Departament Wykonania Orzeczeń i Probacji Ministerstwo Sprawiedliwości Dozór kuratora sądowego w świetle rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 26 lutego 2013 r. w sprawie sposobu wykonywania obowiązków i uprawnień przez kuratorów sądowych w sprawach karnych wykonawczych Departament Wykonania Orzeczeń i Probacji Ministerstwo Sprawiedliwości

Spis treści: Schemat postępowania kuratora zawodowego w dozorze. Obowiązki ogólne kuratorów sądowych przy sprawowaniu dozoru. Zarządzanie ryzykiem – rozdzielanie spraw pomiędzy kuratorów zawodowych i społecznych oraz konsekwencje stopni ryzyka w metodyce pracy dozorowej. Diagnostyka i sprawozdawczość w dozorze oraz dokumentacja dozoru. Szczególne typy dozorów.

Schemat postępowania kuratora zawodowego w dozorze Sędzia wydaje zarządzenie o przekazaniu zespołowi kuratorskiej służby sądowej dozoru do wykonania bezzwłocznie, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, od dnia zwrotu akt sądowi I instancji lub otrzymania orzeczenia do wykonania Właściwy wydział (lub sekcja wykonawcza) bezzwłocznie przekazuje teczkę dozoru właściwemu zespołowi kuratorskiej służby sądowej; w przypadku warunkowo zwolnionego teczka, oprócz odpisu orzeczenia i zarządzenia, powinna zawierać odpisy opinii, orzeczeń i wniosków dotyczących zachowania się skazanego w jednostce penitencjarnej

Kurator zawodowy podejmuje decyzję o osobistym sprawowaniu dozoru Po wpłynięciu teczki dozoru kierownik zespołu bezzwłocznie wydaje zarządzenie o zarejestrowaniu sprawy w wykazie „Doz” oraz o powierzeniu sprawowania dozoru konkretnemu kuratorowi zawodowemu Kurator zawodowy w terminie 7 dni od dnia powierzenia podejmuje decyzję co do osobistego sprawowania dozoru albo powierzenia sprawowania dozoru kuratorowi społecznemu Kurator zawodowy podejmuje decyzję o osobistym sprawowaniu dozoru Kurator zawodowy podejmuje decyzję o powierzeniu dozoru do sprawowania kuratorowi społecznemu

Kurator zawodowy bezzwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia powierzenia dozoru, wzywa skazanego do osobistego stawiennictwa w zespole i informuje go o oddaniu pod dozór Kurator społeczny bezzwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia powierzenia dozoru, nawiązuje pierwszy kontakt ze skazanym Kurator zawodowy przesyła do komendanta powiatowego (miejskiego lub rejonowego) Policji informację o oddaniu skazanego pod dozór w sprawie związanej z popełnieniem przestępstwa polegającego na użyciu przemocy lub groźby bezprawnej Skazany stawia się na wezwanie kuratora zawodowego/nie uchyla się od nawiązania kontaktu z kuratorem społecznym – kurator sądowy przeprowadza z nim rozmowę, podczas której poucza go o jego obowiązkach i uprawnieniach wynikających z okresu próby, dozoru i nałożonych obowiązków oraz omawia sposoby i terminy ich realizacji; wręcza również pouczenie na piśmie oraz uzyskuje numer telefonu lub adres poczty elektronicznej

alternatywnie Skazany nie stawia się na powtórne wezwanie kuratora zawodowego Skazany uchyla się od nawiązania pierwszego kontaktu z kuratorem społecznym Kurator zawodowy udziela skazanemu upomnienia albo składa do sądu odpowiedni wniosek (o zarządzenie wykonania kary warunkowo zawieszonej, o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego albo o odwołanie warunkowego zwolnienia) Kurator zawodowy sporządza sprawozdanie z objęcia dozoru, przedkłada je kierownikowi zespołu, a następnie składa sądowi - w terminie 21 dni od dnia nawiązania pierwszego kontaktu ze skazanym Kurator społeczny sporządza sprawozdanie z objęcia dozoru i przedkłada je kuratorowi zawodowemu w terminie 21 dni od dnia nawiązania pierwszego kontaktu ze skazanym

