Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie.

Problem zmiany pojęciowej Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nauka normalna polega na rozwiązywaniu łamigłówek według reguł określonych przez panujący paradygmat Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nauka normalna polega na rozwiązywaniu łamigłówek według reguł określonych przez panujący paradygmat Paradygmat określa podstawową ontologię Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nauka normalna polega na rozwiązywaniu łamigłówek według reguł określonych przez panujący paradygmat Paradygmat określa podstawową ontologię repertuar problemów naukowych Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nauka normalna polega na rozwiązywaniu łamigłówek według reguł określonych przez panujący paradygmat Paradygmat określa podstawową ontologię repertuar problemów naukowych wzorce rozwiązań Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nauka normalna polega na rozwiązywaniu łamigłówek według reguł określonych przez panujący paradygmat Paradygmat określa podstawową ontologię repertuar problemów naukowych wzorce rozwiązań kryteria oceny Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nauka normalna polega na rozwiązywaniu łamigłówek według reguł określonych przez panujący paradygmat Paradygmat określa podstawową ontologię repertuar problemów naukowych wzorce rozwiązań kryteria oceny Nagromadzenie opornych łamigłówek powoduje kryzys zaufania do paradygmatu Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej W czasie kryzysu (extraordinary research) dochodzi do osłabienia reguł paradygmatu Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej W czasie kryzysu (extraordinary research) dochodzi do osłabienia reguł paradygmatu Tworzą się zalążki nowych paragmatów Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej W czasie kryzysu (extraordinary research) dochodzi do osłabienia reguł paradygmatu Tworzą się zalążki nowych paragmatów Zwycięstwo jednego z nich kończy rewolucję naukową Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej W czasie kryzysu (extraordinary research) dochodzi do osłabienia reguł paradygmatu Tworzą się zalążki nowych paragmatów Zwycięstwo jednego z nich kończy rewolucję naukową Teorie przedzielone rewolucją naukową są niewspółmierne Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej W czasie kryzysu (extraordinary research) dochodzi do osłabienia reguł paradygmatu Tworzą się zalążki nowych paragmatów Zwycięstwo jednego z nich kończy rewolucję naukową Teorie przedzielone rewolucją naukową są niewspółmierne Terminy naukowe radykalnie zmieniają znaczenie Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nie ma międzyparadygmatycznych kryteriów oceny teorii Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nie ma międzyparadygmatycznych kryteriów oceny teorii Rewolucje naukowe przynoszą zarówno zyski, jak i straty eksplanacyjne Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nie ma międzyparadygmatycznych kryteriów oceny teorii Rewolucje naukowe przynoszą zarówno zyski, jak i straty eksplanacyjne Problem niewspółmierności podważa projekt poszukiwania „logiki nauki” Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Problem zmiany pojęciowej Nie ma międzyparadygmatycznych kryteriów oceny teorii Rewolucje naukowe przynoszą zarówno zyski, jak i straty eksplanacyjne Problem niewspółmierności podważa projekt poszukiwania „logiki nauki” logiki indukcji metodę hipotetyczno-dedukcyjną Thomas Kuhn (1922-1996) The Structure of Scientific Revolutions 1962 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia Charles Sanders Peirce (1839-1914) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia Zasada wnioskowania do najlepszego wyjaśnienia (wnioskowania abdukcyjnego): spośród hipotez alternatywnych należy przyjąć tę, która najlepiej wyjaśnia zjawiska x(W(x)  Z(x)), W(a) ------------------------------ Z(a) Charles Sanders Peirce (1839-1914) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia Zasada wnioskowania do najlepszego wyjaśnienia (wnioskowania abdukcyjnego): spośród hipotez alternatywnych należy przyjąć tę, która najlepiej wyjaśnia zjawiska x(W(x)  Z(x)), W(a) ------------------------------ Z(a) Charles Sanders Peirce (1839-1914) Peter Lipton (1954-) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia Zasada wnioskowania do najlepszego wyjaśnienia (wnioskowania abdukcyjnego): spośród hipotez alternatywnych należy przyjąć tę, która najlepiej wyjaśnia zjawiska x(W(x)  Z(x)), W(a) ------------------------------ Z(a) Problemy co to znaczy, że hipoteza wyjaśnia jakieś zjawisko? Charles Sanders Peirce (1839-1914) Peter Lipton (1954-) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia Zasada wnioskowania do najlepszego wyjaśnienia (wnioskowania abdukcyjnego): spośród hipotez alternatywnych należy przyjąć tę, która najlepiej wyjaśnia zjawiska x(W(x)  Z(x)), W(a) ------------------------------ Z(a) Problemy co to znaczy, że hipoteza wyjaśnia jakieś zjawisko? co to znaczy, że jakieś wyjaśnienie jest lepsze od innego? Charles Sanders Peirce (1839-1914) Peter Lipton (1954-) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Klasyczny model wyjaśniania Model dedukcyjno-nomologiczny D-N (law-covering model), 1949 wyjaśnienie zjawiska (explanandum) polega na rozumowaniu dedukcyjnym, L, b ------------- p Carl Gustav Hempel (1905-1997) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Klasyczny model wyjaśniania Model dedukcyjno-nomologiczny D-N (law-covering model), 1949 wyjaśnienie zjawiska (explanandum) polega na rozumowaniu dedukcyjnym, w którym wśród przesłanek (explanans) występuje co najmniej jedno prawo, L, b ------------- p Carl Gustav Hempel (1905-1997) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Klasyczny model wyjaśniania Model dedukcyjno-nomologiczny D-N (law-covering model), 1949 wyjaśnienie zjawiska (explanandum) polega