Rynek kapitałowo - pieniężny Podstawowe pojęcia

Rynek całokształt transakcji przedmiotem obrotu na danym rynku oraz zespół instytucji je przeprowadzających lub pomagających je przeprowadzać, oraz zespół reguł, według których zawierane są transakcje, oraz ogół urządzeń i czynności prowadzących do zawierania transakcji.

Rynek finansowy Rynek finansowy – rynek, na którym przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe.

System finansowy

Peněžní trh Kapitálový trh

Instrumenty finansowe Instrument finansowy kontrakt pomiędzy dwoma stronami regulujący zależność finansową, w jakiej obie strony pozostają. Papier wartościowy szczególnego rodzaju instrument finansowy, będący dokumentem stwierdzającym istnienie określonego prawa majątkowego (najczęściej wierzytelności lub udziału w spółce) w taki sposób, że posiadanie dokumentu staje się niezbędną przesłanką realizacji prawa (tzw. legitymacja formalna).

Dłużny instrument finansowy kontrakt pomiędzy dwoma stronami regulujący zależność finansową, w jakiej obie strony pozostają, przy czym jedna ze stron stwierdza, że jest dłużnikiem drugiej i jest zobowiązana wobec niej do spełnienia określonego świadczenia mogącego mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.

Dłużny papier wartościowy szczególnego rodzaju instrument finansowy, będący dokumentem stwierdzającym istnienie wierzytelności w taki sposób, że posiadanie dokumentu staje się niezbędną przesłanką realizacji prawa (tzw. legitymacja formalna).

Instrument finansowy (w rozumieniu uoif): papiery wartościowe nie będące papierami wartościowymi tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania nie będące papierami wartościowymi instrumenty rynku pieniężnego nie będące papierami wartościowymi finansowe instrumenty pochodne towarowe instrumenty pochodne inne instrumenty dopuszczone lub będące przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub państwa członkowskiego UE.

Papier wartościowy (w rozumieniu uoif): akcje, prawa poboru, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągniętego długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego, inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia w/w papierów wartościowych, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego.

Cena FA Cena FA = současná hodnota očekávaného cash flow Definice tedy vyžaduje: odhad cash flow nalezení (určení) vhodné (přiměřené, náležité, příslušné) úrokové sazby pro diskontování cash flow

Cena FA Požadovaná výnosová míra (Ke) CF: platby (dividendy, jistina, úroky, očekávaná prodejní cena aktiva) přímo vztažen k představě o ceně je očekávaný výnos FA a jeho cena Diskontování: stupeň nejistoty (riziko) očekávaného CF determinují typ FA (dluhový instr. n. akciový instr.) charakteristika emitenta Požadovaná výnosová míra (Ke) zahrnuje v sobě i očekávané riziko. tvořena ze 3 složek (1.+2.= bezriziková výnosová míra (Rf), Fisherův zákon): reálná výnosová míra očekávaná inflace prémie za riziko

Rodzaje dłużnych instrumentów finansowych Ze względu na możliwość kalkulacji wartości strumieni pieniężnych generowanych przez instrument finansowy: o stałej dochodowości (instrumenty dyskontowe oraz kuponowe o stałym oprocentowaniu) o zmiennej dochodowości (instrumenty kuponowe o oprocentowaniu zmiennym).

Ze względu na występowanie odsetek: dyskontowe (inwestor nabywa instrument po cenie równej wartości nominalnej pomniejszonej o dyskonto a w momencie wykupu otrzymuje wartość nominalną), kuponowe (inwestor nabywa instrument po cenie zależnej od zakładanej przez siebie YTM a w momencie wykupu otrzymuje wartość nominalną powiększoną o narosłe odsetki).

Rodzaje papierów wartościowych ze względu na przedmiot uprawnień w nich inkorporowanych: papiery opiewające na wierzytelności pieniężne (czeki, weksle, obligacje, listy zastawne, bankowe papiery wartościowe, skarbowe papiery wartościowe, bony pieniężne NBP), papiery zawierające uprawnienie do rozporządzania towarem, znajdującym się pod pieczą wystawcy dokumentu (konosamenty, dowody składowe), papiery, w których inkorporowane są prawa udziałowe w spółkach akcyjnych (akcje); papiery, w których inkorporowane są prawa udziałowe w zamkniętym funduszu inwestycyjnym (certyfikaty inwestycyjne).

ze względu na regulację obrotu papierami wartościowymi: papiery imienne, z których prawa przenoszone są w drodze przelewu i wydania dokumentu, papiery na zlecenie, które legitymują jako uprawnionego osobę imiennie wymienioną lub przez nią oznaczoną, zbywalne na podstawie indosu i wręczenia papieru, papiery na okaziciela, które legitymują każdą osobę, przedstawiającą dokument, zbywalne na podstawie przeniesienia własności dokumentu i jego wydania.

Segmenty rynku finansowego

Segmenty rynku finansowego rynek pieniężny – rynek, na którym przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe opiewające na wierzytelności pieniężne o krótkich terminach płatności (do 1 roku); rynek kapitałowy – rynek, na którym przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe opiewające na wierzytelności pieniężne o terminach płatności dłuższych niż 1 rok oraz takie, w których inkorporowane są prawa udziałowe w wybranych rodzajach podmiotów gospodarczych.

Segmenty rynku kapitałowego w Polsce Rynek obligacji: Rynek obligacji Skarbu Państwa Rynek obligacji komunalnych Rynek obligacji przedsiębiorstw. Rynek listów zastawnych. Rynek akcji. Rynek innych niż akcje instrumentów finansowych, w których inkorporowane są prawa udziałowe w podmiotach gospodarczych.

Segmenty rynku pieniężnego w Polsce międzybankowy rynek depozytów – rynek depozytów banków komercyjnych o terminie zapadalności do 2 lat; rynek krótkoterminowych instrumentów finansowych o charakterze innym niż depozyty: rynek bonów skarbowych rynek bonów pieniężnych NBP rynek krótkoterminowych instrumentów finansowych przedsiębiorstw (rynek KPD – krótkoterminowych papierów dłużnych) rynek transakcji SBB i BSB.

Cele funkcjonowania rynku kapitałowego i pieniężnego

Cele funkcjonowania rynku kapitałowego i pieniężnego regulacja płynności systemu finansowego (poprzez lokowanie nadwyżek wolnych środków pieniężnych na tym rynku lub zaciąganie tam pożyczek), kontrola ilości pieniądza na rynku przez bank centralny (głównie poprzez tzw. operacje otwartego rynku) – tylko rynek pieniężny, transformacja terminów (zamiana skrajnie krótkookresowych pasywów na aktywa o dłuższym terminie spłaty),

efektywna alokacja kapitału (rynek finansowy pozwala na dowolny przepływ środków pieniężnych między podmiotami dysponującymi nadwyżką kapitału a podmiotami cierpiącymi na jego brak oraz na optymalne wykorzystanie tych środków), właściwa wycena instrumentów finansowych stanowiących przedmiot obrotu na obu rynkach, uzyskanie dochodu przez nabywców w/w instrumentów finansowych.

Literatura Rozdial: 1, 2, 3.