Kierownik zespołu, a następnie sędzia zapoznają się z treścią sprawozdania i stosowną adnotacją wyrażają stanowisko w zakresie kwalifikacji skazanego do grupy ryzyka Kurator zawodowy zapoznaje się z treścią sprawozdania i po uprzednim zaakceptowaniu przedkłada je kierownikowi zespołu, a następnie składa sądowi - w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprawozdania Kurator sądowy sporządza sprawozdanie z przebiegu dozoru nie rzadziej niż co 6 miesięcy oraz na każde żądanie sądu; każde sprawozdanie przedkłada się kierownikowi zespołu, a następnie sędziemu, którzy zapoznają się z jego treścią i stosowną adnotacją wyrażają stanowisko w zakresie kwalifikacji skazanego do grupy ryzyka

Kurator społeczny sporządza sprawozdanie z zakończenia dozoru Kurator zawodowy sporządza sprawozdanie z zakończenia dozoru, przedkłada je kierownikowi zespołu, a następnie składa sądowi - w terminie 21 dni od dnia zakończenia dozoru Kurator społeczny sporządza sprawozdanie z zakończenia dozoru i przedkłada je kuratorowi zawodowemu w terminie 21 dni od dnia zakończenia dozoru Kierownik zespołu, a następnie sędzia zapoznają się z treścią sprawozdania Kurator zawodowy zapoznaje się z treścią sprawozdania i po uprzednim zaakceptowaniu przedkłada je kierownikowi zespołu, a następnie składa sądowi - w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprawozdania Kurator zawodowy informuje komendanta powiatowego (miejskiego lub rejonowego) Policji o zakończeniu sprawowania dozoru w sprawie związanej z popełnieniem przestępstwa polegającego na użyciu przemocy lub groźby bezprawnej, jeżeli zakończenie dozoru nastąpiło w inny sposób niż na skutek upływu okresu próby

Obciążenia kierowników zespołów w kontekście sprawozdań z dozoru 260 000 dozorów x 2 sprawozdania rocznie = 520 000 sprawozdań do przeczytania rocznie 520 000 sprawozdań : 350 zespołów dla dorosłych oraz zespołów połączonych = 1486 sprawozdań do przeczytania rocznie co stanowi ok. 29 sprawozdań tygodniowo

Obowiązki ogólne kuratorów sądowych przy sprawowaniu dozoru Katalog obowiązków kuratora sądowego (zawodowego i społecznego): zaznajomienie się z aktami sprawy karnej i innymi niezbędnymi źródłami informacji o skazanym; załączenie do teczki dozoru odpisów znajdujących się w aktach danych osobopoznawczych skazanego, w tym wywiadów środowiskowych, opinii biegłych lekarzy psychiatrów, psychologów, seksuologów oraz specjalistów do spraw uzależnień (§ 8 ust. 1 pkt 1) zaznajomienie się z przebiegiem dotychczasowych dozorów wykonywanych przez kuratorów dla dorosłych i nadzorów wykonywanych przez kuratorów rodzinnych; załączenie w razie potrzeby do teczki dozoru odpisów sprawozdań z dotychczas prowadzonych wobec skazanego dozorów (§ 8 ust. 1 pkt 2) zapoznanie się z opiniami i pozostałą dostępną dokumentacją dotyczącą skazanego opuszczającego jednostkę penitencjarną w przypadku zastosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia; załączenie do teczki dozoru odpisów opinii, orzeczeń i wniosków dotyczących zachowania się skazanego w jednostce penitencjarnej (§ 8 ust. 1 pkt 3)

i dokonanie ich wyboru (§ 8 ust. 1 pkt 7) rozpoznanie i zdiagnozowanie sytuacji osobistej, rodzinnej i środowiskowej skazanego (§ 8 ust. 1 pkt 4) dokonanie oceny i zdiagnozowanie problemów, czynników i warunków, które sprzyjają bądź nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby (§ 8 ust. 1 pkt 5) dokonanie oceny możliwości i metod rozwiązywania problemów, które nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby (§ 8 ust. 1 pkt 6) rozpoznanie optymalnych metod kontroli skazanego i oddziaływania na skazanego i dokonanie ich wyboru (§ 8 ust. 1 pkt 7) nawiązanie kontaktu z rodziną i środowiskiem skazanego (§ 8 ust. 1 pkt 8)

