Sponsorzy konferencji: Organizator: Sytuacja rynkowa, trendy, technologie co się zmieniło od marca 2010? Prowadzący: Agenor Hofmann-Delbor LSP Software

2/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 R.I.P. LISA Najstarsza branżowa organizacja przestaje istnieć z powodu kłopotów finansowych. LISA dała nam głównie TMX. W ostatnim czasie także SRX, TBX i GMX. Realnie jednak widać było dość niezręczną sytuację w kontekście OASIS i ISO. Praktycznie każdy standard zdefiniowany w ramach organizacji LISA cechuje się małą precyzją, co utrudnia stosowanie ich w praktyce. Dziś mało kto pamięta, że jednym z twórców LISY był Mark Lancaster / SDL. To właśnie jego firma promowała standard TMX w czasach, kiedy Trados operował głównie na swoim podstawowym formacie txt.

3/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Handlujemy zleceniami (praca szuka tłumacza, tłumacz szuka pracy) GEOWORKZ MARKETPLACE MyGengo YOOCEY

4/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Alfabet łaciński nadal w obiegu Kilka lat temu wprowadzono możliwość używania lokalnych nazw domen. Rewolucja w IDN nie spowodowała jednak wzrostu zapotrzebowania. Wygląda na to, że w wielu miejscach po prostu przyzwyczailiśmy się do alfabetu łacińskiego. Warto jednak przypomnieć, że kilkanaście lat temu ogromna liczba programów była lokalizowana bez polskich znaków, a nawet środowiska takie jak IRC swego czasu przyjęły brak polskich znaków jako swoisty kompromis w wojnach między stronami kodowymi. Czy czas na adresy ? Kiedy doczekamy adresów takich jak Prace trwają. Zgodnie z standardy dla POP3 i IMAP są już gotowe i czekają na zatwierdzenie. Stosowanie alfabetu łacińskiego czasami widać jeszcze u niektórych producentów telefonów oraz w sprzęcie medycznym. Czasami przewodniki dla turystów z Polski potrafią również zaskoczyć w ten sposób

5/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Konferencyjny szał W porównaniu z rokiem 2008 mamy obecnie prawie dwukrotnie więcej konferencji. Mocną ofensywę w tym kierunku prowadzi ProZ (konferencja w Rzymie może pobić rekord frekwencji). Praktycznie wszystkie zagraniczne stowarzyszenia tłumaczy mają jedną lub dwie edycje konferencji w roku. Liczba stowarzyszeń powiększyła się o co najmniej kilka w ostatnich 2 latach (np. ELIA). Localization World ucieka z Berlina do Barcelony

6/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Crowdsourcing rośnie w siłę Facebook LinkedIn Translators Without Borders Adobe… Całkiem możliwe, że ta forma pracy zjada obecnie większą część rynku niż MT.

7/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Xliff ciągle 1.2 Zatwierdzony jako standard OASIS w 2002 roku. Poczciwy XLIFF ma już więc 9 lat. Od 3 lat w wersji 1.2. Prace nad wersją 2.0 nadal trwają. Obsługa XLIFF standardem, ale czy format spełnia oczekiwania?

8/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 SRX, TBX – na zachodzie bez zmian TBX jako format wymiany słowników nie do końca się sprawdza. Większość narzędzi ma taką opcję do czasu wprowadzenia czegoś lepszego… SRX został opracowany przez organizację LISA, aby zwiększyć skuteczność wykorzystywania pamięci tłumaczeń (właściwe reguły segmentacji to wyższe podobieństwo). SRX korzysta ze składni ICU wyrażeń regularnych, co utrudnia implementację w niektórych językach programowania (np. Java) Problemy: import TMX do bazy z innymi regułami segmentacji (sprawa niezależna od SRX, ale z nim związana bezpośrednio). Które reguły wybrać? Co z pozostałymi segmentami? Czy zostawiamy mieszaną segmentację w bazie? Sematyka SRX nie jest zdefiniowana zbyt dobrze, przez co pozostaje miejsce na interpretowanie reguł w różny sposób (= różna segmentacja).

9/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 TMX jako przyjęty standard? Wszystkie narzędzia CAT przyjęły obecnie TMX jako podstawowy format. Warto dodać, że już 7-8 lat temu obsługiwana była dokładnie ta sama wersja TMXa (1.4b). Nieprecyzyjna specyfikacja powoduje problemy z przenoszeniem pól atrybutowych.

10/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Rezygnacja z pamięci tłumaczeń? Analizy w oparciu o publiczne pamięci, np. pamięci TAUS dostępne dla członków organizacji (od kilku tygodni dostępne publicznie). Możliwość przeszukiwania baz dla wszystkich. Niektóre narzędzia łączą się z serwerami TAUS (jeśli są w stanie zautoryzować swoje członkowstwo w tej organizacji) i stosują fuzzy matching względem ogromnych baz. Pozostaje kwestia poufności danych. TAUS to nie Google, ale większość umów NDA wyklucza tego typu praktyki. TAUS ma obecnie 3,2 miliarda słów w swoich zasobach. Wizjonerzy (?) branżowi tacy jak Renato Beninato ogłosili koniec pamięci tłumaczeń. Mają być darmowe, a cały biznes ma napędzać MT (które dostarczy więcej paliwa do branży). Pamięć tłumaczeń to kapitał firm, jeśli tłumacz wykradnie bazę z firmy, to jest to realna, wymierna strata finansowa (można śmiało powiedzieć, że baza z ostatnich 5-10 lat warta jest od kilkudziesięciu tysięcy zł w górę). Czy firmy przestawią się z takiego myślenia o pamięciach tłumaczeń? Czy powinny? Pomysły w rodzaju całkowitej rezygnacji z pamięci tłumaczeń (hasło Kilgraya).

