PROFILAKTYKA HIV I AIDS Codziennie w Polsce 2 osoby dowiadują się o swoim zakażeniu HIV. Ale nie wiadomo, ile nabywa zakażenie.

Zanim powstała nazwa: Przed rokiem 1980 wirus był obecny już na pięciu kontynentach (Ameryka Północna i Południowa, Europa, Afryka, Australia) Początek obecnej pandemii oszacowano na połowę lub koniec lat siedemdziesiątych Etap „cichych” zakażeń - w tym niekontrolowanym okresie mogło dojść do 100.000-300.000 zakażeń 10 grudnia 1981r. pierwszy opis nowej choroby - New England Journal of Medicine 2

HIV Ludzki wirus niedoboru odporności Human immunodefficiency virus Kiedy ? 1959 HIV-1M, 1963 HIV-1O Gdzie ? Najstarsze izolaty wirusów: Afryka Środkowa (Gabon, Kongo, Kamerun): HIV-1 Afryka Zachodnia (Gwinea Bissau): HIV-2 Jak? Kontakt z krwią i mięsem małp Dlaczego? Wzrost liczby ludności, gęstości zaludnienia, podróże, niesterylne zabiegi medyczne

Uwarunkowania transmisji SIV  HIV A skąd SIV u szympansów? SIVrcm + SIVsnm  SIVcpz  HIV-1   mangaba rudoczelna (Cercocebus torquatus) koczkodan białonosy (Cercopithecus nictitans) szympans (Pan troglodytes) Wszystkie gatunki zamieszkują teren: Kamerun-Gabon-Kongo

POTĘGA SŁÓW KIEDYŚ TERAZ HIV/AIDS – wirus HIV, choroba AIDS zarażony HIV – zakażony HIV nosiciel wirusa HIV, adidas – osoba seropozytywna osoba chora na AIDS – osoba żyjąca z HIV test na AIDS – test w kierunku przeciwciał HIV

Kto w Polsce choruje na AIDS Osoby, które nie są świadome zakażenia HIV, po wielu latach rozwija się AIDS - do zakażenia doszło wskutek kontaktów seksualnych lub stosowania dożylnie środków odurzających (czasem sporadycznie) Osoby, które są świadome zakażenia HIV, lecz nie podejmują leczenia z powodu czynnej narkomanii - zgłaszają się do szpitala w momencie choroby (nie tylko AIDS), po uzyskaniu poprawy opuszczają szpital, nadal stosują środki odurzające, nie wyrażają chęci leczenia Osoby, które są świadome zakażenia HIV, lecz uciekają od problemu do zakażenia doszło wskutek kontaktów seksualnych, stosowania dożylnie środków odurzających; Osoby, które nie były świadome zakażenia HIV, do momentu kiedy zakażenie HIV zostało zdiagnozowane u członków ich rodzin: zaczynają chorować na AIDS ich dzieci w krótkim czasie po urodzeniu - odmatczyne zakażenie HIV zaczynają chorować na AIDS ich mężowie, żony

DANE EPIDEMIOLOGICZNE: Szacunkowa liczba osób żyjących z HIV ogółem: 39.4 (33.4 – 46.0) milliony 2 mln dzieci (<15 roku życia) żyjące z HIV, 2007 w 2007r. każdego dnia 7400 osób zakażało się HIV prawie 50% to kobiety około 50% to młodzi ludzie w wieku 15-24 lat Młodzi ludzie heteroseksualni Siłownie Tatuaże Biznesmeni Nadużywający alkohol Żony/mężowie w stałych związkach Partnerzy nieświadomie zakażający Imigranci Źródło: WHO/UNAIDS

zakażenia HIV i zachorowania na AIDS w Polsce od 1985 roku zarejestrowano: 14 669 zakażonych ogółem co najmniej 5 844 zakażonych w związku z używaniem narkotyków 2 607 zachorowań na AIDS 1 096 chorych zmarło z leczenia ARV korzysta 5401 pacjentów, w tym 136 dzieci Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Opolu – czerwiec 2011r.

