Dane INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Zespół Publicznego Gimnazjum SP im. Jana Pawła II w Przyjaźni ID grupy: 96/12_MP1 Opiekun: Renata Grosz-Miłosz Kompetencja: matematyczno-przyrodnicza Temat projektowy: Zdrowy duch w zdrowym ciele – oddychaj i żyj Semestr IV/rok szkolny 2011/2012

Budowa układu oddechowego W skład układu oddechowego wchodzą: DROGI ODDECHOWE: - Jama nosowa - Gardło - Krtań - Tchawica - Oskrzela WŁAŚCIWY NARZĄD ODDECHOWY: - Płuca

Jama nosowa to pierwszy odcinek dróg oddechowych. Podzielona jest na dwie części przegrodą nosa zbudowaną z kości oraz chrząstki. Wokół jamy nosowej znajdują się przestrzenie wypełnione powietrzem, tzw. zatoki oboczne nosa. Wewnątrz wysłana jest silnie unaczynioną błoną śluzową pokrytą licznymi rzęskami - migawkami, w przedniej części błonę śluzową jamy nosowej pokrywają grube, krótkie włoski.

Jama nosowa Powietrze, które przechodzi przez jamę nosową, zostaje: - oczyszczone z kurzu dzięki śluzowi, rzęskom i włoskom pokrywającym tę jamę; - ogrzane;  - nawilżone.

Gardło Gardło jest odcinkiem, w którym krzyżują się drogi oddechowe i pokarmowe.

krtań Krtań jest narządem głosotwórczym. Wewnątrz krtani pomiędzy chrząstkami są rozpięte tzw. fałdy głosowe. Zbudowana jest z 9 chrząstek, połączonych ze sobą więzadłami i mięśniami. Jedna z chrząstek - nagłośnia - zamyka wejście do krtani w czasie połykania pokarmu. W ten sposób drogi oddechowe są zabezpieczone przed niepożądanym wyniknięciem cząstek pokarmowych.

Tchawica Ma kształt rury o dużej sprężystości, długości około 10- 13cm. Ściana tchawicy zbudowana jest z chrzęstnych pierścieni połączonych ze sobą za pomocą więzadeł. Każda chrząstka ma kształt podkowy. Tchawica wewnątrz jest wysłana błoną śluzową.

Oskrzela Są naturalnym przedłużeniem tchawicy. Zbudowane podobnie jak tchawica z podkowiastych chrząstek, połączonych ze sobą więzadłami. Oskrzela główne rozgałęziają się na oskrzela o mniejszej średnicy, które dają początek jeszcze węższym oskrzelikom. Najdrobniejsze z oskrzelików zakończone są pęcherzykami płucnymi. W ścianach oskrzelików nie występują chrząstki. System rozgałęzień każdego z oskrzeli głównych tworzy tzw. drzewo oskrzelowe doprowadzające powietrze do każdego z płuc.

Budowa płuc Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa. Wyróżniamy dwa płuca prawe i lewe. Prawe zbudowane z 3płatów, lewe mniejsze zbudowane z 2 płatów. Płuca pokryte sa błona tzw. opłucną.

Wykonujemy model układu oddechowego

Gotowy model układu oddechowego

Badanie właściwości płuc

Właściwości płuc fragment płuca pływa po wodzie jeśli zanurzymy go pod wodę to na powoerzchni pojawią się pęcherzyki powietrza, a woda zabarwi się na rózowo. Wniosek: we wnętrzu płuca jest powietrze zalegajace. W płucach znajduje sie krew.

Budowa mikroskopu

Zasady mikroskopowania 1)Przed rozpoczęciem mikroskopowania mikroskop należy oczyścić ściereczką (uwaga na części optyczne) 2)Za pomocą lusterka wklęsłego skierować światło do mikroskopu. Następnie ustawiamy lusterko tak aby pole widzenia było równomiernie oświetlone 3)Oglądać preparat najpierw pod małym a następnie coraz większym powiększeniu. Pole widzenia pod obiektywem silniejszym jest ciemniejsze dlatego trzeba zwiększyć otwór w przesłonie. 4)Ustawić mikroskop na obraz śrubą makrometryczną a następnie śrubą mikrometryczna wyregulować ostrość. 5)po skończonej pracy ustawić najmniejsze powiększenie i wyczyścić mikroskop.

Obliczenie powiększenia ogladanego obiektu Powiększenie obrazu zależy od stopnia regulacji obiektywu i okularu. Aby obliczyć powiększenie oglądanego obiektu, mnożymy powiększenie okularu (np. 10 x) przez powiększenie obiektywu (np. 20 x). Pod tak ustawionym mikroskopem możemy oglądać obiekt powiększony 200 razy (10 x 20 = 200).

Obserwacje fragmentu płuca

Zadjęcia płuc pod mikroskopem

Mechanizm powstawnia głosu Głos powstaje w głośni (części krtani), która składa się z dwóch fałdów głosowych i szpary głośni. Powietrze, przepływające przez szparę głośni powoduje drgania fałdów i w ten sposób powstaje głos.

Rękoczyn Heimlicha To technika pomocy przedlekarskiej stosowana przy zadławieniach. Polega na wywarciu nacisku na przeponę, w celu sprężenia powietrza znajdującego się wdrogach oddechowych i "wypchnięcia" obiektu znajdującego się w tchawicy. Manewr Heimlicha, z racji na potencjalną możliwość uszkodzenia trzewi jamy brzusznej, stosowany jest zwykle tylko wtedy, gdy inne metody zawiodły (takie, jak np. opukiwanie po plecach).

