Paradoks partycypacji wyborczej Karolina Frydrych
Teorie wyjaśniające absencję wyborczą: Teoria indywidualnych zasobów (czynniki społeczno-demograficzne) Teoria mobilizacji politycznej (agitacja organizacji politycznych) Teoria racjonalnego wyboru
Teoria racjonalnego wyboru: wybór w warunkach ryzyka B – dyferencjał partyjny c – koszt wzięcia udziału w głosowaniu p – prawdopodobieństwo, że wpłynie się na wynik wyborów Warunek wzięcia udziału w głosowaniu: p*B – c > 0 Racjonalna decyzja: nie głosować
Paradoks partycypacji wyborczej Racjonalni, kierujący się własnym interesem obywatele, świadomi znikomego wpływu ich głosu na wynik wyborów, ponoszą koszt głosowania i uczestniczą w wyborach
Próby wytłumaczenia paradoksu decyzja w warunkach ryzyka (Downs) decyzja w warunkach niepewności (Aldrich) teoria gier (Plafrey i Rosenthal) dostarczenie dobra publicznego (Downs)
Decyzja w warunkach niepewności warunek uczestniczenia w wyborach: jeżeli B/2 > c to B/2 – c > c czyli B/4 > c
Teoria gier Jeśli frekwencja będzie wysoka opłaca się nie brać udziału w wyborach, wszyscy o tym wiedzą, więc może jednak frekwencja będzie niska, wówczas lepiej zagłosować… Dla założeń: każdy gracz ponosi takie same koszty (c-d), preferencje co do wyboru kandydatów są równo rozłożone, wartość B jest równa 1, koszt zawiera się w przedziale (0; 0,5) Istnieją dwie równowagi Nasha: do urn idą wszyscy albo nie idzie nikt
Dostarczenie dobra publicznego d – dodatkowe korzyści czerpane z faktu uczestniczenia w wyborach Demokratycznie wyłoniony rząd stanowi dobro publiczne (niekonkurencyjność, niewykluczalność) Warunek partycypacji: d – c > 0
Czynniki instytucjonalne – reguły gry Ważność wyborów Prawdopodobieństwo „zmarnowania głosu” Czynniki systemowe
Inne niż kreacyjny (wyłonienie władzy) i agregacyjny (reprezentacja interesów) cele realizowane przez udział w wyborach Realizacja długofalowych interesów jednostki Chęć podtrzymania demokratycznych procedur Budowanie poparcia w kolejnych elekcjach ugrupowań nie mających obecnie szans
Czynniki kształtujące partycypację wyborczą w 2005r. Czynniki indywidualne Czynniki instytucjonalne Czynniki kontekstowe
Dziękuję za uwagę