Dane epidemiologiczne – 1986-czerwiec 2011 województwo opolskie 260 zakażeń wirusem HIV – 197 mężczyzn, 63 kobiety AIDS rozpoznano u 66 seropozytywnych niemowlęta: Mężczyźni-1/Kobiety-1 1-12 lat Mężczyźni-1/Kobiety-1 13-19 lat Mężczyźni-0/Kobiety-0 20-29 lat Mężczyźni-16/Kobiety-1 30-39 lat Mężczyźni-23/Kobiety-7 40-49 lat Mężczyźni-10/Kobiety-2 40-49 lat Mężczyźni-2/Kobiety-0 50-59 lat Mężczyźni-2/Kobiety-0 60+ Mężczyźni-1/Kobiety-0 Zmarło 30 chorych na AIDS

HIV Etapy zakażania komórek docelowych przez HIV Przyłączenie cząsteczki wirusa do powierzchni komórki docelowej Fuzja wirusa z błoną komórkową Wniknięcie nukleokapsydu wirusa do cytoplazmy Transkrypcja wirusowego RNA w DNA Integracja wytworzonego DNA z DNA komórki gospodarza Replikacja zintegrowanego DNA wirusa Transkrypcja wirusowego DNA w RNA Synteza białek HIV i ich modyfikacje Scalanie poszczególnych elementów wirusa Uwalnianie cząstek HIV z zakażonej komórki Dojrzewanie wirusa i zakażanie innych komórek 10

Wirus HIV zakaża tylko ludzi i tylko 3 drogami DROGI ZAKAŻENIA Wirus HIV zakaża tylko ludzi i tylko 3 drogami poprzez seks zakaźne są wszystkie wydzieliny układu płciowego męskiego i żeńskiego poprzez krew narkomania dożylna zabiegi wiążące się z przerwaniem ciągłości tkanek z zakażonej matki na jej dziecko w czasie ciąży podczas porodu przy karmieniu piersią 11

Płyny ustrojowe Wrota zakażenia Hiv w płynach człowieka: Krew (płyny wewnątrzustrojowe) Sperma, preejakulat, Wydzielina pochwowa Wrota zakażenia: otwarte rany, uszkodzona skóra (niesterylene ostrza) błona śluzowa

Przebieg kliniczny zakażenia HIV zakażenie pierwotne (PHI)* zakażenie bezobjawowe pośredni okres zakażenia zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS) * PHI - primary HIV infection

Zakażenie pierwotne – ostra choroba retrowirusowa ujawnia się w 1-3 tygodniu od zakażenia, - utrzymuje się 1-2 tygodni najczęściej klinicznie przypomina mononukleozę zakaźną – może wystąpić: gorączka, osłabienie, senność, utrata apetytu, światłowstręt, bóle głowy, stawów, mięśni, zapalenie gardła, powiększenie obwodowych węzłów chłonnych lekko swędząca wysypka - różyczkopodobna, plamisto-grudkowa, biegunka, limfocytarne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ostre zapalenie mózgu, rdzenia kręgowego, neuropatie wysokie wartości wiremii, ulegające obniżeniu w miarę postępu serokonwersji (2 tg. do 2-3 miesięcy) występuje u 60-80% pacjentów rzadko rozpoznawana i kojarzona z zakażeniem HIV(!)

Objawy okresu pośredniego zakażenia HIV powiększenie węzłów chłonnych łojotokowe zapalenie skóry pleśniawki lub grzybica pochwy drożdżyca kątów ust nieuzasadniony spadek masy ciała >5% gorączki utrzymujące się powyżej 1 miesiąca biegunka przewlekła początkowe objawy zespołu otępiennego

Grzybicze i bakteryjne zapalenia skóry i śluzówek Mięsak Kaposiego 1500 komCD4+/ml 500 komCD4+/ml Grzybicze i bakteryjne zapalenia skóry i śluzówek Mięsak Kaposiego Gruźlica Toksoplazmoza mózgu 200 komCD4+/ml Grzybica przełyku 100 komCD4+/ml Chłoniaki 16

zespół nabytego niedoboru odporności zespół nabytego niedoboru odporności AIDS Acquired immunodeficiency syndrome Choroby zakaźne i nowotworowe - wskaźnikowe: Biegunka – 30 stolców dziennie Bakteryjne, powtarzające się zapalenia płuc Zespół wyniszczenia Kandydoza przełyku, tchawicy, oskrzeli lub płuc Inwazyjny rak szyjki macicy Opryszczka ze zmianami na skórze i błonach śluzowych Mięsak Kaposiego Gruźlica płuc Chłoniak pierwotny mózgu Toksoplazmoza narządowa wiele innych…

terapia antyretrowirusowa

Dlaczego wzrasta liczba osób Zakażających się wirusem HIV? zanik strachu przed HIV (jest leczenie, można żyć 30 lat, wzrost tolerancji – przy wszystkich zastrzeżeniach – względem osób żyjących z HIV, nie trzeba mówić o zakażeniu, „nie widać tego na twarzy”)‏ lekceważenie problemu HIV (mnie to nie dotyczy, jest mi wszystko jedno = hedonizm/adrenalina)‏ brak świadomości („nowa młodzież”, która nie przeżyła początku epidemii HIV/AIDS)‏ nie zrealizowana potrzeba bliskości i czułości = samotność, skłania do zachowań zwiększających szanse na „bliski” kontakt (alkohol, narkotyki, uleganie partnerowi)‏ i wiele, wiele innych … 19

