Pegaz zdębiał, czyli warsztaty skutecznego tworzenia tekstów Prof. dr hab. Marek Świdziński Zakład Językoznawstwa Komputerowego Instytut Języka Polskiego UW e-mail: m.r.swidzinski@uw.edu.pl Konsultacje: środa 14.00-15.00, pok. 1 http://www.mswidz.republika.pl

O manipulacji

Pytania Manipulacja – zjawisko ludzkie? Manipulacja – zjawisko językowe? Manipulacja – naganna etycznie? Manipulacja – zawsze świadoma? Manipulacja – do wyuczenia? Manipulacja – do uniknięcia? Manipulacja – dziś inna niż kiedyś?

Bralczyk i przykłady Jak już informowano, w jednym z reaktorów elektrowni jądrowej w Czarnobylu zaobserwowano pewien wyciek. Sytuacja jest ustabilizowana. polski przemysł znalazł się pod ścianą kwitną inwestycje ten ignorant Paweł jego kolejne kłamstwo mnie nie zdziwiło wolność,sprawiedliwość, prawda prawdziwa wolność ojczyzna, matka, dom

Mechanizmy w konwersacji politycznej (?) egzageracje kwantyfikatory dyplomatyczna ostrożność mieszanie strylów (np. potoczny – patetyczny) autoprezentacja i stygmatyzacje argumenta ad verecundiam słowa-klcze metaforyka

Techniki w reklamie Słowa-klucze Nowy (model) Lepszy (smak) Pyszny (jogurt) Wyjątkowy (aromat)

Techniki w reklamie Postać przekazu fragmentaryczność szybkość Koncentracja na detalu

Techniki w reklamie ….. Autorytet celebryty Bogusław Linda: pijąc mleko, stanę się kimś wielkim. …..

Techniki w reklamie Naukowość 90% dentystów używa pasty X badania dowiodły, że usuwa 100% łupieżu wchłania dwa razy więcej niż podpaska wiodącego producenta

Techniki w reklamie Wartościowanie eksplicytne Udoskonalona formuła (pasta do zębów) Z najlepszego mleka (serek pleśniowy) W najnowszym numerze (o czasopiśmie) Jeszcze bardziej puszyste (ptasie mleczko) Z najlepszych ziaren (kawa) Nie ma barier, których nie możesz pokonać (dzięki naszej ofercie internetowej) Możesz więcej (z naszym operatorem telefonii komórkowej) Poczujesz się jeszcze bliżej nieba (za sprawą ptasiego mleczka)

Techniki w reklamie Metaforyka, dwuznaczności, przysłowia Nadziane żelki O niebo lepsze (ptasie mleczko) Życie nabiera barw (farba ścienna) Ostatnie kuszenie fiskusa (samochód) Daj się ponieść Fantasii (jogurt)

Techniki w reklamie Odwołania środowiskowe Smoczny sok Kosmiczne magnesy z galaktyki Monte Czary z mleka Twoja paczka - dzięki nabyciu telefonu komórkowego kwitnie przyjaźń; Wypasione chrupnięcie - baton w sam raz dla "wyluzowanych"; Laski zapodają taniec brzucha na stole - można sobie pofantazjować przez telefon

Techniki w reklamie Presupozycje i implikatury Dlaczego Polacy najczęściej wybierają Apap? Żaden proszek nie usunie tych plam lepiej

Makbet i manipulacja Więc niedawna Twoja nadzieja – to był sen pijany, Z którego teraz budzisz się z ziemistą Twarzą i mdli cię, gdy sobie przypomnisz Wczorajsze orgie? A może tym samym Jest twoja miłość? Umiesz śmiało marzyć, Ale na śmiały czyn to już cię nie stać? Chcesz zdobyć to, co sam szacujesz jako Szczyt życia – żyć zaś jak tchórz, bez szacunku Dla siebie, na dnie? Piszczeć jak panienka: «I chciałabym, i boję się»? (…)

Makbet i manipulacja (…) gdy miałeś w sobie Dosyć odwagi – tylko wtedy byłeś Człowiekiem, więcej: mężczyzną; i gdybyś Miał dość odwagi, aby pójść krok dalej, Byłbyś mężczyzną w stopniu jeszcze wyższym. Wtedy nie sprzyjał czas ni miejsce – byłeś Gotów narzucić sam miejsce i porę; Teraz i jedno, i drugie nam sprzyja A ty się cofasz? Wiem jaką się miłość Czuje do dziecka przy piersi – karmiłam Nie raz – a przecież wyrwałabym sutek Z bezzębnych dziąseł, z uśmiechniętych błogo Warg, i strzaskała czaszkę niemowlęciu, Gdybym przysięgła wcześniej, że to zrobię, Tak jak tyś przysiągł, że spełnisz swój zamiar.