RACJONALNOŚĆ W EKONOMII Paweł Siwek

ZAŁOŻENIE O RACJONALNOŚCI Miara „racjonalności” stosowana przez ekonomistów Potoczne rozumienie terminu „racjonalność”

ZAŁOŻENIE O RACJONALNOŚCI,A ŚWIAT REALNY „Racjonalność” jako świętość „Anomalie” jako częste odchylenia od „racjonalności” Próba tłumaczenia owych „anomalii” przez ekonomistów

WNIOSEK: Jeśli założenie o racjonalności jest rzeczywiście fałszywe, może to być jednym z powodów, które sprawiają, że mikroekonomia tak niedoskonale wyjaśnia zachowania konsumpcyjne wielu gospodarstw domowych, a także przebieg procesu ustalania przez firmy cen na wielu rynkach...

CZŁOWIEK EKONOMICZNY – ISTOTA RACJONALNA? Homo oeconomicus – jednostka działająca racjonalnie, tzn. zmierzająca do maksymalizacji zysku Krytyka pojęcia „człowieka ekonomicznego” przez ekonomię behawioralną „Wsparcie” dla „homo oeconomicusa”-G. Becker, J. Elster, B. Caplan...

Amartya Sen Dlaczego wybiera się założenie, o którym z góry wiadomo,że jest fundamentalnie błędne? W jakim sensie i w jaki sposób egoistyczne zachowanie jednostki wytwarza dobro ogółu? Grupy ludzkie pośredniczą między jednostką, a zbiorowością-tu pojawiają się działania oraz wybory wyrażające zobowiązanie

„...koncepcja racjonalności ekonomicznej w odniesieniu do zachowań jednostki wydaje się niemożliwa do utrzymania i powinna zostać wzbogacona o wymiar etyczny – pojęcie odpowiedzialności...”

KARTEZJUSZ I JEGO FILOZOFIA Racjonalna etyka – tak, racjonalna polityka nie! Dlaczego...? Pansofia-jedną z najważniejszych prac na drodze do politycznego zjednoczenia Europy jest uzyskanie religijnego porozumienia między skłóconymi wyznaniami Racjonalne postępowanie to postępowanie zgodne z zasadami ustalonymi przez Boga

HOBBES-GAUTHIER Wg Hobbesa ludzie kierują się instynktem i irracjonalnie walczą ze sobą zamiast współpracować Gauthier twierdzi, że postępowanie takie daje się opisać jako racjonalne (gdy nie wiadomo jakie jest nastawienie innych ludzi wobec nas)

WNIOSKI Kartezjusz wyraźnie oddziela etykę od polityki, nie widzi związku między nimi Istota Kartezjańskiego projektu - zaufanie do rozumu niezależnej jednostki, która zbuduje racjonalną etykę i dostarczy ją ludziom, a oni, przekonani jej „przezroczystością”, przyjmą te zasady

KONCEPCJA „ZDROWEGO ROZSĄDKU” (REID) Filozoficzne pojęcie „zdrowego rozsądku”-praktyczna „zdolność do działania zgodnego z powszechną roztropnością w sprawach życia codziennego” Potoczne znaczenie-”zdolność do rozpoznawania, co jest prawdą lub fałszem w sprawach oczywistych, wyraźnie ujmowanych”

cd. KONCEPCJA „ZDROWEGO ROZSĄDKU” Immanuel Kant krytyczny wobec koncepcji „zdrowego rozsądku” Nie odrzucał całkowicie tej koncepcji, wskazywał jedynie na ograniczony charakter sądów zdrowego rozsądku Protestował przeciw sądom zdrowego rozsądku, które przekraczają zakres doświadczenia oraz pretendują do uniwersalnej ważności iobowiązywalności

cd. KONCEPCJA „ZDROWEGO ROZSĄDKU” „Zdrowy rozsądek” nie ma zastosowania w metafizyce Filozofia „zdrowego rozsądku” w Polsce (Michał Wiszniewski) Umysł ekonomiczny, a „zdrowy rozsądek” Egocentryzm ludzkich pragnień, skoncentrowanie na sobie

WNIOSKI: Ucieczka od racjonalności w jakiejkolwiek teorii naukowej nie jest dobrym rozwiązaniem Paradoks racjonalności ekonomicznej daje się rozwikłać poprzez zmianę pojęcia użyteczności Ludzie cenią sobie nie tylko bogactwo czy majątek. Ważne są również praca, zatrudnienie, partycypacja w rządzeniu krajem

cd. WNIOSKI W świetle tego, że pod pojęciem szczęścia i satysfakcji z życia (użyteczności) ludzie rozumieją na przykład posiadanie pracy, a nie majątku (chociaż nie muszą to być cele rozłączne), ekonomia powinna przedefiniować swe cele...

Dziękuję za uwagę