Legendy arturiańskie

Legendy arturiańskie – zbiór opowieści związanych z legendarnym królem Arturem i rycerzami Okrągłego Stołu. Odnaleźć w nich można ślady wydarzeń historycznych i wpływy wielu kultur, szczególnie mitologii celtyckiej, wierzeń chrześcijańskich i gnostyckich, oraz średniowiecznej kultury dworskiej. Nie istnieje jedna „legenda arturiańska”, lecz wiele konkurencyjnych wersji, z których najwcześniej nam znane pochodzą z XII wieku. Legendy arturiańskie pozostają żywe do dnia dzisiejszego. Cały czas powstają ich nowe wersje i interpretacje. Do postaci i motywów legend arturiańskich bardzo chętnie sięga także kultura popularna.

Legendy arturiańskie to cykl opowieści, których głównymi bohaterami są legendarny król Celtów – Artur, czarodziej Merlin, rycerz Lancelot z Jeziora oraz królowa Ginewra. Opowieści zachowały się w wielu wersjach. Najstarsze, pochodzące z 1 połowy XII wieku, mówiące o tym, jak Artur zostaje królem Brytanii, pokonując Sasów, zdobywa Szkocję i Irlandię oraz poślubia Ginewrę. Późniejsze (z około XII – XIII wieku) opowiadają o zakończeniu sporów między rycerzami dzięki idei Okrągłego Stołu oraz o poszukiwaniu świętego Graala.

Wątki legend arturiańskich Opowieści o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu nie są spójną całością, lecz tworzą kilka częściowo niezależnych linii narracyjnych: • Główna narracja związana jest z historią rządów króla Artura. Uther Pendragon po latach bitew jednoczy Brytanię. W związku z Igerną płodzi Artura, którego oddaje Merlinowi. Artur rośnie w ukryciu, jako przybrany syn sir Hektora. Kiedy wyciąga wetknięty w skałę magiczny miecz, zostaje uznany nowym królem Brytanii. Osiada w Camelot, gdzie zbiera wokół siebie najznamienitszych rycerzy, znanych jako rycerze Okrągłego Stołu. Poślubia Ginewrę, córkę Leodegrance'a. Duża część legend arturiańskich dotyczy dworskiego życia w Camelocie i przygód poszczególnych rycerzy. Ten „złoty okres” musi jednak dobiec do końca. Ginewrę i pierwszego rycerza Okrągłego Stołu – Lancelota, łączy romans, który doprowadzi do rozbicia jedności Camelotu. W siłę rosną też przeciwnicy rządów Artura, np. Morgana Le Fay i Mordred. W wielkiej bitwie pod Camlann Mordred rani Artura. Rana okazuje się śmiertelna i Artur w towarzystwie trzech królowych odpływa do Avalonu.

• Równie ważna linia narracyjna związana jest z poszukiwaniem Graala • Równie ważna linia narracyjna związana jest z poszukiwaniem Graala. Kultura dworska i celtycka ustępują tu pierwszeństwa wpływom chrześcijańskim i gnostyckim. Jedynie nieliczni rycerze (Bors, Galahad, Parsifal), odpowiadający nowemu ideałowi świętego rycerza mogą wypełnić misję Graala. Wraz z wypełnieniem się misji Graala, epoka arturiańska odchodzi w przeszłość. • Niezależne cykle tworzą również legendy związane z dziejami Merlina, Tristana i Izoldy czy sir Lamoraka.

Autorzy Chrétien de Troyes (ok. 1135 - ok. 1183) – średniowieczny poeta francuski, truwer. Autor romansów rycerskich opartych na legendach celtyckich. Jego Percewal z Walii, i Lancelot są należą do klasycznych ujęć legend arturiańskich. Marion Eleanor Zimmer Bradley (ur. 3 czerwca 1930 w Albany, Nowy Jork, zm. 2 września 1999 w Berkeley, Kalifornia) – amerykańska autorka (często feministycznych) powieści fantasy jak np. Mgły Avalonu. W kręgach literackich często używa się skrótu od jej inicjałów – MZB, który to skrót ukuł przyjaciel autorki, redaktor Donald A. Wollheim. Sir Thomas Malory (ur. ok. 1405, zm. 14 marca 1471) – pisarz angielski, autor romansu rycerskiego Śmierć Artura (Le Morte d'Arthur), stanowiącego kompilację legend o królu Arturze i uważanego za jedno z najwybitniejszych dzieł angielskiej literatury średniowiecznej. Wolfram von Eschenbach (ur. ok. 1170, zm. ok. 1220) – średniowieczny niemiecki poeta zaliczany do minnesingerów, znany przede wszystkim jako twórca eposu o tematyce arturiańskiej pt. Parsifal. Występuje też jako postać w operze Richarda Wagnera - Tannhäuser. W przekładzie na polski ukazały się wszystkie dzieła pisarza: Pieśni. Parsifal. Titurel (1996) i Willehalm (1997), tłum. A. Lam.

Bohaterowie Postacie męskie: Artur • Bedivere • Colgrevance • Culhwch • Dagonet • Galahad • Gawain • Girflet • Gorlois • Józef z Arymatei • Król Marek • Lancelot z Jeziora • Lohegrin • Malagant • Merlin • Mordred • Morhołt • Olwen • Palomides • Parsifal • Rycerze Okrągłego Stołu • Tor • Tristan • Uther Pendragon • Vortigern Postacie żeńskie: Ginewra • Elaine z Astolat • Elaine z Corbenic • Elaine z Garlot • Igerna • Izolda o Białych Dłoniach • Izolda Jasnowłosa • Morgana Le Fay • Morgause • Pani Jeziora

Koniec PREZENTACJĘ WYKONALI JANEK ZYCH I PAWEŁ ZYCH KL. I B