Choroby układu oddechowego choroba maedi pasterelloza adenomatoza

Dawna i aktualne listy OIE Lista A Lista OIE Choroby owiec i kóz Gorączka doliny Rift Choroba niebieskiego języka Guzowata choroba skóry Pomór małych przeżuwaczy Ospa owiec i kóz Pryszczyca Lista B Bruceloza owiec i kóz (wył. B. ovis) Bruceloza owiec (B. ovis) Zakaźne zapalenie stawów i mózgu kóz Zaraza płucna kóz Zakaźna bezmleczność Enzootyczne ronienie owiec Choroba maedi-visna Choroba Nairobi Scrapie (ch. kłusowa) Adenomatoza Salmonelloza Zakaźne zapalenie stawów i mózgu kóz Zaraza płucna kóz Zakaźna bezmleczność Enzootyczne ronienie owiec Choroba maedi-visna Choroba Nairobi Bruceloza owiec (B. ovis) Salmonelloza Pomór małych przeżuwaczy Scrapie (ch. kłusowa) Ospa owiec i kóz

Choroba maedi-visna Inne nazwy: (pol.) Postępowe zapalenie płuc (łac.) Pneumonia interstitialis progressiva (ang.) Maedi-visna disease (ang.) Progressive pneumonia

Choroba maedi-visna Zakaźna choroba wirusowa o przebiegu przewlekłym, charakteryzująca się: postępowym zapaleniem płuc (maedi) lub zapaleniem opon mózgowych, mózgu i rdzenia kręgowego (visna), niekiedy też zapaleniem stawów i gruczołu mlekowego.

Wirus maedi-visna (MVV) Czynnik etiologiczny Wirus maedi-visna (MVV) Rodzina: Retroviridae Podrodzina: Lentivirinae Nieonkogenny Zakażenia trwałe o długim okresie wylęgania

Źródła zakażenia Drogi przenoszenia Wydzielina z układu oddechowego: chore owce i kozy bezobjawowi nosiciele i siewcy Mleko samice karmiące Drogi przenoszenia Kontakt bezpośredni, Śródmacicznie, Podczas porodu, Podczas ssania

Czynniki usposabiające Stres (transport, przepęd) Pogorszenie warunków środowiskowych Zakażenie innymi retrovirusami Zachorowalność: 50% Śmiertelność: ok. 100%

Patogeneza: Wniknięcie do organizmu  umiejscowienie w monocytach i makrofagach  replikacja  wbudowanie w aparat genetyczny (PROWIRUS)  zakażenie przetrwałe  stała ekspresja białek wirusa na powierzchni makrofagów  rozplen i gromadzenie się komórek jednojądrzastych  powstawanie nacieków zapalnych

Patogeneza c.d.  nacieki zapalne: Postać maedi: płuca mózg i opony stawy gruczoł mlekowy wokół naczyń Postać maedi: płuca Postać visna: układ nerwowy

Inkubacja: Okres inkubacji bardzo długi: 1-3 lat zakażenie jagniąt  objawy u owiec 2-4 letnich

Przebieg głównie subkliniczny. Objawy kliniczne: Przebieg głównie subkliniczny. Postać maedi: apatia spadek masy ciała narastająca duszność i charczenie odstawanie od stada zaleganie Komplikacje bakteryjne: gorączka wypływy z nosa kaszel

Dead sheep desert vehicle – pojazd pustynny „Martwa owca”. Festiwal „Burning Man” 2000r.

