ten, co cię wiezie, I ta, co idąc - nie idzie, a tańczy - I nawet w sklepie obwiną ci śledzie W moje liryki - wnuka Sanczo Pansy. Poruszający zagadnienie uniwersalne: połączenie w życiu pierwiastka idealnego i materialnego, poetyckiego i prozaicznego. Kontrasty te autor pokazał na różnych poziomach interpretacji. Prowadzi to do wniosku, że piękno i brzydota, duch i materia są ze sobą nierozłącznie splecione i tylko pokazane razem stanowią prawdę o życiu. Wiersz Grochowiaka pozornie w sposób nieskomplikowany i uproszczony przypomina współczesnemu czytelnikowi starą opowieść o błędnym rycerzu i jego giermku.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