w razie uzasadnionej potrzeby - nawiązanie kontaktu ze stowarzyszeniami, instytucjami i organizacjami społecznymi zajmującymi się pomocą społeczną, pośrednictwem pracy, leczeniem, oddziaływaniem terapeutycznym wobec skazanego, bądź innymi formami działania, które mogą być przydatne w rozwiązywaniu problemów, które nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby (§ 8 ust. 2 pkt 1) zasięganie informacji o skazanym w placówkach oświatowych i oświatowo-wychowawczych - w przypadku pobierania nauki przez skazanego młodocianego (§ 8 ust. 1 pkt 9) w razie uzasadnionej potrzeby - nawiązanie kontakt z pracodawcą skazanego i zasięga u niego informacji o skazanym (§ 8 ust. 2 pkt 3) w razie uzasadnionej potrzeby - zasięganie informacji o skazanym i jego środowisku u funkcjonariusza właściwej jednostki organizacyjnej Policji, a także w instytucjach samorządowych i organach administracji rządowej (§ 8 ust. 2 pkt 2)

Katalog obowiązków kuratora zawodowego: pozyskiwanie informacji o skazanym z Krajowego Rejestru Karnego nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy (§ 17 ust. 2) kontrolowanie prawidłowości i efektywności sprawowania dozoru oraz wykonywania innych czynności zleconych kuratorom społecznym oraz osobom godnym zaufania (§ 23 pkt 1) udzielanie pomocy kuratorom społecznym i osobom godnym zaufania, zwłaszcza przez udzielanie instruktażu w zakresie metod i form pracy oraz organizowanie szkolenia (§ 23 pkt 2) przeprowadzanie co najmniej raz w roku, nie później niż w ciągu 6 miesięcy od powierzenia dozoru kuratorowi społecznemu, wywiadu środowiskowego w stosunku do skazanego, w celu kontroli wykonywania dozoru przez kuratora społecznego (§ 23 pkt 3)

Obciążenia kuratorów zawodowych wywiadami kontrolnymi 157 000 dozorów wykonywanych przez kuratorów społecznych : 3.123 kuratorów zawodowych = 50 dozorów powierzonych = 50 wywiadów kontrolnych rocznie = 4 wywiady kontrolne miesięcznie

pozyskiwanie osób do sprawowania funkcji sądowego kuratora społecznego (§ 23 pkt 4) informowanie kierownika zespołu o nieprawidłowym sprawowaniu funkcji przez sądowego kuratora społecznego (§ 23 pkt 5) uczestniczenie w posiedzeniach sądu dotyczących osób znajdujących się pod dozorem (§ 23 pkt 6) bezzwłoczne zawiadomienie sądu o zaistnieniu okoliczności uzasadniających rozważenie celowości ponownego umieszczenia w zakładzie leczenia odwykowego lub w zakładzie karnym skazanego skierowanego uprzednio na leczenie ambulatoryjne lub rehabilitację w placówce leczniczo-rehabilitacyjnej (§ 23 pkt 7)

1) wystąpienia z wnioskami w sprawie zmiany orzeczenia sądu; przyjmowanie od kuratora społecznego i analizowanie pod kątem stosownego wykorzystania informacji o okolicznościach uzasadniających podjęcie czynności, do których jest uprawniony kurator zawodowy, w szczególności w zakresie: 1) wystąpienia z wnioskami w sprawie zmiany orzeczenia sądu; 2) udzielenia materialnej lub innej pomocy skazanemu albo jego rodzinie; 3) wystąpienia z wnioskami o dopuszczenie sądowego kuratora społecznego do udziału w posiedzeniu sądu w postępowaniu wykonawczym, jeżeli jego udział może mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia (§ 24 ust. 1) bezzwłoczne podejmowanie czynności w sprawie dozoru prowadzonego przez kuratora społecznego - na zarządzenie sędziego, polecenie kierownika zespołu lub samodzielnie, jeżeli uzna, że jest to konieczne (§ 24 pkt 2) występowanie do sądu o ustanowienie, rozszerzenie, zmianę lub uchylenie obowiązków w okresie próby, w razie stwierdzenia potrzeby lub konieczności wydania przez sąd orzeczenia w przedmiocie obowiązków skazanego