Fakty i fikcja Ocena zachowań – szacowanie ryzyka zakażeniem wirusem HIV

HIV i AIDS może dotyczyć także CIEBIE Czy miałeś/miałaś przypadkowy kontakt seksualny bez zabezpieczenia ? Czy chociaż raz w swoim życiu zmieniłeś/zmieniłaś partnera seksualnego ? Czy zdarzyło ci się, że po alkoholu lub narkotykach utraciłeś/utraciłaś kontrolę nad swoim zachowaniem ? Czy bierzesz narkotyki lub inne środki odużające ? Raz TAK – pomyśl o zrobieniu testu na HIV

profilaktyka - zapobiegania wiedza, wierność, prezerwatywa - ochroni Ciebie i partnera Żywotność HIV – poza organizmem ludzkim: woda i mydło niszczą wirus ginie po 30 minutach w 56o Celsjusza

Diagnoza w kierunku HIV - techniki wykrywanie przeciwciał wykrywanie antygenu p24 wykrywanie wirusowego kwasu nukleinowego hodowla wirusa

Wykrywanie przeciwciał wirusa HIV TEST PODSTAWOWY: ELISA III generacji – użyte są antygeny rekombinowane lub syntetyczne peptydy o antygenowości białek wirusowych, wykrywają IgM anty-HIV TEST POTWIERDZENIA: Western blot – reakcja przeciwciał w surowicy badanej z antygenami unieruchomionymi na nośniku (papier nitrocelulozowy)

BEZPŁATNE I ANONIMOWE TESTOWANIE BEZPŁATNE I ANONIMOWE TESTOWANIE adresy oraz informacje o godzinach otwarcia na stronie: www.aids.gov.pl OPOLE Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny przy Poradni Przedmałżeńskiej i Rodzinnej ul. Damrota 6, pokój 4, 5 (ok. 200 m od dworca PKP), 45-064 Opole - tel. (77) 454 48 45 Godziny pracy: Wtorek  16.00 - 20.00 Środa 16.00 - 19.00 WROCŁAW Punkt Diagnostyczno - Konsultacyjny przy Lekarskiej Przychodni Specjalistycznej TRR NZOZ ul. Podwale 74, ofic. 23, 50-449 Wrocław - tel. (71) 342-14-13 Poniedziałek 15.00 - 19.00, Czwartek 9.00 - 13.00 (II brama za konsulatem Niemiec, w podwórzu, kierunek od strony Galerii Dominikańskiej) Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny przy Wrocławskim Centrum Zdrowia SP ZOZ - www.podwale-siedem.pl ul. Podwale 7 - za budynkiem Cuprum pl. Jana Pawła II - od strony fosy; 50-043 Wrocław - tel. (71) 356-07-80 poniedziałek 16:00 – 20:00 wtorek 16.00 - 20.00 środa 16.00 - 20.00 czwartek 16.00 - 20.00 piątek 16.00 - 20.00  UWAGA! W celu zapewnienia wysokiej jakości poradnictwa, ostatni pacjent przyjmowany jest pół godziny przed zamknięciem punktu.

Przydatne strony Dane epidemiologiczne, ważne adresy: www.aids.gov.pl Stowarzyszenie TADA – na rzecz prewencji HIV/AIDS i innych Chorób Przenoszonych Drogą Płciową: www.tada.pl Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne

Kampanie w Polsce 2011r. – Spoty promujące testowanie w kierunku HIV 2010r. – NIE DOSTANIESZ MNIE 2010/2011 – Wiedza ratuje życie w latach wcześniejszych: Test na HIV - Test na odpowiedzialność HIV nie wybiera, JA MOGĘ ! Daj sobie szansę na życie bez AIDS Nie żyj w niepewności – wykonaj test na HIV Nie daj szansy AIDS! Zrób test na Hiv Prezerwatywa przedłuża przyjemność Daj szansę swojemu dziecku. Nie daj szansy AIDS!

1 grudnia ŚWIATOWY DZIEŃ HIV I AIDS Dziękuję za uwagę Renata Straub-Pieczykolan