„Restrukturyzacja zadłużenia przedsiębiorcy w banku”. Alicja Siemieniec, Adam Witt

Kiedy bank może zgodzić się na restrukturyzację zadłużenia? Podstawy prawne: Prawo Bankowe Dz.U.2002.72.665. Art.70 1. Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.

1) ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu, cd. Art.70 2. Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, które nie mają zdolności kredytowej, bank może udzielić kredytu pod warunkiem:    1)   ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu,    2)   przedstawienia niezależnie od zabezpieczenia spłaty kredytu programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja zapewni - według oceny banku - uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie. 4. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio przy udzielaniu kredytu nowoutworzonemu przedsiębiorcy, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną.

Art.75 1. W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. 2. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni. 3. Wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego. 4. Przepis ust. 3 stosuje się przez cały okres realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty realizowany.

Art.76 a Bank jest obowiązany niezwłocznie powiadomić, w sposób określony w umowie, osoby będące dłużnikami banku z tytułu zabezpieczenia kredytu, jeżeli kredytobiorca opóźnia się z jego spłatą.

Podstawy ekonomiczne: Czy restrukturyzacja daje szansę na odzyskanie przez klienta zdolności kredytowej? - analiza prognozy sprzedaży i wyniku - prognoza rynku - posiadane zabezpieczenia 2. Czy bank odzyska więcej środków z windykacji czy z restrukturyzacji?

3. Dopasowanie klienta do banku.

4. Przewidywanie trudności przez przedsiębiorców. Wynik na podstawowej działalności gospodarczej EBIT + amortyzacja/ rata kapitałowo-odsetkowa ≥ 1

Sposoby restrukturyzacji: Prolongowanie terminu spłaty zadłużenia (zdarzenia nadzwyczajne, realizacja kontraktów). Zmiana terminów spłat rat kapitału i odsetek. Kapitalizacja należnych odsetek. Zmiana wysokości oprocentowania.

Sposoby restrukturyzacji c.d. Umorzenie, zawieszenie lub zaniechanie naliczania odsetek. Konwersja całości lub części długu na akcje lub udziały. Przystąpienie od długu, przejęcie długu przez osobę trzecią- ograniczenia prawne. Dobrowolna sprzedaż zabezpieczenia przez klienta.

Zmiana prawnych zabezpieczeń kredytu (poręczenie, zabezpieczenie na majątku osób trzecich) ograniczenia prawne: prawo upadłościowe, prawo podatkowe. I. Ordynacja podatkowa Dz.U.2005.8.60 Art.112 § 1.  (162) Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.

§ 2.  (163) (uchylony). § 3.  (164) Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. § 4. Zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje:   1)   należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;   2)   odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa w art. 107 § 2 pkt 3, powstałych po dniu nabycia. § 5. Przepisu § 4 nie stosuje się do nabywców będących małżonkami lub członkami rodziny podatnika, o których mowa w art. 111 § 3.

§ 6. Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu, o którym mowa w art. 306g. § 7.  (165) Nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe i inne należności zbywcy, wymienione w art. 107 § 2 pkt 2-4, z zastrzeżeniem § 4 pkt 2, powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło więcej niż 30 dni.

II. Prawo upadłościowe i naprawcze Dz.U.2003.60.535 Art. 81 1. Po ogłoszeniu upadłości nie można obciążyć składników masy upadłości prawem zastawu, zastawu rejestrowego i zastawu skarbowego ani dokonać wpisu w księdze wieczystej lub rejestrze dotyczącego tych składników celem zabezpieczenia wierzytelności, chociażby powstała ona przed ogłoszeniem upadłości. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu i pozostawiono upadłemu prawo zarządu całością lub częścią majątku, a nadzorca sądowy wyraził zgodę na obciążenie majątku upadłego, oraz gdy zarząd masą upadłości sprawuje zarządca, a na obciążenie składników mienia wchodzącego w skład masy upadłości zgodę wyraziła rada wierzycieli. 3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli wniosek o wpis hipoteki został złożony w sądzie w ciągu sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.

Art. 127.  1. Bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są czynności prawne dokonane przez upadłego w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, którymi rozporządził on swoim majątkiem, jeżeli dokonane zostały nieodpłatnie albo odpłatnie, ale wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do ugody sądowej, uznania powództwa i zrzeczenia się roszczenia. 3. Bezskuteczne są również zabezpieczenie i zapłata długu niewymagalnego, dokonane przez upadłego w terminie dwóch miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Jednak ten, kto otrzymał zapłatę lub zabezpieczenie, może w drodze powództwa lub zarzutu żądać uznania tych czynności za skuteczne, jeżeli w czasie ich dokonania nie wiedział o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości.

Zwiększenie wielkości kredytu w zakresie niezbędnym do dokończenia inwestycji lub przedsięwzięcia będącego planowanym źródłem spłaty zadłużenia ( kredyt obrotowy). Przejęcie przez bank całości zadłużenia kredytobiorcy wobec innych (zabezpieczonych) wierzycieli w celu uzyskania pełnej kontroli nad jego majątkiem. Przeniesienie całości lub części przedsiębiorstwa do nowej firmy – jako finansowanie nowej inwestycji.

Sposoby restrukturyzacji c.d. Sprzedaż wierzytelności. Kodeks Cywilny Art.509 Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Błędy popełniane przy prowadzeniu działalności gospodarczej: Finansowanie działalności środkami własnymi. Każde przedsięwzięcie (zakup towarem, maszyny, inwestycja) nie jest poprzedzone biznesplanem.

Prawo upadłościowe i naprawcze Kiedy upadłość z opcji układowej a kiedy postępowanie naprawcze? Podstawowe dane: Art. 10 Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny Art. 22 Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać ?

Art. 23 1. Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza dłużnik, powinien we wniosku dodatkowo określić, czy wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, czy też o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację jego majątku. 2. Jeżeli dłużnik wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, powinien ponadto dołączyć do wniosku: 1) propozycje układowe wraz z propozycjami finansowania wykonania układu; 2) rachunek przepływów pieniężnych za ostatnie dwanaście miesięcy, jeżeli obowiązany był do prowadzenia dokumentacji umożliwiającej sporządzenie takiego rachunku. 3. Jeżeli dłużnik nie może dołączyć do wniosku dokumentów, o których mowa w ust. 1 i 2, powinien podać przyczyny ich nie dołączenia oraz je uprawdopodobnić.

Postępowanie naprawcze Art. 492. 1 Postępowanie naprawcze Art. 492. 1. (58) Przepisy niniejszej części stosuje się do przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością. 2. Przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli pomimo wykonywania swoich zobowiązań, według rozsądnej oceny jego sytuacji ekonomicznej jest oczywistym, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny. 3. Przepisów niniejszej części nie stosuje się do przedsiębiorcy: 1) który już prowadził postępowanie naprawcze, jeżeli od jego umorzenia nie upłynęły 2 lata; 2) który już był objęty układem zawartym w postępowaniu naprawczym albo upadłościowym, jeżeli od wykonania układu nie upłynęło 5 lat; 3) przeciw któremu przeprowadzono postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku, albo w którym przyjęto układ likwidacyjny, jeżeli od prawomocnego zakończenia postępowania nie upłynęło 5 lat;

4)   w stosunku do którego oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości albo umorzono postępowanie upadłościowe z braku majątku na zaspokojenie kosztów postępowania, jeżeli od uprawomocnienia się postępowania nie upłynęło 5 lat.

Dziękujemy za uwagę.