Unified Modeling Language Wykład 3 Diagram klas UML Unified Modeling Language Wykład 3 Diagram klas

Diagram klas Diagram klas to graficzne przedstawienie statycznych, deklaratywnych elementów dziedziny przedmiotowej oraz związków miedzy nimi. WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Klasa Klasa jest uogólnieniem zbioru obiektów, które mają takie same atrybuty, operacje, związki i znaczenie. WSM dr Marek Szepski

Klasy A-nazwa B-nazwa +atrybuty C-nazwa+ operacje D-n+a+o WSM dr Marek Szepski

Klasy WSM dr Marek Szepski

Klasa Klasa jest pojęciem ogólnym i składa się z pewnej liczny obiektów. Przykładami klas są: projekty, zespoły, produkty pracy, wymagania, systemy. Klasa definiuje typ obiektu i jego właściwości, w tym cechy strukturalne oraz behawioralne. Cechy strukturalne definiują, co obiekty z danej klasy „wiedzą” (atrybuty i asocjacje). Cechy behawioralne określają co obiekty mogą robić (operacje i metody). Klasy mogą być aktywne. Klasy zawierające zero obiektów nazywamy klasami abstrakcyjnymi. Graficznie klasy są reprezentowane jak na schemacie. WSM dr Marek Szepski

Asocjacje Związek klas: Nazwa Role Nawigacja Liczebność Agregacja WSM dr Marek Szepski

Nazwa Role Nawigacja WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Liczeb- ność WSM dr Marek Szepski

Agregacja Związek: całość - część a) całkowita b) częściowa WSM dr Marek Szepski

Agregat – obiekt stanowiący całość Segment – część W A. Całkowitej części nie mogą istnieć bez agregatu WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Diagram klas: Konceptualny (analityczny, poziom koncepcyjny) Implementacyjny – zawiera szczegóły atrybutów, operacji, zobowiązań Do diagramu implementacyjnego dochodzi się w kolejnych krokach dodając szczegóły WSM dr Marek Szepski

Widoczność Określa dostępność atrybutów i operacji +, publiczny, obiekty wszystkich klas maja dostęp -, prywatny, tylko obiekty danej klasy mają dostęp do atrybutów i operacji #, chroniony, dostęp maja obiekty z klas dziedziczących WSM dr Marek Szepski

Jeśli nie ma istotnego powodu do atrybuty powinny być prywatne. Wartości atrybutów są wtedy zmieniane przez operacje, które są publiczne. Aby klasa potomna miała dostęp do atrybutów klasy nadrzędnej musza one być chronione. WSM dr Marek Szepski

Atrybuty WSM dr Marek Szepski

Składnia atrybutu widoczność nazwa_atrybutu [liczebność uporządkowanie] : typ [= wartość początkowa] widoczność (+ publiczna, - prywatna, # chroniona) nazwa_atrybutu nazwa opisywanego atrybutu liczebność (domyślna = 1; granica_dolna granica_górna) uporządkowanie (unordered, ordered) typ (może być każda klasa; Boolean; Integer; Real; String) wartość początkowa jest opcjonalna i oznacza wartość początkową atrybutu WSM dr Marek Szepski

Oper- acje WSM dr Marek Szepski

Składnia operacji widoczność nazwa_operacji (lista_ parametrów) : typ_zwracany widoczność (+ publiczna, - prywatna, # chroniona) nazwa_operacji (nazwa opisywanej operacji) lista_parametrów według składni: rodzaj nazwa : typ = wartość_początkowa rodzaj jest opcjonalny, ma wartość domyślną in. Rodzaj może przyjmować wartości in, out, inout typ – jest opcjonalny, nie ma wartości domyślnej – wskazuje typ danych które może zawierać parametr. Typem parametru może być inna klasa lub Boolean, Integer, Real, String wartość_początkowa – jest opcjonalna i oznacza wartość początkową parametru typ_zwracany jest opcjonalny, nie ma wartości domyślnej – wskazuje typ danych zwracanych przez operację. WSM dr Marek Szepski

Szczególnymi operacjami są konstruktor i destruktor Operacje są publiczne Szczególnymi operacjami są konstruktor i destruktor WSM dr Marek Szepski

Zobowiązania WSM dr Marek Szepski

Nazwy: Poziom implementacyjny NazwaKlasyJakoRzeczownikwLPoj nazwaAtrybutu nazwaCzynnosciCzasownik Na poziomie koncepcyjnym – nazwy naturalne: liczba sztuk..... WSM dr Marek Szepski

Klasa asocjacyjna Opisuje związek między klasami. Związek może być złożony mieć atrybuty i operacje np.. Pracownik – pracodawca: umowa o pracę Osoba – projekt: harmonogram WSM dr Marek Szepski

Klasa asocjacyjna WSM dr Marek Szepski

Klasa abstrakcyjna Klasa która nie posiada obiektów nazywana jest klasą abstrakcyjną. Przykładem klasy abstrakcyjnej jest Interfejs (Interface). WSM dr Marek Szepski

Dziedziczenie WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Dziedziczenie Uogólnienie (generalization) to związek pomiędzy dwoma bytami: Ogólnym (przodek) Szczegółowym (potomek) Obiekt bytu szczegółowego może być używany w zastępstwie bytu ogólnego. Jeżeli bytami są klasy to byt ogólny nazywamy nadklasą czyli przodkiem a byt szczegółowy klasą czyli potomkiem. Potomek dziedziczy wszystkie właściwości przodka, a w szczególności jego atrybuty i operacje. WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Polimorfizm Operacja potomka mająca tą samą sygnaturę co operacja przodka jest ważniejsza (ma pierwszeństwo) od operacji zdefiniowanej dla przodka. Zjawisko to nazywane jest polimorfizmem. WSM dr Marek Szepski

Przykłady diagramów klas WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Tabela <-> Klasa Pasywna Jest wzorcem oraz zbiorem obiektów Trwała Musi zawierać atrybuty Atrybuty elementarne Musi posiadać unikalny identyfikator- klucz Aktywna Jest tylko wzorcem obiektów Trwała lub ulotna Są klasy nie posiadające atrybutów Atrybuty elementarne lub złażone Obiekty danej klasy są zawsze rozróżnialne niezależnie od wartości atrybutów WSM dr Marek Szepski

Diagram klas -> ERD łatwe przekształcenie: Zastąp złożone atrybuty dodatkowymi tabelami i pomiń operacje Dodaj klucze główne Dodaj tabele łączące, które zlikwidują związki wiele do wielu Określ klucze obce i związki Przeprowadź normalizację tabel WSM dr Marek Szepski

Tworzenie diagramu klas Analiza obiektowa Karty CRC (class-responsibility-collaboration) Arkusz analizy obiektowej RebeccaWirfs-Brock, Allan McKean:Projektowanie obiektowe, Helion Edward Yourdon, Carl Argila: Analiza obiektowa i projektowanie, WNT WSM dr Marek Szepski

Wzorce projektowe Korzystaj z gotowych rozwiązań Gamma, Helm, Johnson, Vlissides: Wzorce projektowe, WNT- IO Shalloway, Trott: Projektowanie zorientowane obiektowo, wzorce projektowe. Helion WSM dr Marek Szepski