Zmiany anatomopatologiczne płuca: powiększenie 2-4 krotne barwa szaro-czerwona – niebieskawa konsystencja gumowata zmiany zapalne histopatologicznie: zmiany typowe dla śródmiąższowego zapalenia płuc (powiększenie przegród miedzypęcherzykowych, zanik pęcherzyków płucnych i obfity naciek komórek jednojądrzastych)

5-tonowa rzeźba owcy obsadzona kwiatami. Maidstone, Kent, Anglia

Rozpoznanie powolny rozwój choroby objawy kliniczne wysoka śmiertelność zmiany anatomopatologiczne badanie histopatologiczne badanie laboratoryjne: izolacja, badanie efektu cytopatycznego, PCR, hybrydyzacja in situ, immunoblotting. badanie serologiczne: test ELISA test AGID (agar gel immunodiffusion)

Postępowanie Dawna lista B OIE Obowiązek rejestracji Leczenie nie prowadzone, ze względu na: postępowy charakter choroby, rodzaj zmian, etiologię wirusową Likwidacja chorych osobników

Profilaktyka Wprowadzanie do stad nowych osobników ze stad wolnych Kwarantanna i badanie serologiczne nowych osobników Monitoring: likwidacja seropozytywnych osobników wraz z potomstwem. Stado wolne: wyniki 2 badań monitoringowych w odstępie 1 roku – ujemne.

Le Grand Noir (Black Sheep) Uniquely blended, the black sheep on the label symbolizes the wine: irreverent, different. And delicious. Chardonnay and red varietals are aged in French and American oak for 6 months.

Pastereloza Inne nazwy: (pol.) Posocznica krwotoczna owiec (łac.) Pasteurellosis ovium (ang.) Pasteurellosis (ang.) Haemorrhagic septicaemia in sheep (ros.) Pastieriellez (ros.) Giemorragiczeskaja siepticemija

Pastereloza Choroba występująca: u jagniąt jako ostro przebiegająca posocznica u dorosłych owiec jako zapalenie płuc

Pasteurella multocida Etiologia Pasteurella multocida Pasteurella hemolytica (rzadziej) pałeczki warunkowo chorobotwórcze P. hemolytica (odróżnienie od P. multocida) rozkłada maltozę nie wytwarza indolu

Rozprzestrzenienie pasterelozy

Źródła zakażenia Drogi zakażenia Zachorowalność: 50% Śmiertelność: 10% Bezobjawowi nosiciele Drogi zakażenia Droga pokarmowa Droga aerogenna Zachorowalność: 50% Śmiertelność: 10%

Patogeneza Wniknięcie zarazka  czynniki stresogenne  uzjadliwienie jagnięta: posocznica owce dorosłe: odoskrzelowe zapalenie płuc

Postacie choroby Postać ostra: Postać podostra Postać przewlekła jagnięta ssące jagnięta po odsadzeniu Postać podostra Postać przewlekła

Objawy kliniczne Postać ostra: posocznica zejście śmiertelne w ciągu 24-48h  Postać podostra: trwa kilka-kilkanaście dni ciepłota wewnętrzna: wzrost do 41˚C

Objawy kliniczne c.d.  Postać przewlekła może trwać kilka tygodni wychudzenie rzężący, przyspieszony oddech kaszel wypływ śluzowo-ropny z nozdrzy przyspieszenie akcji serca wycieńczenie  śmierć Ogólne zakażenie krwi  śmierć

Kadr z filmu „Black Sheep”

Zmiany anatomopatologiczne Postać ostra: zmiany charakterystyczne dla posocznicy: błony surowicze i śluzowe: wybroczyny nerki: wybroczyny węzły chłonne: obrzęk jamy ciała: surowiczo-krwisty płyn początek zapalenia płuc

Zmiany anatomopatologiczne c.d. Postać podostra: tkanka łączna podskórna (okol. głowy, szyi i przedpiersia): galaretowate i krwotoczne nacieczenia w pełni wykształcone, krupowe zapalenie płuc Postać przewlekła: nasilenie w/w zmian wychudzenie i charłactwo niedokrwistość

Kadr z filmu „Black sheep”

Rozpoznanie Badanie laboratoryjne: hodowlane preparaty barwione Należy rozróżnić, czy chorobę powoduje P. multocida czy P. hemolytica

Rozpoznanie różnicowe Postać ostra: wąglik szelestnica Postać podostra i przewlekła: gruźlica staphylokokoza