Porównanie liczby wykonywanych środków probacji i liczby wniosków kuratora sądowego dotyczących obowiązków probacyjnych

Podział na grupy ryzyka – istota i cel: Zarządzanie ryzykiem – rozdzielanie spraw pomiędzy kuratorów zawodowych i społecznych oraz konsekwencje stopni ryzyka w metodyce pracy dozorowej Podział na grupy ryzyka – istota i cel: rozporządzenie, w stosunku do osób, wobec których sprawowany jest dozór, ustala trzy grupy ryzyka powrotu do przestępstwa: grupę obniżonego ryzyka (A) grupę podstawową (B) grupę podwyższonego ryzyka (C)

klasyfikacja skazanych według grup ryzyka ma na celu stworzenie czytelnego, przejrzystego i zrozumiałego mechanizmu: podziału spraw dozorowych między kuratorami zawodowymi (profesjonalistami) i kuratorami społecznymi (wolontariuszami) dla zapewnienia wykorzystania potencjału kurateli zawodowej przede wszystkim w wykonywanie spraw najtrudniejszych doboru rodzaju i intensywności oddziaływań adekwatnych do stopnia trudności sprawy, w szczególności do występujących w niej czynników i okoliczności mogących utrudniać społeczne funkcjonowanie skazanego i sprzyjać popełnianiu przez niego dalszych przestępstw normy rozporządzenia nie są adresowane do skazanych i nie kreują po ich stronie żadnych nowych obowiązków ani uprawnień; w istocie stanowią one uszczegółowienie sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków przez kuratorów sądowych w sprawach dozorowych, różnicowanego w zależności od specyfiki tych spraw oraz występujących w nich charakterystycznych zjawisk i okoliczności, rzutujących na stopień ich trudności

II. Kryteria kwalifikacji skazanych do grup ryzyka Do grupy obniżonego ryzyka (A) kwalifikuje się: osoby, wobec których zastosowano warunkowe umorzenie postępowania; osoby dotychczas niekarane, których właściwości oraz warunki osobiste i środowiskowe, dotychczasowy sposób życia oraz których zachowanie po popełnieniu przestępstwa uzasadniają przekonanie, że będą one w okresie próby przestrzegać porządku prawnego, a w szczególności nie popełnią ponownie przestępstwa Do grupy podstawowej (B) kwalifikuje się: osoby, które nie spełniają przesłanek grupy obniżonego ryzyka (A) ani grupy podwyższonego ryzyka (C)

Do grupy podwyższonego ryzyka (C) kwalifikuje się: skazanych określonych w art. 64 § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny; skazanych, którzy po wydaniu wyroku lub w okresie próby popełnili przestępstwo podobne; osoby uzależnione skazane za przestępstwo pozostające w związku z używaniem alkoholu, środka odurzającego lub substancji psychotropowej; skazanych za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego, a także za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej popełnione w związku z zakłóceniem czynności psychicznych o podłożu seksualnym innym niż choroba psychiczna;

skazanych z zaburzeniami psychicznymi, jeżeli zaburzenia te miały związek z popełnieniem przestępstwa; skazanych w związku ze stosowaniem przemocy w rodzinie, którzy pozostają z osobą pokrzywdzoną we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie próby, z wyłączeniem osób, wobec których zastosowano warunkowe umorzenie postępowania; skazanych związanych z subkulturami przestępczymi lub grupami mającymi związek ze środowiskiem przestępczym; skazanych, którzy wymagają intensywnych działań w okresie próby ze względu na dotychczasową karalność, sposób życia, właściwości osobiste i zachowanie w okresie próby, w tym stopień wykonania orzeczonych obowiązków, albo ze względu na inne okoliczności.

