PRÓBA INTEGRACJI PERMANENTNYCH STACJI REFERENCYJNYCH PRACUJĄCYCH W STREFIE PRZYGRANICZNEJ POLSKI I UKRAINY AN ATTEMPT OF INTEGRATION OF PERMANENT REFERENCE STATIONS WORKING IN THE POLISH AND UKRAINE FRONTIER ZONE Zbigniew Siejka Department of Land Surveying, Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying University of Agriculture in Krakow, Krakow, Poland, e-mail: rmsiejka@cyf-kr.edu.pl GEOFORUM - 2015 the 20th International Scientific and Technical Conference 22 – 24. 04.2015 Lviv – Javoriv - Ukraine

CORS 2015 As of January 2015, the CORS network contains, more than 2000 stations, contributed by over 200

OS — AGN - Brytyjska sieć OS — AGN (Ordnance Survey — Active GPS Network) 2006 100 STATIONS 1995 – 2000 30 STATIONS BIGF Active station network 2015 162 / 159 STATIONS

OS — AGN - Brytyjska sieć OS — Lokalizacje stacji referencyjnych

SAPOS — Satellitenpositionierungsdienst der deutschen Landesvermessung > 250 STATIONS

System EUPOS system wielofunkcyjny (precyzyjne pomiary, nawigacja) 14 krajów Europy Środkowej i Wschodniej, system wybudowany według jednolitego standardu, kraje członkowskie udostępniają sobie wzajemnie dane z przygranicznych stacji referencyjnych, współrzędne wyznaczane w układzie ETRF 89, następnie przeliczane do narodowych układów współrzędnych uruchomienie systemu nastąpiło w 2008 r.

Projekt ASG-EUPOS -  96 stacji referencyjnych oraz dwa centra obliczeniowe Wariant – 96 stacji R=35 km

8 czerwca 2008 roku ASG-EUPOS została oficjalnie oddana do użytku W ciągu trzech pierwszych miesięcy działania systemu przystąpiło do niego ponad 2.5 tys. użytkowników

PIERWSZA MODERNIZACJA SIECI ASG-EUPOS NASTAPIŁA JUŻ W LATACH 2010 – 2011 Wymiana odbiorników na stacjach: KATO, WODZ, MIMA, SOCH • Uruchomienie nowej stacji MIES • Włączenie niemieckiej stacji w Guben • Włączono testowo do sieci 3 stacje ukraińskie: SULP (Lwów), VBER (Wielkie Berezne), SHAZ (Szack) • W ramach umowy z firmą GEOTRONICS POLSKA zostało dostarczone i zainstalowane nowe oprogramowanie Trimble VRS3Net

Ogólna liczba stacji ASG-EUPOS AKTUALNY STAN SYSTEMU ASG-EUPOS SIEĆ ZASADNICZA ASG-EUPOS Podsieć śląsko-małopolska, Podsieć mazowiecka, Podsieć pomorska Ogólna liczba stacji ASG-EUPOS GPS GLN GAL EPN IGS 125 73 39 19 6   Polska - 102 102 53 33 15 5 Niemcy - 7 7 - Czechy - 7 3 Słowacja - 6 1 Litwa - 3

Minimalne wymagania sprzętowe Serwisy (usługi) Rodzaj Nazwa Metoda pomiaru Transmisja danych Zakładana dokładność Minimalne wymagania sprzętowe Serwisy czasu rzeczywistego NAWGEO kinematyczna (RTK/RTN) Internet, GSM (GPRS) do 0,03 m (poz.) do 0,05 m (pion.) Odbiornik L1/L2 RTK, moduł komunikacyjny KODGIS kinematyczna (DGPS) do 0,25 m Odbiornik L1 DGPS, moduł komunikacyjny NAWGIS do 3 m Serwisy post- processingu POZGEO statyczna Internet Zależna od warunków pomiarowych (0,01 - 0,10 m) Odbiornik L1 POZGEO D statyczna, kinematyczna

