PRZEDSZKOLAKI STAJĄ SIĘ PRZYJACIÓŁMI PRZYRODY EDUKACJA EKOLOGICZNA opracowała: mgr Jolanta Witczak

Program spotkania Pozytywna edukacja ekologiczna Rozwijanie ekologicznej postawy u dzieci Trzy filary edukacji ekologicznej Związek i połączenie jako postawa zasadnicza Nauczyciel przewodnikiem po naturze Jak wprowadzić przedszkolaki w fascynujący świat przyrody ?

„Jesteś dla mnie tylko małym chłopcem, podobnym do stu tysięcy małych chłopców. Nie potrzebuję cię, tak jak ty nie potrzebujesz mnie. Jestem dla ciebie tylko lisem… Ale gdy mnie oswoisz, będziemy się potrzebować nawzajem. Będziesz dla mnie jedyny na świecie… Zna się tylko te rzeczy, które się oswoi… Przez całe życie będziesz odpowiedzialny za to co oswoiłeś.” Saint-Expery „Mały Książe”

POZYTYWNA EDUKACJA EKOLOGICZNA Celem edukacji ekologicznej winno być przede wszystkim ukazanie dziecku przyrody jako czegoś pięknego i fascynującego… Stworzenie pozytywnego obrazu świata, który będzie stanowił podłoże dalszego myślenia i działania

ROZWIJANIE EKOLOGICZNEJ POSTAWY U DZIECI Wziąć odpowiedzialność za przyszłość Wpływać i przyczyniać się Odkrywać wzajemne związki Odkrywać różnorodność Przebywać w przyrodzie i cieszyć się nią

TRZY FILARY POZYTYWNEJ DŁUGOFALOWEJ EDUKACJI EKOLOGICZNEJ I FILAR Postrzeganie ekologiczne, zrozumienie środowiska Postrzeganie, przeżywanie i delektowanie się przyrodą stanowi cel i bazę edukacji ekologicznej. Dziecięce procesy przyswajania sobie świata muszą być przeżywane przez pryzmat wrażeń jakich dostarczają dzieciom ich wszystkie zmysły pobudzone bliskim kontaktem z naturą.

Zmysły kształtują w człowieku obraz środowiska, są pośrednikiem między światem wewnętrznym i zewnętrznym, mostem łączącym jestestwo ze środowiskiem. Tylko wtedy, gdy środowisko i przyroda będą postrzegane świadomie, będzie można pozytywnie bądź negatywnie ukształtować i ocenić zachowanie w stosunku do środowiska i przyrody

Poszczególne wrażenia zmysłowe sprzęgają się z wrażeniami, dotyczącymi środowiska. SŁUCHANIE – rozróżnianie i świadome postrzeganie głosów zwierząt, odgłosów przyrody; WIDZENIE - rozróżnianie i świadome postrzeganie kształtów liści, kwiatów, form drzew; WĄCHANIE- rozróżnianie i świadome postrzeganie ziół, drewna, zapachu kwiatów, smakowanie owoców natury, ziół

DOTYKANIE - rozróżnianie i świadome postrzeganie struktur kory drzew, liści; RÓWNOWAGA – utrzymywanie równowagi na drzewach, kłodach, itp. oraz świadome odczuwanie i postrzeganie Dzieci powinny łączyć w świadomości i pozytywnie przeżywać postrzeżenia zmysłowe z wrażeniami dotyczącymi środowiska. W ten sposób ćwiczy się i wspiera świadome, pozytywne postrzeganie środowiska i przyrody, trenuje poszczególne zmysły, doświadcza fenomenów przyrody i podstawowych życiowych zależności.

II FILAR Komunikacja ekologiczna Rozmowa, wymiana opinii, refleksja dotycząca spostrzeżeń, przeżyć umożliwią przedszkolakowi uporządkowanie wrażeń, pomogą w wyrobieniu sobie obrazu świata, w rozpoznaniu związków znaczeniowych

III FILAR Postępowanie ekologiczne, kształtowanie środowiska „Jestem odpowiedzialny za wszystko, na co mogę oddziaływać, tylko za to, ale za to wszystko. W swym osobistym otoczeniu jestem w pełni odpowiedzialny za wszystko w czym mogę być aktywny, w celu ochrony, zachowania i troskliwego wykorzystania dóbr środowiska przyrodniczego” H. Baier