III. Mechanizmy buforowe W szczególnie uzasadnionych przypadkach kierownik zespołu lub sędzia może zakwalifikować do grupy obniżonego ryzyka (A) osoby spełniające przesłanki grupy podstawowej (B) - § 11 ust. 2 zd. 2 W szczególnie uzasadnionych przypadkach kierownik zespołu lub sędzia może wyrazić zgodę na wykonywanie dozoru w stosunku do osób zakwalifikowanych do grupy podwyższonego ryzyka (C) przez kuratora społecznego z uwagi na właściwości i warunki osobiste skazanego oraz predyspozycje, wykształcenie, umiejętności i przeszkolenie kuratora społecznego - § 11 ust. 5 zd. 2 Sędzia lub kierownik zespołu mogą określić kuratorowi zawodowemu, a ten kuratorowi społecznemu inną częstotliwość i formę kontaktów ze skazanym - § 15 ust. 1

IV. Organizacyjne aspekty kwalifikowania skazanych do grup ryzyka § 9 ust. 3 - W sprawozdaniu z objęcia dozoru należy przedstawić w szczególności diagnozę osobopoznawczą skazanego ze szczególnym uwzględnieniem określenia ryzyka jego powrotu do przestępstwa, w tym wniosek o zakwalifikowanie skazanego do danej grupy ryzyka. § 9 ust. 4 - Po złożeniu sprawozdania z objęcia dozoru kierownik zespołu i sędzia akceptują wniosek o zakwalifikowanie skazanego do danej grupy ryzyka albo kwalifikują skazanego do innej grupy ryzyka. W przypadku rozbieżności w zakwalifikowaniu skazanego do grupy ryzyka rozstrzygające jest stanowisko sędziego. § 10 ust. 1 - W kolejnych sprawozdaniach z przebiegu dozoru należy przedstawić diagnozę osobopoznawczą skazanego ze szczególnym uwzględnieniem określenia ryzyka jego powrotu do przestępstwa, w tym ewentualnie wniosek o zakwalifikowanie skazanego do innej grupy ryzyka.

§ 10 ust. 2 - Po złożeniu sprawozdania z przebiegu dozoru kierownik zespołu i sędzia akceptują wniosek o utrzymanie bądź zmianę grupy ryzyka albo kwalifikują skazanego do innej grupy ryzyka. W przypadku rozbieżności w zakwalifikowaniu skazanego do grupy ryzyka rozstrzygające jest stanowisko sędziego. W przypadku zmiany okoliczności faktycznych uzasadniających zmianę kwalifikacji skazanego do grupy ryzyka: kurator sądowy powinien przedłożyć kierownikowi zespołu a następnie sędziemu stosowny wniosek w formie bądź odrębnego pisma (notatki) bądź sprawozdania z przebiegu dozoru; kwalifikacji zawsze dokonuje kierownik zespołu i sędzia; kurator sądowy podejmuje czynności właściwe dla danej grupy ryzyka po dokonaniu kwalifikacji przez kierownika zespołu i sędziego.

Charakter prawny decyzji w przedmiocie zakwalifikowania skazanego do grupy ryzyka decyzja kierownika zespołu i sędziego o zakwalifikowaniu skazanego do grupy ryzyka nie jest decyzją w rozumieniu art. 7 k.k.w. i nie przysługuje od niej skarga do sądu, decyzja tego rodzaju ma charakter organizacyjny, jest adresowana wyłącznie do kuratora sądowego, a jej celem jest rozstrzygnięcie, który podmiot (kurator zawodowy czy kurator społeczny) będzie wykonywał dozór oraz jaki minimalny standard oddziaływań powinien być w danym wypadku przez kuratora zachowany; decyzja nie rozstrzyga o uprawnieniach i obowiązkach skazanego w postępowaniu wykonawczym, w żaden sposób ich nie modyfikuje, nie zmienia ani nie ogranicza; zakwalifikowanie skazanego do którejkolwiek grupy ryzyka nie wyklucza ani nie ogranicza możliwości podejmowania jakichkolwiek oddziaływań pozostających w zakresie ustawowych kompetencji kuratora sądowego, również właściwych dla wyższej grupy ryzyka; w dotychczasowym stanie prawnym kwalifikowanie skazanych (dozory trudne i inne) również miało powszechny charakter w oparciu o § 6 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 7.06.2002 r. w sprawie zakresu praw i obowiązków podmiotów sprawujących dozór, zasad i trybu wykonywania dozoru oraz trybu wyznaczania przez stowarzyszenia, organizacje i instytucje swoich przedstawicieli do sprawowania dozoru lecz nie przybierało tak sformalizowanej i czytelnej postaci; kurator zawodowy sam (ew. na polecenie kuratora okręgowego) decydował o stopniu trudności dozoru oraz o tym, czy dozór będzie wykonywał sam, czy też powierzy go kuratorowi społecznemu, co nie podlegało żadnej skardze; kwalifikacji dokonuje się w sprawozdaniu z objęcia/przebiegu dozoru, nie uzasadnia się jej, nie ogłasza ani nie doręcza skazanemu.