Modernizacja stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS - 2015 Wymiana sprzętu na 35 stacjach:  BILG (Biłgoraj),  BUZD (Busko Zdrój), CHEL (Chełm), CHNO (Choszczno), DRWP (Drawsko Pom.), GLOG (Głogów),  GNIE (Gniezno), GOLE (Goleniów), HOZD (Horyniec Zdrój), HRUB (Hrubieszów), JLGR (Jelenia Góra), KALI (Kalisz), KAM1 (Kamień Pom.), KLCE (Kielce), KONI (Konin), KOSZ (Koszalin), KROT (Krotoszyn), LEGN (Legnica), LESZ (Leszno), LUBL (Lublin), MIES (Mieszkowice), NTML (Nowy Tomyśl), OPLU (Opole Lubelskie), PITR (Piotrków Trybunalski), PPIL (Piła), RADM (Radom), RYKI (Ryki), SIDZ (Sieradz), SIED (Siedlce), SWIB (Świebodzin), SZE2 (Szczecinek), TABG (Tarnobrzeg), WRKI (Wronki), ZIGR (Zielona Góra) ZARY (Żary) Modernizacja stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS - 2015 Nowe stacje: OPNT - Poland zastąpi KROL i OLST VSTT - Vištytis, Litwa

Stacje w strefie przygranicznej Polski i Ukrainy SHA0 VLVL CHER SULP SAMB SKOL MYKO BRGN ZOLH RDVL Wybrano: Polska – 11 stacji Ukraina - 10 stacji X PL WLDW CHEL HRUB HOZD PRZM USDL KROS BPDL MLCN BILG LUBL Wybrano stacje w strefie przygranicznej: Polska – 10 stacji referencyjnych Ukraina - 10 stacji referencyjnych Stacje te poddano szczegółowej analizie. W pierwszym etapie analizy odrzucono stację VLVD (Włodzimierz Wołyński) ze względu na to, że nie udało się pozyskać z niej obserwacji z przyjetego do analizy okresu 041 – 045 DOY 2015 roku.

Zasięg sieci R = 35 km

Zasięg sieci R = 35 km

Tpopcon TPSPG_A1 w/GP+TPS Lp. Name Receiver Type Antenna Type Satellite System Creation Date Localization 1 SHA0 LEICA GR10 LEICA AR10 GPS GLONASS 24/04/2014 SHACK 2 CHER CZERWO-NOHRAD 3 SULP TPS NETG3A TPSCR.G5 TPSH LWOW 4 SAMB LEICA GRX1200GG PRO LEI AX1202GG NONE SAMBOR 5 SKOL LEI AX1202GG NONE SKOLE 6 MYKO MIKOLAJOW 7 ZOLH LEI AX1202GG NONE ? ZLOCZOW 8 RDVL Legacy JPS Tpopcon TPSPG_A1 w/GP+TPS 03/10/2014 RADZIWILOW 9 BRGN BRZEZANY

Trimble Zephyr GNSS Geodetic II w/Radome GPS GLONASS 02/06/2008 Lp. Name Receiver Type Antenna Type Satellite System Creation Date Localization UWAGI 1 BPDL Trimble NetR5 Trimble Zephyr GNSS Geodetic II w/Radome GPS GLONASS 02/06/2008 BIAŁA PODLASKA CZUJNIK METEO MET4 / EPN 2 WLOD Trimble NetRS Trimble Zephyr Geodetic w/Radome GPS WŁODAWA   3 CHEL CHEŁM 4 HRUB HRUBIESZÓW 5 HOZD HORYNIEC ZDRÓJ 6 PRZM Trimble Zephyr Geodetic 2 w/Radome PRZEMYŚL 7 USDL Trimble NetR9 TRM59900.00 SCIS GPS GLONASS GALILEO USTRZYKI DOLNE 8 KROS KROSNO 9 MLCN MIŁOCIN 10 BILG BIŁGORAJ 11 LUBL LUBLIN