Postępowanie Zwierzęta z objawami klinicznymi i podejrzane zakażenie są: izolowane leczone antybiotykami na podstawie antybiogramu: ceftiofur w dawce 0,5 mk/kg penicylina o przedłużonym działaniu (LA) w dawce 20,0 mg/kg oksytetracyklina 20,0 mg/kg (parenteralnie lub p.o przez 7 – 10 dni) amoksycyklina z kwasem klawulanowym terapia wspomagająca: podawanie niesterydowych leków przeciwzapalnych

Premiera filmu „Black sheep”

Profilaktyka unikanie czynników stresogennych odpowiednie warunki zoohigieniczne Przy realnym zagrożeniu podanie całej stawce zwierząt podwyższonego ryzyka tetracyklin i.m. w dawce 20,0 mg/kg m.c.. W razie potrzeby dawka powtarzana co 4 dni szczepionki inaktywowane

Zagrożenia dla zdrowia ludzi W miejscu zranienia przez zwierzęta po 48 godzinach odczyn zapalny Rzadko zmiany ropne i objawy ogólne Nieproporcjonalnie duży ból miejscowy w stosunku do wielkości rany

Adenomatoza Inne nazwy: (pol.) gruczolakowatość płuc owiec (łac.) adenomatosisa pulmonum ovis (ang.) ovine pulmonary adenomatosis (ang.) epizootic adenomatosis

Adenomatoza Zakaźna, przewlekła choroba płuc, przebiegająca z postępującą proliferacją nabłonka pęcherzyków i oskrzeli, połączona z dusznością, wychudzeniem i prowadząca do śmierci z powodu ogólnego wyniszczenia.

Etiologia Wirusy: wirus typu B i D z rodziny Retroviridae wirusy herpes (ich obecność wiązana raczej z zakażeniami latentnymi)

Źródło zakażenia Drogi zakażenia wydzielina z nosa: droga aerogenna chore owce i kozy zakażone owce i kozy Drogi zakażenia droga aerogenna

Wielkie pacynki – Wlk. Bryt.

Objawy kliniczne nasilająca się duszność pienisty wypływ z nozdrzy – bardzo obfity po pochyleniu głowy w dół silne rzężenia wilgotne – obfita wydzielina w drogach odd. apatia kaszel chudnięcie  wyniszczenie  śmierć (kilka tyg. – 1 rok) w końcowym etapie możliwe powikłania bakteryjne (gł. Mannheimia haemolytica)

Objawy kliniczne c.d. Postać nietypowa: brak objawów klinicznych wyraźne zmiany w płucach widoczne po uboju

Zmiany anatomopatologiczne zwłoki: wychudzenie płuca: powiększone kolor purpurowy pojedyncze/liczne guzy/guzki różnej wielkości  rozlane nacieczenia i zgrubienia węzły chłonne: szare lub żółtawobiałe na przekroju gładkie na przekroju oskrzela i tchawica: pienisty, biały, obfity wysięk opłucna płucna: włóknik

Badanie histologiczne proliferacja komórek nabłonka oskrzelików i płuc rozrost tkanki międzypęcherzykowej nacieki makrofagów Nietypowo: nacieki limfocytów nacieki kom. plazmatycznych zwłóknienie tkanki

Rozpoznanie różnicowe objawy kliniczne zmiany anatomopatologiczne badanie histologiczne Rozpoznanie różnicowe choroba maedi pastereloza robaczyca płuc

Wykazano przydatność autoszczepionki w stadach zakażonych Postępowanie Dawna lista B OIE obowiązek rejestracji skutecznego leczenia brak eliminacja zwierząt chorych Wykazano przydatność autoszczepionki w stadach zakażonych

Profilaktyka Czyszczenie i odkażanie pomieszczeń po eliminacji zwierząt chorych (3% formalina) Unikanie wprowadzania do stad zwierząt pochodzących z terenów, gdzie występuje adenomatoza Unikanie wspólnych wodopojów Izolacja zwierząt zdrowych od podejrzanych