V. Metodyka pracy dozorowej w zależności od grupy ryzyka Grupa obniżonego ryzyka (A) Kurator zawodowy przeprowadza co najmniej raz na 3 miesiące wywiad środowiskowy, w tym rozmowę ze skazanym w miejscu jego zamieszkania lub pobytu, skutecznie wzywa skazanego co najmniej raz na 2 miesiące do stawienia się w siedzibie zespołu w celu udzielenia wyjaśnień co do przebiegu dozoru i wykonania nałożonych obowiązków, a także w razie potrzeby przedstawienia odpowiednich dokumentów potwierdzających wykonanie obowiązków; żąda od skazanego kontaktu telefonicznego co najmniej raz w miesiącu. Kurator społeczny przeprowadza co najmniej raz w miesiącu wywiad środowiskowy, w tym rozmowę ze skazanym w miejscu jego zamieszkania lub pobytu;

Grupa podstawowa (B) Kurator zawodowy Kurator społeczny rozporządzenie nie określa formy ani częstotliwości oddziaływań wobec skazanego, pozostawiając je uznaniu kuratora zawodowego Kurator społeczny przeprowadza co najmniej raz w miesiącu wywiad środowiskowy, w tym rozmowę ze skazanym w miejscu jego zamieszkania lub pobytu; żąda od skazanego kontaktu telefonicznego co najmniej raz w miesiącu.

Grupa podwyższonego ryzyka (C) Kurator sądowy (zawodowy i społeczny) utrzymuje ścisłą współpracę z Policją w celu uzyskania i wymiany informacji w zakresie przestrzegania porządku prawnego przez skazanego; przeprowadza systematyczne wywiady środowiskowe, w tym rozmowy ze skazanym w miejscu jego zamieszkania lub pobytu; systematycznie wzywa skazanego do stawiania się w siedzibie zespołu w celu udzielenia wyjaśnień co do przebiegu dozoru i wykonania nałożonych obowiązków, a także w razie potrzeby przedstawienia odpowiednich dokumentów potwierdzających wykonanie obowiązków; żąda od skazanego kontaktu telefonicznego co najmniej 2 razy w miesiącu; przeprowadza u skazanego, który został zobowiązany do powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania środków odurzających lub substancji psychotropowych, albo u skazanego, który w trakcie dozoru wykazuje objawy uzależnienia, wyrywkowe badania na obecność w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych, przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego;

nawiązuje i utrzymuje systematyczny kontakt z odpowiednimi stowarzyszeniami, instytucjami i organizacjami społecznymi zajmującymi się pomocą społeczną, pośrednictwem pracy, leczeniem, oddziaływaniem terapeutycznym, bądź innymi formami działania, które mogą być przydatne w rozwiązywaniu problemów, które nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby. czynności, o których mowa wyżej, należy wykonywać ze szczególną intensywnością w początkowej fazie sprawowania dozoru sędzia lub kierownik zespołu mogą określić kuratorowi zawodowemu, a ten kuratorowi społecznemu inną częstotliwość i formę kontaktów ze skazanym w przypadku zakwalifikowania skazanego do grupy podwyższonego ryzyka (C) w czasie wykonywania dozoru przez kuratora społecznego, kolejne czynności w sprawie wykonuje kurator zawodowy, który przejmuje od tego momentu sprawę do dalszego prowadzenia, chyba że uzyskał zgodę, o której mowa w § 11 ust. 5

Diagnostyka i sprawozdawczość w dozorze oraz dokumentacja dozoru Diagnostyka w dozorze obejmuje (§ 8 ust. 1 pkt 4-7): rozpoznanie i zdiagnozowanie sytuacji osobistej, rodzinnej i środowiskowej skazanego; ocenę i zdiagnozowanie problemów, czynników i warunków, które sprzyjają bądź nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby; ocenę możliwości i metod rozwiązywania problemów, które nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby; rozpoznanie i dokonanie wyboru optymalnych metod kontroli skazanego i oddziaływania na skazanego. Przebieg dozoru jest dokumentowany w: sprawozdaniach z objęcia/przebiegu/zakończenia dozoru kartach czynności