| PARAMETRY CAŁKOWITOLICZBOWE SIECI | ------------------------------------------------------------- | PARAMETRY CAŁKOWITOLICZBOWE SIECI | |-----------------------------------------------------------| | Liczba wszystkich punktów sieci lp = 19 | | Liczba stałych punktów nawiązania ls = 11 | | Liczba pseudoobserwacji współrzędnych lrsxy = 0 | | Liczba punktów wyznaczanych lr = 8 | | Liczba obserwacji kątowych lka = 0 | | Liczba stacji obserwacji kierunkowych lst = 18 | | Liczba azymutów topograficznych lazt = 0 | | Liczba azymutów geodezyjnych (GPS) lazg = 171 | | Liczba długości klasycznych ldk = 0 | | Liczba długości GPS ldg = 171 | | Liczba niewiadomych współrzednych n = 16 | | Łączna Liczba obserwacji m = 495 | | Nadwymiarowość układu obserwacyjnego m-n = 479 | GLOBALNY WSKAŹNIK NIEZAWODNOŚCI: z =0.9677 z% = 96.8%

----------------------------------------------------------------- | WYKAZ PUNKTÓW NAWIĄZANIA | |----------------------------------------------------------------| | NR PUNKTU | X | Y | błędności a-priori| | (nazwa) | | |-------------------| | | | | mX | mY | |----------------|-------------|-------------|---------|---------| | BILG| 302652.3310| 763434.6069| 0.0000| 0.0000| | HOZD| 267070.9606| 811255.8063| 0.0000| 0.0000| | PRZM| 220601.0872| 769998.7452| 0.0000| 0.0000| | KROS| 204956.9181| 700099.6804| 0.0000| 0.0000| | MLCN| 248521.8115| 712600.7241| 0.0000| 0.0000| | LUBL| 382019.9205| 747977.2974| 0.0000| 0.0000| | CHEL| 372129.4739| 813346.9263| 0.0000| 0.0000| | WLDW| 418594.9580| 815842.3257| 0.0000| 0.0000| | HRUB| 337801.5126| 844118.6054| 0.0000| 0.0000| | BPDL| 471272.8048| 782977.4564| 0.0000| 0.0000| | USDL| 180119.7458| 759887.5080| 0.0000| 0.0000| ------------------------------------------------------------------

| ANALIZA DOKŁADNOŚCI PUNKTÓW | ----------------------------------------------------------------- geonet_2006-- | ANALIZA DOKŁADNOŚCI PUNKTÓW | ----------------------------------------------------------------------------------- | Lp. | NR PUNKTU |Xprzybliżone |Yprzyblizone | Mx | My | Mp |Inf| | | | | | A | B | Fi | | |-----+----------------+-------------+-------------+--------+--------+--------+---| | 1| ZOLH| 231446.9591| 924573.8310| 0.0021| 0.0019| 0.0028| | | | | | | 0.0021| 0.0019| 174.91| | | 2| RDVL| 270178.8089| 946808.7275| 0.0022| 0.0021| 0.0030| | | | | | | 0.0022| 0.0020| 168.03| | | 3| CHER| 294052.1882| 871561.2838| 0.0021| 0.0020| 0.0029| | | | | | | 0.0021| 0.0020| 167.25| | | 4| MYKO| 195957.0679| 860188.7959| 0.0021| 0.0019| 0.0028| | | | | | | 0.0021| 0.0019| 186.54| | | 5| SKOL| 140084.2642| 829650.7313| 0.0023| 0.0020| 0.0030| | | | | | | 0.0023| 0.0019| 180.07| | | 6| BRGN| 193699.8464| 931036.0514| 0.0022| 0.0020| 0.0029| | | | | | | 0.0022| 0.0019| 189.11| | | 7| SAMB| 192039.8117| 803903.6585| 0.0022| 0.0019| 0.0029| | | | | | | 0.0022| 0.0019| 190.93| | | 8| SULP| 230760.5811| 860411.8818| 0.0022| 0.0020| 0.0029| | | | | | | 0.0022| 0.0019| 18.49| |

