STAROŻYTNOŚĆ WOJNY GRECKO - PERSKIE

SPIS TREŚCI 1. Przyczyny wojen 2. Przebieg działań wojennych a) powstanie jońskie b) Maraton c) Termopile d) Salamina e) Plateje f) Przylądek Mykale 3. Powstanie Związku Morskiego 4. Skutek wojen. 5. Pojęcia, które należy znać 6. Co jeszcze warto wiedzieć?

1. Przyczyny wojen Chęć opanowania polis greckich przez Persów Dążenie do niepodległości przez Greków (polis w Mezopotamii) Wrogie nastawienie Greków do monarchii despotycznej Opanowanie przez Persów ważnych szlaków handlowych, ograniczenie kontaktów handlowych Grecji Przymus płacenia przez Greków podatków na rzecz Persów

2a. Powstanie jońskie (podbój Miletu) Data: 499r.p.n.e. Dowódca perski: tyran Miletu- Arystagoras Przebieg: początkowe sukcesy Greków, później przewaga wojsk perskich Skutek: upadek powstania, zburzenie Miletu

2b. Maraton Data: 490r.p.n.e. Wódz Grecki: Miltiades Wódz Perski: Datis, Artafernes Przebieg: Siły perskie były blisko dwa razy silniejsze. Grecy postanowili stoczyć walkę w otwartym polu. Miltiades ustawił żołnierzy w szyku bojowym tak, aby silniejsi znaleźli się po bokach, natomiast słabsi na środku. Skutek: zwycięstwo Greków

2c. Termopile Data: 480r.p.n.e. Wódz grecki: Leonidas Wódz perski: Kserkses Przebieg: Grecy ponieśli klęskę, ponieważ Persowie znaleźli ścieżkę prowadzącą na tyły wojsk greckich Skutek: zwycięstwo Persów (zajęcie Attyki); śmierć Leonidasa

2d. Salamina (Zatoka Salamińska) Data: 480r.p.n.e. Wódz grecki: Temistokles Wódz perski: Kserkses, Eurydiades Przebieg: Ciężkie duże okręty perskie nie umiały sobie poradzić w zatoce. Greckie triery zatopiły około 200 perskich okrętów, tracąc zaledwie 40 własnych. Skutek: wygrana Greków

2e. Plateje Data: 479r.p.n.e. Wódz grecki: Spartanin Pauzaniasz Wódz perski: Mardoniusz Przebieg: przewaga wojsk greckich, panika w wojsku perskim Skutek: zwycięstwo Greków Ciekawostka! Bitwa uchodzi za jedną z największych w starożytności.

2f. Przylądek Mykale Data: 479r.p.n.e. Wódz grecki: Pauzaniasz Przebieg: Persów wypierano na wschód zaczęto także oczyszczać wybrzeża Macedonii i Tracji z załóg perskich. W końcu Grecy wyparli nieprzyjaciół za granice Hellady. Skutek: zwycięstwo Greków

3. ZWIĄZEK MORSKI Polityczna organizacja państw greckich założona w V wieku p.n.e. po wojnach z Persją, stawiająca sobie za cel wyzwolenie państw greckich na terenie Azji Mniejszej.

4. Skutek wojen. Głównym skutkiem wojen grecko- perskich było złamanie hegemonii perskiej w basenie Morza Ś ródziemnego.

5. Pojęcia, które należy znać Falanga- żołnierze przygotowani do ataku Hoplita- ciężkozbrojna piechota w armii greckiej Triery (trójrzędowce)- okręty, stanowiły główne wyposażenie floty greckiej Nieśmiertelni żołnierzy perskich. W czasie pokoju byli oni gwardią królewską, a w czasie wojny elitarną jednostką armii

HOPLICI Ich główną bronią była 2-3 metrowa włócznia, zakończona żelaznym grotem, który był zrównoważony na przeciwnym końcu szpikulcem z brązu. Posiadali również krótki żelazny miecz służący do cięcia i zadawania pchnięć. Do osłony służyła im drewniana, pokryta z zewnątrz brązem, a od wewnątrz skórą, tarcza- HOPLON. Na głowie nosili hełmy z brązu, które często były ozdobione grzebieniem z końskiego włosia. Ciało chronił pancerz. Dolne części nóg osłaniały nagolenniki ukształtowane tak, aby imitowały muskuły.

TRIERY Trójrzędowce; okręt o trzech rzędach wioseł. Ich długość wynosiła ok. 38m, szerokość 5m, a zanurzenie ok. 1m, załogę stanowili: dowódca, sternik, 4 oficerów, fletnista, 13 marynarzy, 170 wioślarzy oraz żołnierzy uzbrojonych na wypadek walki. Podczas bitwy podstawowym napędem były wiosła. Z przodu okrętu na poziomie linii wodnej znajdowała się belka okuta grubą blachą z brązu-taran, służący do przebicia okrętu przeciwnika.

NIESMIERTELNI Uzbrojeni byli w łuk, krótką włócznię z żelaznym grotem i srebrnym (dowódcy- złotym) zakończeniem po drugiej stronie. Posiadali również długi sztylet lub krótki miecz. Do osłony służyły im noszone pod tuniką pancerze z metalowych łusek i obciągnięte skórą tarcze. Na głowie nosili osłonę z miękkiego materiału, którą owijano twarz dla ochrony przed pyłem. W odróżnieniu do hoplitów, Nieśmiertelni nie mieli hełmu i osłony na nogi.

K O N I E C Artur Gąsior