W sprawozdaniu z objęcia dozoru należy przedstawić w szczególności (§ 9 ust. 3): warunki osobiste i bytowe skazanego oraz jego stosunek do dozoru i obowiązków okresu próby; krótką informację o przebiegu dotychczasowych dozorów i nadzorów; diagnozę osobopoznawczą skazanego ze szczególnym uwzględnieniem określenia ryzyka jego powrotu do przestępstwa, w tym wniosek o zakwalifikowanie skazanego do danej grupy ryzyka; diagnozę środowiskową; zamierzenia readaptacyjne, w tym plan pracy ze skazanym; metody prowadzenia dozoru i kontroli zachowania skazanego; możliwości ich realizacji i przeszkody, które utrudniają tę realizację; źródła informacji o skazanym i datę ich pozyskania.

W sprawozdaniu z przebiegu dozoru należy przedstawić (§ 10 ust. 1): stosunek skazanego do dozoru i obowiązków okresu próby; informację o przebiegu dozoru oraz o wykonaniu nałożonych na skazanego obowiązków; diagnozę osobopoznawczą skazanego ze szczególnym uwzględnieniem określenia ryzyka jego powrotu do przestępstwa, w tym ewentualnie wniosek o zakwalifikowanie skazanego do innej grupy ryzyka; postępy readaptacyjne i ocenę skuteczności podjętych działań; ewentualne zmiany w warunkach osobistych i bytowych skazanego, metodach prowadzenia dozoru i kontroli zachowania skazanego, zamierzeniach readaptacyjnych oraz możliwościach ich realizacji i przeszkodach, które utrudniają tę realizację; źródła informacji o skazanym i datę ich pozyskania.

Sprawozdania z zakończenia dozoru można nie sporządzać (§ 25 ust. 4) W sprawozdaniu z zakończenia dozoru (§ 25 ust. 3) należy opisać jego przebieg, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji planu pracy ze skazanym, oceny wykonania obowiązków i postawy skazanego w okresie próby. Sprawozdania z zakończenia dozoru można nie sporządzać (§ 25 ust. 4) w przypadku zakończenia dozoru w inny sposób niż na skutek upływu okresu próby. W szczególności sprawozdania z zakończenia dozoru nie sporządza się w sprawach, w których na wniosek kuratora : podjęto postępowanie warunkowo umorzone, zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, odwołano warunkowe przedterminowe zwolnienie, zwolniono skazanego od dozoru.

Przebieg dozoru i podejmowane na bieżąco czynności kurator sądowy dokumentuje w karcie czynności dozoru (§ 16 ust. 1), prowadzonej osobno dla każdego skazanego, w której zapisuje: rodzaj czynności; godziny rozpoczęcia i zakończenia, datę i miejsce wykonywania czynności; uzyskane dokumenty i informacje; źródła informacji; własne uwagi i zamierzenia w zakresie sprawowania dozoru; ewentualne uwagi lub oświadczenia skazanego; ewentualne uwagi kierownika zespołu. Z każdej karcie czynności należy odnotować informację na temat realizacji przez skazanego obowiązku probacyjnego, jeśli taki obowiązek został nałożony przez sąd

Szczególne typy dozorów Rozporządzenie wyróżnia trzy szczególne typu dozorów, mianowicie dozory wobec: sprawcy przestępstwa popełnionego w stanie ograniczonej poczytalności lub w związku z uzależnieniem od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych (§ 19) sprawcy przemocy w rodzinie (§ 20) sprawcy przejawiającego zachowania agresywne (§ 21)