Przeciętny błąd położenia Mp(sr) = 0.0029 m Maksymalny błąd połozenia Mp(max)= 0.0030 m dla punktu: SKOL ------------------------------------------------------------------- SKRÓTY I OZNACZENIA: Mp,Mx,My - błąd położenia i błędy śr. współrzędnych A,B,Fi - parametry elipsy błędu położenia s - stały punkt nawiązania rs - punkt nawiązania z założoną błędnością INFORMACJE KONTROLNE: Błąd średni jednostkowy Mo = 1.00000 (w. niemianowana) Liczba punktów wyznaczanych w sieci bez kontroli: 0

OPRACOWANIE ZASADNICZE SIECI w programie TBC v3.40 Pozyskano obserwacje dla 5 dni: 037 – 041 DOY 2015

OPRACOWANIE ZASADNICZE SIECI w programie TBC v3.40 RINEX ze stacji: SHAZ niekompletny brak możliwości opracowania stacji

Brak możliwości wyznaczenia wektorów do stacji SHAZ

ANALIZA plików obserwacyjnych za pomocą TEQC Wskazała błąd pliku obserwacyjnego Rinex 2.11 (nie zachowuje formatu Rinex 2.11) - Brak kolumny Signal to Noise 2.11 OBSERVATION DATA G (GPS) RINEX VERSION / TYPE teqc 2013Mar15 20150325 00:15:37UTCPGM / RUN BY / DATE SHAZ MARKER NAME SHAZ MARKER NUMBER OBSERVER / AGENCY TRIMBLE 5700 REC # / TYPE / VERS TRM41249.00 NONE ANT # / TYPE 3631978.3343 1609614.2779 4973372.8702 APPROX POSITION XYZ 0.0000 0.0000 0.0000 ANTENNA: DELTA H/E/N 1 1 WAVELENGTH FACT L1/2 5 C1 L1 L2 P2 C2 # / TYPES OF OBSERV 30.0000 INTERVAL 16 LEAP SECONDS Linux2.4.20-8|i386|gcc|Win32-MinGW32|= COMMENT Spider V4,4,2,5258 2015 02 11 00:19 COMMENT BIT 2 OF LLI FLAGS DATA COLLECTED UNDER A/S CONDITION COMMENT SNR is mapped to RINEX snr flag value [1-9] COMMENT Lx: >= 25dBHz -> 1; 26-27dBHz -> 2; 28-31dBHz -> 3 COMMENT 32-35dBHz -> 4; 36-38dBHz -> 5; 39-41dBHz -> 6 COMMENT 42-44dBHz -> 7; 45-48dBHz -> 8; >=49dBHz -> 9 COMMENT File edited with TEQC Editor v1.0 COMMENT teqc edited: NAVSTAR GPS # 5 excluded COMMENT teqc edited: all GLONASS satellites excluded COMMENT teqc edited: all SBAS satellites excluded COMMENT teqc edited: all Galileo satellites excluded COMMENT

