Protekcjonizm handlowy a instytucje polityczne Magdalena Szymańska

Co to jest protekcjonizm handlowy? Protekcjonizm handlowy obejmuje ogół działań interwencyjnych na rynku, mających na celu ochronę produkcji krajowej przed konkurencyjnym importem oraz popieranie własnego eksportu za pomocą środków polityki ekonomicznej

Protekcjonizm klasyczny Związany ze stosowaniem środków protekcji taryfowej (celnej) Cło jest najstarszym instrumentem polityki handlowej państwa Przykładowe rodzaje ceł: Cło importowe Cło eksportowe Cło tranzytowe Cło antydumpingowe

Neoprotekcjonizm Związany ze stosowaniem środków protekcji pozataryfowej, takich jak: Ograniczenia ilościowe Koncesje Licencje Normy techniczne i wymagania sanitarne Ograniczenia dewizowe Dobrowolne ograniczenia eksportu

Środki protekcji parataryfowej Opłaty wyrównawcze Subsydia eksportowe (refundacje) Depozyty eksportowe lub importowe (zabezpieczenia)

Protekcjonizm w interpretacji Nowej Ekonomii Politycznej Rozbieżność klasycznej teorii handlu i rzeczywistości gospodarczej Protekcjonizm jako decyzja polityczna a nie racjonalna decyzja ekonomiczna „rynek protekcjonizmu” Lobby producentów Motywacje polityków

Protekcjonizm – czynniki instytucjonalno – polityczne Veto players Federalizm Rozdrobnienie partyjne Cykl wyborczy Międzynarodowe porozumienia i organizacje (na przykładzie GATT/WTO)

Analiza na przykładzie protekcjonizmu rolnego

Veto players Veto players to aktorzy polityczni, których zgoda niezbędna jest do przeprowadzenia zmian politycznych Im więcej veto players, tym trudniej wprowadzić zmiany Im więcej veto players, tym wyższy poziom protekcji (pozytywna korelacja)

Federalizm System rządów, w którym władza państwowa jest podzielona pomiędzy centralny federalny rząd i poziomy prowincji lub regionów, Występuje np. w Niemczech, USA Indiach, Nigerii i wielu innych państwach Pozytywna korelacja Znaczenie występowania terytorialnych okręgów wyborczych do Izby Wyższej władzy ustawodawczej

Rozdrobnienie partyjne Ile partii politycznych występuje w ciele ustawodawczym? (Czy są to silne i scentralizowane partie czy raczej małe partie, które muszą tworzyć koalicje, by rządzić?) Pozytywna korelacja

Cykl wyborczy Wpływ zbliżających się wyborów na zachowania polityczne decydentów Pozytywna korelacja

GATT/WTO GATT = General Agreement on Tariffs and Trade WTO = World Trade Organization Cel: liberalizacja i wspieranie rozwoju handlu międzynarodowego Znaczenie Rundy Urugwajskiej dla liberalizacji obrotu artykułami rolnymi Liczne mechanizmy ochronne

Wnioski Znaczący, aczkolwiek jeszcze do niedawna niedoceniany, wpływ czynników instytucjonalno - politycznych na poziom protekcjonizmu Liberalne tendencje w handlu światowym Określenie ram protekcjonizmu przez międzynarodowe organizacje działające na rzecz liberalizacji wymiany handlowej

Dziękuję za uwagę