Podstawy projektowania i grafika inżynierska Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska 2008 r.

Formułowanie problemu projektowego

Projektowanie - proces Proces projektowania to ciąg działań projektotwórczych rozpoczynający się od sformułowania problemu projektowego a kończący się rozwiązaniem tego problemu. W wyniku tych działań zostaje opracowana dokumentacja umożliwiająca realizację zaprojektowanego obiektu.

Projektowanie - proces Zmiana rzeczywistości niezadowalającej na zadawalającą obszar niezadowolenia ON obszar zadowolenia OZ

Znaczenie fazy formułowania problemu projektowego Właściwe sformułowanie problemu jest znacznie ważniejsze od wyboru drogi jego rozwiązania. Formułowanie problemu wymaga takiego samego twórczego wkładu jak jego rozwiązywanie. Niewłaściwe sformułowanie problemu prowadzi do rozwiązania innego problemu niż było to w zamierzeniu !!!

Formułowanie problemu „Einstein powiedział, że gdyby miał godzinę na rozwiązanie problemu, od którego zależałoby jego życie, to 45 minut poświęciłby na sformułowanie problemu, 10 minut na sprawdzenie czy go dobrze sformułował i następne 5 minut na rozwiązanie.”[*] [*] Metody i techniki organizatorskie. Wybrane zagadnienia. Pod redakcją J. Skalika, Wrocław 1996

Co to jest problem projektowy? Pytanie: „Jak zaspokoić potrzebę?” Kto bierze udział w procesie: „Zleceniodawca” (bezpośredni użytkownik, inwestor, wytwórca, Projektant (czasami występuje też jako „zleceniodawca” – sam dla siebie.

Formułowanie problemu (1) Przyjęcie i zarejestrowanie przez projektanta informacji przekazywanych przez zleceniodawcę. Projektant otrzymuje informacje wyartykułowane z inicjatywy zleceniodawcy. Podstawa formułowania problemu: Informacje od zleceniodawcy, Wiedza i doświadczenie własne.

Formułowanie problemu (2)

Formułowanie problemu (3) Nie uzyskuje się dodatkowych informacji (poszerzenia wiedzy) gdy: Informacje są wystarczające, Wiedza projektanta jest zbyt mała aby zauważył jej braki; nie potrafi formułować pytań, Projektant uważa, że wiedza zleceniodawcy jest niewystarczająca aby uzyskać dodatkowe informacje.

Formułowanie problemu (4) Dialog ZLECENIODAWCA – PROJEKTANT Zleceniodawca Projektant Znajduje / Zauważa potrzebę Dowiaduje się o potrzebie (zaprojektowanie jej zaspokojenia) Znajduje / Zauważa jakiś obiekt Dowiaduje się o obiekcie Znajduje / Zauważa potrzebę i uważa, że jakiś obiekt ją zaspokoi Dowiaduje się o potrzebie oraz o obiekcie Znajduje / Zauważa potrzebę oraz krąg osób potencjalnie zainteresowanych Dowiaduje się o potrzebie i potencjalnych użytkownikach Znajduje / Zauważa obiekt, który po przystosowaniu mógłby zaspokoić potrzebę Dowiaduje się o istniejącym obiekcie oraz możliwości zaspokojenia potrzeby

Poprawność formułowania problemu Rzadko projektant otrzymuje jasne i jednoznaczne informacje. Musi sam dokonywać „obróbki”. Często następuje niezrozumienie. Znaczenie nadawane poszczególnym terminom musi być takie samo lub bardzo zbliżone. Duże znaczenie ma dokumentacja (papierowa albo elektroniczna).

Formułowanie problemu – rozbieżności w przekazywaniu informacji Pomijanie ważnej treści (np. przez nieudolność, przeoczenie, często pośpiech). Wprowadzanie zamierzonej nieokreśloności, nieostrości, dwuznaczności (np. dom, rower). Używanie terminów niejasnych, rozmytych (np. ciężka belka, szybka reakcja). Formułowanie wypowiedzi niedostosowanej do odbiorcy. Niezrozumienie wypowiedzi (częściowe lub całkowite)

Formułowanie problemu – rodzaje języków komunikowania się Język potoczny – dowolne znaczenie poszczególnych terminów; duża elastyczność wypowiedzi. Żargon zawodowy – znaczenie niektórych terminów jest ściśle określone; używane w grupach zawodowych. Język profesjonalny – znaczenie podstawowych terminów jest ściśle określone i opisane w dostępnej literaturze. Język sformalizowany – znaczenie wszystkich terminów jest ściśle określone i opisane w dostępnej literaturze.