--------------------------------------------------------------------------------- WYRÓWNANIE SIECI WEKTOROWEJ GPS system GEONET_2006 (c) ALGORES_SOFT s.c. www.geonet.net.pl ----------------------------------------------------------------------------- OBIEKT: C:\GEONET2006\OBIEKTY\ASG_PL_UKR_045_15 DATA: 2015-04-20 ELIPSOIDA GRS-80 - UKŁAD KARTEZJAŃSKI GEOCENTRYCZNY XYZ CHARAKTERYSTYKA ZBIORÓW DANYCH: Liczba wektorów = 171 Błąd średni centrowania anteny w poziomie = 0.0050m Błąd średni pomiaru wysokości anteny = 0.0050m Liczba wszystkich wektorów M = 171 Liczba zidentyfikowanych punktów sieci LP = 19 Liczba punktów nawiązania (referencyjnych) LS = 11 w tym: liczba (X,Y,Z) lub (B,L,H)- punktów LS3 = 11 liczba (B,L) - punktów LS2 = 0 liczba (H) - punktów LS1 = 0 Liczba elementów nadwymiarowych układu LU = 489 ----------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------- LICZBA REZERWOWANYCH ELEMENTÓW URN. = 1653 Kontrola zbieżnosci procesu iteracyjnego Iteracja = 1 dskala = 1.00000000000000E+0000 Średniokwadratowy przyrost niewiadomej 144790.291053 m [pVV] = 549.631348 Mo (bez miana) = 1.060184 -------------------------------------------------------------- Iteracja = 2 dskala = 1.00000000000000E+0000 Średniokwadratowy przyrost niewiadomej 0.000000 m [pVV] = 549.576748 Mo (bez miana) = 1.060132 Iteracja = 3 dskala = 1.00000000000000E+0000 Iteracja = 4 dskala = 1.00000000000000E+0000

WSPÓŁRZĘDNE WYRÓWNANE - BLEDY SREDNIE – ETRF 2000 / e2005 NRP X Y Z mX mY mZ ZOLH 3741545.9540 1737030.1206 4848680.4565 0.0031 0.0031 0.0034 RDVL 3705330.8653 1747981.1366 4872276.2537 0.0032 0.0031 0.0035 CHER 3715265.0469 1672086.0703 4891166.1361 0.0032 0.0031 0.0035 MYKO 3790466.0000 1685987.8339 4828829.6142 0.0032 0.0031 0.0035 SKOL 3841563.2263 1671362.6817 4793845.9558 0.0033 0.0031 0.0036 BRGN 3766420.8543 1752407.0268 4824042.9106 0.0032 0.0031 0.0035 SAMB 3813374.5394 1634464.9435 4828531.6626 0.0032 0.0031 0.0035 SULP 3765297.3396 1677558.9904 4851297.2249 0.0031 0.0030 0.0034 BILG 3747351.6801 1568978.0693 4900768.6720 0.0000 0.0000 0.0000 3D HOZD 3756467.2864 1622631.0353 4876495.3363 0.0000 0.0000 0.0000 3D PRZM 3804695.7158 1595660.8275 4848106.4768 0.0000 0.0000 0.0000 3D KROS 3840336.4938 1534053.8396 4840009.3703 0.0000 0.0000 0.0000 3D MLCN 3804457.7731 1534914.6666 4867705.4924 0.0000 0.0000 0.0000 3D LUBL 3694475.2905 1534437.4538 4951248.6984 0.0000 0.0000 0.0000 3D CHEL 3678820.5416 1598100.8869 4942832.6195 0.0000 0.0000 0.0000 3D WLDW 3643581.0213 1588599.3705 4971661.1582 0.0000 0.0000 0.0000 3D HRUB 3693100.6980 1635499.2742 4920024.1137 0.0000 0.0000 0.0000 3D BPDL 3615990.1507 1544390.8493 5005373.5088 0.0000 0.0000 0.0000 3D USDL 3837558.2232 1596303.0315 4822409.6401 0.0000 0.0000 0.0000 3D

WNIOSKI Wykazano brak ciągłości obserwacji na stacji VLVL Błędy plików obserwacyjnych na stacji SHA0 ??? W Rinex 2.11 oznaczenie: SHAZ ??? Pozostałe stacje referencyjne wykazały wysoką kompatybilność ze stacjami ASG-EUPOS, współrzędne na podstawie wstępnej analizy dokładności określono na poziomie submilimetrowym ok. 2.9 mm błąd wyznaczenia punktu Wyrównanie ścisłe sieci trójwymiarowej dało tylko nieznacznie gorsze wyniki: mX,mY ~ 3.2 mm mZ ~ 3.5 mm 5. Można stwierdzić, że analizowane stacje (poza VLVL i SHAZ) spełniają wysoki standard dla sieci EUPOS i mogą z nią współpracować.

Dziękuję za uwagę