11/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Moda na MT przygasa (?) Konferencje organizacji takich jak European Association for Machine Translation (15 edycja!) pokazują, że temat wcale nie zaczął się od Google Translate i inicjatyw TAUS. Google przyznało niedawno, że osiągnęło kres możliwości wykorzystania danych statystycznych i będzie rozwijać system głównie w kierunku reguł Projekty potraktowane MT pojawiły się u praktycznie każdego większego zleceniodawcy w branży tłumaczeń. Wydaje się jednak, że wbrew prognozom nigdzie nie stanowią większości wolumenu. Post-editing nie jest łatwy do wprowadzenia w praktyce, brakuje realnych testów predyspozycji do bycia post-editorem. Czy stosować miary MT? Czy oceniać wydajność pracy? Jak mierzyć współczynnik edukowania systemu przez post-editora, co jest przecież podstawową jego rolą (poprawa jakości treści to tylko tymczasowe zadanie dla post-editora). Jakimi miarami się posługiwać? W branży nadal powszechne są stare miary typu BLEU, mało jest odniesień do bardziej wiarygodnych typu METEOR. A czy nie jest tak, że jakość MT i tak zleceniodawca ocenia satisfactory / good / other vendors didnt complain about the quality ? Nie umiemy jasno odnosić się do jakości tłumaczenia maszynowego. Umiemy na nie narzekać, zamiatać problem pod dywan. Machine Translation od kilkudziesięciu lat jest przedmiotem zainteresowania o zmiennym natężeniu. Z perspektywy branży lokalizacyjnej wydaje się, że największe ożywienie widoczne było na przełomie 2009/2010. Nastrój obecnie to obojętny stosunek do tej technologii. Plusem tej sytuacji jest mniejsza grupa firm, które tej technologii się obawiają. Minusem mniejszy entuzjazm motorów rynkowych do stosowania MT. MT powoli stygnie – czy ktoś dorzuci do pieca? Z drugiej strony – czytnik MT w iPhonach (science-fiction wcielone w życie), darmowe środowiska typu Moses etc.

12/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Praca zdalna = standard Olbrzymi wzrost przepustowości łącz, powszechny dostęp stałymi łączami >20Mbit Bezprzewodowy Internet >7Mbit Do wydajnej pracy zdalnej w zupełności wystarcza łącze rzędu 5-6 Mbit Powszechniejsza praca zdalna to też wzrost zapotrzebowania na serwery

13/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Office 2010 i jego konsekwencje Każda premiera dużego pakietu Office powoduje efekt domina, czyli pojawianie się aktualizacji do różnych produktów (aby dodać obsługę Office 2010) Format 2010 i 2007 jest zbliżony, zmiany nie są aż tak drastyczne, więc efekt wydaje się być słabszy niż zwykle (ale też wymagane zmiany dla produktów już obsługujących 2007 nie są duże) Microsoft idzie w stronę cloud computing w zapowiadanym Windows 8. Jak to wpłynie na branżę, której znaczna część jest napędzana kolejnymi Windowsami i efektem domina, który wywołują?

14/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Rynek CATów DejaVu i Wordfast największymi ofiarami wojny Kilgraya z SDL Kontynuacja wojny Acrossa z SDL na rynku serwerowym Polska nadal w pierwszej trójce najbardziej dynamicznych rynków CAT na świecie Wyciskanie superfuzzy, subsegmenty, autopropagacja, autosuggest…jesteśmy blisko limitu wydajności CATów na płaszczyźnie edycyjnej. Co nam dadzą CATy za parę lat?

15/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Stowarzyszenia i ich rola GALA, TAUS, LISA, ELIA i około kilkudziesięciu innych. Wydaje się, że wytworzył się podział na dwie grupy: stowarzyszenia promujące rozwój technologii (np. TAUS) oraz stowarzyszenia zainteresowane tworzeniem norm, miar, wytycznych Czy stowarzyszenia branżowe w tej formie mają szansę przetrwać czy podzielą los LISY?

16/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 EURO 2012 i co dalej? Czy branża odczuje EURO 2012? Czy zlecenia związane z EURO trafią w większości do tłumaczy z Allegro, czy też może do agencji od lat współpracujących bardzo blisko z danym ministerstwem czy organizacją? Co napędzi rynek zleceń po EURO? Pytając dalej – czy mamy szansę w Polsce na wzrost wewnętrznego popytu na tłumaczenia?

17/20 Rynek tłumaczeń i lokalizacji w Polsce, Poznań, marca 2011 Dziękuję. Zapraszamy do dyskusji!