W przypadku orzeczonego dozoru wobec sprawcy przestępstwa popełnionego w stanie ograniczonej poczytalności lub w związku z uzależnieniem od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych, kurator zawodowy ponadto: zaznajamia się w dostępnym zakresie, z wynikami leczenia, rehabilitacji skazanego lub oddziaływań terapeutycznych; utrzymuje kontakt z osobami prowadzącymi leczenie, rehabilitację, oddziaływanie terapeutyczne lub inne formy specjalistycznego oddziaływania oraz zapoznaje się z ewentualnymi wskazówkami tych osób dotyczącymi przebiegu dozoru; podejmuje działania mające na celu przestrzeganie przez skazanego zaleceń lekarskich bądź zaleceń innych specjalistów z zakresu rehabilitacji lub oddziaływań terapeutycznych; konsultuje sposób sprawowania dozoru z osobami, o których mowa w pkt 2; w razie potrzeby występuje do sądu z wnioskiem o ustanowienie, rozszerzenie lub zmianę obowiązku powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania środków odurzających lub substancji psychotropowych, a także poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym oraz wskazuje odpowiedni ośrodek leczniczy, rehabilitacyjny lub terapeutyczny;

zapoznaje się z realizowanymi przez miejscowe organy administracji rządowej i samorządowej programami przeciwdziałania alkoholizmowi lub przeciwdziałania narkomanii i w miarę możliwości w nich uczestniczy; w razie potrzeby podejmuje współpracę ze specjalistycznymi stowarzyszeniami, instytucjami lub organizacjami społecznymi zajmującymi się problematyką pomocy osobom uzależnionym od alkoholu lub środków odurzających lub substancji psychotropowych; nawiązuje i utrzymuje systematyczny kontakt z rodziną skazanego; w razie wątpliwości co do przestrzegania przez skazanego obowiązków powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania środków odurzających lub substancji psychotropowych poddaje skazanych badaniom na obecność alkoholu oraz środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Do teczki dozoru należy dołączyć odpisy sprawozdań z nadzoru w sprawach związanych z poddaniem skazanego obowiązkowi leczenia odwykowego (§ 19 ust. 2).

Skazani nieprawomocnie w sądach I instancji – za przestępstwo z art Skazani nieprawomocnie w sądach I instancji – za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. w latach 2006 – 2012 dane ogólnokrajowe Ministerstwa Sprawiedliwości MS-S6r

W przypadku orzeczonego dozoru wobec sprawcy przemocy w rodzinie do obowiązków kuratora zawodowego należy ponadto: nawiązanie i utrzymywanie stałego kontaktu z osobami pokrzywdzonymi w wyniku przemocy w rodzinie, w sytuacji gdy w okresie dozoru pozostają one we wspólnym gospodarstwie domowym ze skazanym; nawiązanie współpracy z Policją, organami administracji rządowej i samorządu terytorialnego zaangażowanymi w pomoc osobom pokrzywdzonym w wyniku przemocy w danej rodzinie i z organizacjami pozarządowymi funkcjonującymi na terenie miejsca zamieszkania osób pokrzywdzonych, w celu uzyskania w niezbędnym zakresie informacji o rodzinie dotkniętej przemocą; występowanie w razie potrzeby do sądu z wnioskami, w szczególności o modyfikację lub nałożenie na sprawcę przemocy w rodzinie obowiązku wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby, powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających, poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub obowiązku uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych, powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym;

zapoznanie się z realizowanymi przez miejscowe organy administracji rządowej i samorządowej programami przeciwdziałania przemocy w rodzinie i w miarę możliwości uczestniczenie w nich; uczestniczenie w posiedzeniach zespołu interdyscyplinarnego i grupy roboczej, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie W razie sprawowania dozoru w stosunku do sprawcy przejawiającego zachowania agresywne kurator sądowy rozważa możliwość wystąpienia do sądu z wnioskiem o nałożenie na tego sprawcę obowiązku uczestniczenia w programach korekcyjno-edukacyjnych pozwalających na radzenie sobie z zachowaniem agresywnym. Jeżeli skazany, w stosunku do którego sprawowany jest dozór, został osadzony w jednostce penitencjarnej w innej sprawie, kurator zawodowy sygnalizuje sądowi potrzebę zawieszenia postępowania wykonawczego w części dotyczącej dozoru albo składa wniosek o zwolnienie od dozoru, albo inny stosowny wniosek zmierzający do zakończenia czynności przez kuratora sądowego.

Liczba wniosków kuratora sądowego o zwolnienie skazanego (sprawcy) od dozoru