Rękoczyn Heimlicha

Mechanizm wentylacji płuc Wdech Wydech - mięśnie międzyżebrowe kurczą się, - żebra unoszą się do góry, - zwiększa się objętość klatki piersiowej, - przepona spłaszcza się. - mięśnie międzyżebrowe rozluźniają się, - żebra wracają do pierwotnego położenia, - zmniejsza się objętość klatki piersiowej.

Mechanizm oddychania Z powietrza wciągniętego do wnętrza pęcherzyków płucnych tlen przechodzi do naczyń włosowatych, a dwutlenek węgla, przetransportowany przez krew, w odwrotnym kierunku do wnętrza pęcherzyka płucnego a następnie do oskrzeli, tchawicy, krtani - na zewnątrz. Jest to zjawisko fizyczne oparte na zasadach dyfuzji, każdy gaz przechodzi z miejsca, gdzie znajduje się w wyższym stężeniu do miejsca o niższym stężeniu. Tlen pobrany w pęcherzykach płucnych łączy się z hemoglobiną.

Oddychanie wewnątrzkomórkowe polega na utlenianiu związków organicznych przy udziale tlenu, w celu uzyskania energii niezbędnej dla prawidłowego przebiegu wszelkich procesów życiowych. Zachodzi w mitochondriach. glukoza+ tlen ---> dwutlenek węgla + woda + energia

Skład powietrza wdychanego i wydychanego

Skład dymu tytoniowego

Wpływ palenia na zdrowie Palenie powoduje: NOWOTWORY ZŁOŚLIWE (płuc, krtani, nerek,) UDARY MÓZGU, ZAWAŁY SERCA, ROZEDMĘ PŁUC, WRZODY ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY, MNIEJSZĄ PŁODNOŚĆ I POTENCJĘ! Nie wspominając już o efektach kosmetycznych, szybki starzeniu skór, przebarwieniach na zębach, paznokciach

Wpływ palenia na zdrowie Papieros jest jedynym produktem, którego używanie zgodnie z jego przeznaczeniem, powoduje przedwczesną śmierć. Tytoń jest substancją mocno uzależniającą, a papieros to nie tylko trochę liści tytoniu zawiniętych w papierek, ale przede wszystkim wysoko wyspecjalizowany produkt prowadzący do uzależnienia palacza. Co 8 sekund jedna osoba umiera na choroby spowodowane wdychaniem dymu tytoniowego. 20 papierosów wypalonych dziennie skraca przeciętnie życie o ok. 5 lat, 40 sztuk – o 8 lat. Każdy papieros skraca życie o 5,5 minuty.

Astma oskrzelowa Astma oskrzelowa, dychawica oskrzelowa – przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, u podłoża której leży nadreaktywność oskrzeli, która prowadzi do nawracających napadów duszności i kaszlu, występujących szczególnie w nocy i nad ranem. Charakterystyczne objawy to: duszność, utrudniony oddech lub brak tchu, świsty podczas oddychania, ucisk w klatce piersiowej, napady męczącego kaszlu. Podczas zaostrzenia objawy astmy mogą ulec takiemu nasileniu, że zagrażają życiu.

Astma w krajach Europy Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że cierpi na nią 100-150 milionów osób. W krajach Europy Zachodniej, zachorowalność na astmę podwoiła się w ciągu ostatnich 10 lat. W Europie astma jest przypadłością 4,5% dorosłych i ponad 10% dzieci.

Regiony Polski o najniższym i najwyższym zanieczyszczeniu powietrza Polska zajmuje niechlubne, trzecie miejsce w zanieczyszczeniu powietrza na świecie, gdyż krajowa energetyka oparta jest na węglu, który jest paliwem uciążliwym dla środowiska. Minusem są też wadliwe technologie spalania i brak skutecznych instalacji oczyszczających. Najwięcej zanieczyszczeń emitują elektrownie, elektrociepłownie, spalanie węgla w gospodarstwach domowych, transport, przemysł hutniczy, chemiczny i budowlany.

Jak dbać o układ oddechowy? -trzeba dostarczyć odpowiednią ilość powietrza o określonej zawartości tlenu, -unikać przebywania w zadymionych,zapylonych, niewietrzonych pomieszczeniach,  -uważać na nieleczone infekcje dróg oddechowych. -wdychać powietrze przez nos,  - częste wietrzenie pomieszczeń,  -uprawianie sportów, poprawa sprawności fizycznej,  -unikanie palenia, również biernego palenia.  -spędzać dużo czasu na świezym powietrzu

Jeśli nie chcesz mieć problemów z oddychaniem, musisz troszczyć się o swoje płuca. Płuca osób, które regularnie ćwiczą, mogą wchłaniać większą ilość tlenu, w porównaniu z płucami tych, którzy nie ćwiczą. Im więcej ćwiczysz, tym silniejsze stają się twoje mięśnie oddechowe.

Źródła http://biologia.opracowania.pl/gimnazjum/oddychanie/ mechanizm_wymiany_gazowej/ www.wikipedia.pl www.ściąga.pl www.abczdrowie.pl www.bryk.pl www.szkolnictwo.pl Podręcznik z biologii „Puls Życia” i atlas anatomiczny „Tajemnice ciała”