Jak dżem dostał się do słoika ?  Edukacja ekologiczna to nauczanie, które się tworzy z codziennych doświadczeń, przykładowych przeżyć i informacji Wiedza może mieć wartość tylko wtedy, gdy połączy się ją z życiem uczącej się osoby Mieć związek ze środowiskiem znaczy rozpoznawać zależności- dlatego należy dziecku umożliwić ciągłe przeżywanie zależności lub przynajmniej przez opowiadania i rozmowy, sprawić że w zrozumieniu dziecka powstaną i rozwiną się „obrazy całości”

WRAŻENIA doświadczenie wiedza zrozumienie świadomość Działanie i odczuwanie zmysłowe WRAŻENIA Zwracanie uwagi Przetwarzanie przez: Zabawę Rysowanie Marzenia Opowiadanie Śpiewanie Teatr doświadczenie wiedza zrozumienie świadomość

JAK WPROWADZIĆ PRZEDSZKOLAKI W FASCYNUJĄCY ŚWIAT PRZYRODY Mniej nauczaj, więcej dziel się swoimi odczuciami Nie poprzestawaj na podaniu czystej wiedzy. Podziel się swoimi wewnętrznymi odczuciami a dzieci odpowiedzą Ci sercem. Tylko przez przekazywanie sobie najgłębszych emocji i myśli, możemy naprawdę się z nimi porozumieć i wzbudzić w naszych Ekoludkach szacunek dla Ziemi Bądź uważny skierowany na dzieci Dorosły człowiek uczy się przede wszystkim „głową, sercem i ręką”. Dzieci uczą się inaczej. Zbierają swoje doświadczenia „ręką, sercem i głową”- jednym słowem uczą przez działanie, spontanicznie.

Poczucie radości powinno przenikać wszelkie przeżycia Dzieci w naturalny sposób będą dążyć do wiedzy, jeśli utrzymasz nastrój radości i entuzjazmu Skupiaj uwagę dzieci Aktywizuj każdego jak tylko potrafisz: poprzez stawianie pytań, wskazywanie ciekawych obiektów, kolorów czy dźwięków. Nie zagadaj ich!!! Najpierw patrz i doświadczaj a potem mów Pozwól dzieciom bawić się, cieszyć kontaktem z przyrodą a tym samym przyczynisz się do powstania więzi emocjonalnej z naturą. Przedszkolaki rzadko zapominają bezpośrednie przeżycia.

Raczej prowadź i pociągaj niż popychaj Nie zmuszaj do udziału w zaplanowanych przez siebie grach czy zadaniach edukacyjnych. Będą wówczas nieudane i nikomu nie przyniosą pożytku. Wykorzystuj pytania, aby uaktywnić swoich podopiecznych Dzieci nie chcą otrzymywać gotowych odpowiedzi, pragną same zadawać pytania. Nie chcą być pouczane, lecz otrzymać szansę na samodzielną naukę. Formułowanie przez dzieci pytań i zadawanie ich wskazuje na pragnienie zdobywania wiedzy, a metoda zadaniowa doskonale nadaje się do aktywizowania naszych podopiecznych.

PRZEDSZKOLAK PRZYJACIELEM PRZYRODY Aby przedszkolak stał się przyjacielem przyrody musi ją poznać, a przez to oswoić zrodzi się więź emocjonalna wówczas dopiero stanie się za nią odpowiedzialny, będzie jej częścią- świadomie!!!

Jak wprowadzić przedszkolaki w świat przyrody???

ŻYWIOŁY W PRZEDSZKOLU Poprzez doświadczanie wszystkimi zmysłami elementarnego, naturalnego środowiska tj. ZIEMI - POWIETRZA - WODY - OGNIA Umożliwimy dzieciom zrozumienie wielu związków w nim zachodzących a przede wszystkim, uświadomimy im, iż my ludzie jesteśmy jego częścią i od niego zależymy. A stąd już tylko krok do postawy szacunku wobec natury.

LITERATURA Hedwig Wilken „Dzieci stają się przyjaciółmi przyrody” Daniela Braun „Badanie i odkrywanie świata z dziećmi” B.Dymara, S. Michałowski, L. Wolman-Mazurkiewicz „Dziecko w świecie przyrody” Praca zbiorowa pod red. T.Gałczyńskiej „Ten tajemniczy świat- edukacja ekologiczna w przedszkolu” Gizela Walter „Żywioły w przedszkolu”