Formułowanie problemu – potrzebna wiedza Wiedza dotycząca obszaru rzeczywistości w którym zaistniała potrzeba (ON) Wiedza dotycząca projektowanego obszaru rzeczywistości (OZ) Wiedza dotycząca ośrodka projektującego Wiedza dotycząca możliwości realizacji projektowanego obiektu Wiedza dotycząca możliwości likwidacji projektowanego obiektu

Formułowanie problemu – stopnie ogólności Bardzo szczegółowy (ergonomiczna dźwignia zmiany biegów) Szczegółowy Ogólny Ogólniejszy Bardzo ogólny Wysoki stopień ogólności Bardzo wysoki stopień ogólności (zaspokojenie potrzeby wygodnego podróżowania)

Widoki, przekroje, kłady

Widoki Przedstawiają zewnętrzne kształty obiektów Umieszcza się je w rzutach, zgodnie z przyjętą zasadą (E lub A) Jeżeli nie można umieścić widoku zgodnie z metodą rzutowania (np. E) można przesunąć go równolegle i odpowiednio oznaczyć Widoki można też umieszczać na oddzielnych arkuszach Stosuje się wtedy specjalne oznaczenia

Widoki – główne zasady Liczba rzutów musi być ograniczona do minimum Większość płaszczyzn i osi powinna być równoległa (lub prostopadła) do rzutni (*) Rzut główny powinien przedstawiać przedmiot w położeniu użytkowym (pu). Odstępstwa: Długie przedmioty – przy pu pionowym można rysować poziomo; dolna część z prawej strony Przedmioty których pu nie jest poziome ani pionowe (lub przedmioty ruchome) można rysować pionowo lub poziomo z zachowaniem zasady (*)

Przekroje (1) W rzutowaniu metodą E przekroje umieszcza się: Na miejscach odpowiednich widoków, Na dowolnych miejscach arkusza Położenie płaszczyzny przekroju oznacza się dwiema krótkimi, grubymi liniami oraz strzałkami wskazującymi kierunek rzutowania przekroju (2-3 mm od końca kresek) Płaszczyznę oznacza się dwiema jednakowymi, wielkimi literami i pisze się je obok strzałek, a nad rzutem pisze się je ponownie oddzielając poziomą kreską Nie wolno używać liter: I, O, R, Q, X

Przekroje (2) Pomijanie oznaczeń przekroju Na tym samym arkuszu, zgodnie z metodą E to: -pomijamy oznaczenie literowe -pomijamy strzałki Gdy widać wyraźnie gdzie wykonano przekrój – nie trzeba oznaczać nawet płaszczyzny przekroju. Linie kreskowania: Cienkie, ciągłe Podziałka kreskowania: Odstępy pomiędzy liniami; skala wzoru kreskowania Oznaczenia różnych materiałów

Rodzaje przekrojów Proste – przecięcie przedmiotu jedną płaszczyzną Złożone – przecięcie przedmiotu dwiema lub więcej płaszczyznami Łamane – ślady płaszczyzn przekroju tworzą linię łamaną o kątach rozwartych Stopniowe – dwie lub więcej płaszczyzny równoległe Pionowe, poziome, rozwinięte Pomocnicze i cząstkowe Półwidoki, półprzekroje

Części maszyn a przekroje Kołki, nity, sworznie, wałki, itp. jeżeli oś symetrii leży w płaszczyźnie przekroju Rysuje się zawsze w widoku! Części maszyn, których kształty są oczywiste np. śruby, nakrętki, kliny, wpusty, itp.

Kłady Jest to zarys figury płaskiej leżącej w płaszczyźnie poprzecznego przekroju przedmiotu, obrócony o 90 stopni i położony: Na widoku przedmiotu – kład miejscowy, Poza zarysem przedmiotu – kład przesunięty Kierunek obrotu – zgodny z kierunkiem patrzenia na przedmiot od prawej strony lub od dołu

Rysowanie obiektów symetrycznych Zaoszczędzenie czasu rysowania Zmniejszenie gabarytów rysunków Półwidoki Półrzekroje Ćwierćwidoki Ćwierćprzekroje Dwie równoległe linie cienkie, ciągłe na osi symetrii o długości co najmniej 3,5 mm

Powtarzające się fragmenty Jeżeli obiekt ma wielokrotnie powtarzające się jednakowe elementy to można narysować tylko jeden (lub 1. i ostatni) Pozostałe zaznacza się liniami cienkimi ciągłymi Gdy powtarzające się elementy są ułożone na okręgu lub prostej to te okręgi i proste rysuje się liniami cienkimi punktowymi