na rozumowaniu dedukcyjnym, w którym wśród przesłanek (explanans) występuje co najmniej jedno prawo, a wnioskiem jest explanandum L, b ------------- p Carl Gustav Hempel (1905-1997) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Klasyczny model wyjaśniania Model dedukcyjno-nomologiczny D-N (law-covering model), 1949 wyjaśnienie zjawiska (explanandum) polega na rozumowaniu dedukcyjnym, w którym wśród przesłanek (explanans) występuje co najmniej jedno prawo, a wnioskiem jest explanandum L, b ------------- p Model dedukcyjno-statystyczny D-S w explanans występuje prawo statystyczne explanandum jest prawidłowością statystyczną Carl Gustav Hempel (1905-1997) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Klasyczny model wyjaśniania Model dedukcyjno-nomologiczny D-N (law-covering model), 1949 wyjaśnienie zjawiska (explanandum) polega na rozumowaniu dedukcyjnym, w którym wśród przesłanek (explanans) występuje co najmniej jedno prawo, a wnioskiem jest explanandum L, b ------------- p Model dedukcyjno-statystyczny D-S w explanans występuje prawo statystyczne explanandum jest prawidłowością statystyczną Model indukcyjno-statystyczny I-S explanandum jest zdarzeniem Carl Gustav Hempel (1905-1997) Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Maszt i jego cień prawa optyki prawa trygonometrii , h -------------------------------------------------------------- d h  d Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Maszt i jego cień prawa optyki prawa trygonometrii , d -------------------------------------------------------------- h h  d Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Maszt i jego cień prawa optyki prawa trygonometrii , d -------------------------------------------------------------- h h Asymetria wyjaśniania  d Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Barometr i burza Jeżeli wskazówka barometru opada, nadchodzi burza. Wskazówka barometru opada. ------------------------------------------------- Nadchodzi burza. Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Barometr i burza Jeżeli wskazówka barometru opada, nadchodzi burza. Wskazówka barometru opada. ------------------------------------------------- Nadchodzi burza. Wspólna przyczyna Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Zaćmienie Słońca Prawa mechaniki nieba Położenie Słońca, Ziemi i Księżyca w danej chwili ------------------------------------------------------------------ Czas zaćmienia Słońca Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Zaćmienie Słońca Prawa mechaniki nieba Położenie Słońca, Ziemi i Księżyca w danej chwili ------------------------------------------------------------------ Czas zaćmienia Słońca Symetria predykcji i retrodykcji Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Mężczyzna i pigułki antykoncepcyjne Nikt, kto regularnie zażywa pigułki antykoncepcyjne, nie zachodzi w ciążę. Jan regularnie zażywa pigułki antykoncepcyjne. ------------------------------------------------------------- (Dlatego) Jan nie zachodzi w ciążę. Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Mężczyzna i pigułki antykoncepcyjne Nikt, kto regularnie zażywa pigułki antykoncepcyjne, nie zachodzi w ciążę. Jan regularnie zażywa pigułki antykoncepcyjne. ------------------------------------------------------------- (Dlatego) Jan nie zachodzi w ciążę. Naddeterminacja przyczynowa Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Syfilis i pareza 10% osób cierpiących na nieleczony, ukryty syfilis, zapada na parezę. Jan miał nieleczony, ukryty syfilis. ------------------------------------------------------------------------------------- Dlatego Jan zapadł na parezę. Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Syfilis i pareza 10% osób cierpiących na nieleczony, ukryty syfilis, zapada na parezę. Jan miał nieleczony, ukryty syfilis. ------------------------------------------------------------------------------------- Dlatego Jan zapadł na parezę. prawdopodobieństwo zachorowania na parezę jest niskie Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Paradoksy wyjaśniania Syfilis i pareza 10% osób cierpiących na nieleczony, ukryty syfilis, zapada na parezę. Jan miał nieleczony, ukryty syfilis. ------------------------------------------------------------------------------------- Dlatego Jan zapadł na parezę. prawdopodobieństwo zachorowania na parezę jest niskie ale i tak istotnie wyższe niż w przypadku osób niechorujących wcześniej na nieleczony, ukryty syfilis Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Model istotności statystycznej (S-R) Wyjaśnienie nie polega na rozumowaniu, Wesley Salmon (1925-2001) Statistical Explanation and Statistical Relevance 1971 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Model istotności statystycznej (S-R) Wyjaśnienie nie polega na rozumowaniu, lecz na wykazaniu, że explanans jest dodatnio statystycznie istotny dla zajścia explanandum Wesley Salmon (1925-2001) Statistical Explanation and Statistical Relevance 1971 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Model istotności statystycznej (S-R) Wyjaśnienie nie polega na rozumowaniu, lecz na wykazaniu, że explanans jest dodatnio statystycznie istotny dla zajścia explanandum P(E|C) > P(E) gdzie E = explanandum, C = explanans Wesley Salmon (1925-2001) Statistical Explanation and Statistical Relevance 1971 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie

Model istotności statystycznej (S-R) Wyjaśnienie nie polega na rozumowaniu, lecz na wykazaniu, że explanans jest dodatnio statystycznie istotny dla zajścia explanandum P(E|C) > P(E) gdzie E = explanandum, C = explanans Przykład: prawdopodobieństwo zachorowania na parezę, jeśli cierpiało się na nieleczony, ukryty syfilis (choć niskie) jest większe od prawdopodobieństwa zachorowania na parezę. Wesley Salmon (1925-2001) Statistical Explanation and Statistical Relevance 1971 Zmiana pojęciowa. Wyjaśnianie