Idea falsyfikacji Joanna Drozdek Na podstawie A.Chalmersa, Czym jest to, co zwiemy nauką Joanna Drozdek

Idea falsyfikacjonizmu „Przy użyciu danych obserwacyjnych nie można udowodnić prawdziwości teorii lub określić prawdopodobieństwo, że teoria jest prawdziwa. Przy pomocy wyników obserwacji można jedynie wykazać jej fałszywość.”

Czym jest nauka Falsyfikacjonista rozumie naukę jako zbiór hipotez, które stawia się na próbę po to, aby prawidłowo opisać lub wyjaśnić zachowanie pewnego aspektu świata.

Hipotezy i teorie Aby hipoteza lub system hipotez uzyskał status prawa naukowego lub teorii musi być ona falsyfikowalna. Hipoteza jest falsyfikowalna, jeżeli istnieje logicznie możliwe zdanie lub zdania obserwacyjne, które są z nią niezgodne, to znaczy takie, które jeśli okazałyby się prawdziwe, to mogłyby sfalsyfikować hipotezę. Przykład: „Deszcz nigdy nie pada w środy” Zdanie jest falsyfikowalne, ponieważ można je obalić zaobserwowawszy padający deszcz w którąś środę. „Pada albo nie pada” Żadne logicznie możliwe zdanie nie może obalić tego zdania, a więc jest to zdanie niefalsyfikowalne.

Hipotezy i teorie Prawo lub teoria powinno nas informować o faktycznym sposobie zachowania się świata… …i wykluczać tym samym pewne sposoby zachowania się świata, które są logicznie możliwe, ale faktycznie nie zachodzą. Przykład: „Wszystkie planety poruszają się po elipsach wokół Słońca” Jest to przykład zdania naukowego, ponieważ mówi, że planety poruszają się po planetach, a wyklucza, że poruszają się po orbitach.

Hipotezy i teorie Prawo powinno być sformułowane w sposób jasny i przejrzysty Jeżeli teoria jest sformułowana tak niejasno, że nie wiadomo, o czym informuje wówczas wszelkie wyniki obserwacji i eksperymentów można uznać za zgodne z tą teorią i bronić jej przed falsyfikacją.

Własności dobrej teorii Dobra teoria to taka, która zawiera twierdzenia o świecie o bardzo dużym zasięgu, która dzięki temu jest falsyfikowalna w wysokim stopniu i która zarazem nie ulega falsyfikacji, ilekroć poddawana jest sprawdzaniu. Przykład: a) „Mars porusza się po elipsie wokół Słońca.” b) „Wszystkie planety poruszają się po elipsach wokół Słońca.” Zdanie b ma status wyższy niż zdanie a, gdyż mówi wszystko co zdanie a oraz dużo rzeczy poza tym. Gdyby obserwacje Marsa sfalsyfikowały zdanie a, wówczas falsyfikacji uległoby zdanie b. Każda falsyfikacja zdania a jest falsyfikacją zdania b, ale nie odwrotnie.

Własności dobrej teorii Praca naukowa polega na proponowaniu hipotez o wysokim stopniu falsyfikowalności, a następnie na przemyśleniach i wytrwałych próbach ich sfalsyfikowania. Teorie o wysokim stopniu są lepsze od teorii mniej falsyfikowanych, o ile nie zostały one faktycznie sfalsyfikowane. Teorie sfalsyfikowane należy bezwzględnie odrzucić. „Falsyfikacjoniści wolą śmiały domysł mający na celu rozwiązanie pewnego interesującego problemu, nawet (i zwłaszcza) wtedy, gdy okazuje się on fałszywy, niż jakąkolwiek listę prawdziwych, ale nieistotnych banałów… w ten sposób zyskujemy możliwość uczenia się na własnych błędach oraz dowiadujemy się wiele o prawdzie i zbliżamy do niej.” Popper

Falsyfikacjonizm i postęp Postęp naukowy to przechodzenie od problemów do hipotez, następnie do ich krytyki, ich falsyfikacji i do nowych problemów. Nauka wychodzi od problemów związanych z wyjaśnieniem zachowania pewnych aspektów świata. Uczeni proponują falsyfikowalne hipotezy jako rozwiązania danego problemu. Nowa hipoteza powinna być falsyfikowalna w większym stopniu niż poprzednia. W miarę postępu nowe teorie posiadają coraz większą zawartość informacyjną.

Podnoszenie stopnia falsyfikowalności oraz modyfikacje ad hoc Modyfikacja ad-hoc polega na dołączeniu dodatkowego postulatu lub zmianie w jednym z już istniejących postulatów, który nie posiada żadnych sprawdzalnych konsekwencji. Teoria zmodyfikowana ad-hoc jest falsyfikowalna w mniejszym stopniu niż jej pierwotna wersja. Nie jest to akceptowalne przez falsyfikacjonistów. Modyfikacja nie ad-hoc sa akceptowalne i prowadzą do nowych sprawdzianów i podwyższenia stopnia falsyfikowalności. Przykład: „Chleb jest pożywny” 1) Chleb, z wyjątkiem wypieku z francuskiej wioski, jest pożywny 2) Wszelki chleb jest pożywny, z wyjątkiem chleba wypieczonego z pszenicy, która jest zanieczyszczona okreśłnonym rodzajem grzyba.

Indukcjonistyczna i falsyfikacjonistyczna teoria konfirmacji Falsyfikacjoniści twierdzą, że potwierdzanie – konfirmacja odgrywa istotną rolę w nauce. Celem nauki jest falsyfikacja teorii i zastępowanie ich lepszymi, które lepiej przechodzą testy. Potwierdzenia nowych teorii są istotne, ponieważ świadczą one, że nowa teoria jest lepsza od poprzedniej, tj. tej która uległa falsyfikacji w świetle nowych doświadczeń zdobytych dzięki nowej teorii. Potwierdzenie uznaje się za istotne wówczas gdy, w świetle ogólnego tła wiedzy danego okresu jest mało prawdopodobne, aby się spełniło, a więc znaczenie potwierdzeń dla danej teorii zależy od kontekstu historycznego. Kontekst historyczny dla indukcjonisty jest nieistotny. Przypadki potwierdzające to takie, które udzielają indukcyjnego wsparcia pewnej teorii, im większa jest ilośc ustalonych przypadków potwierdzających, tym wieksze jest wsparcie dla danej teorii i tym bardziej prawdopodobne, że jest ona prawdziwa.

Krytyka falsyfikacjonizmu Wszelkie teorie są akceptowalne tymczasowo, natomiast odrzucenie teorii jest ostateczne. Twierdzenia falsyfikacjonisty stają się wątpliwe w momencie , gdy zdania obserwacyjne są zależne od teorii i mogą być błędne. Zdania obserwacyjne, będące podstawą falsyfikacji, mogą okazać się fałszywe w świetle późniejszych zdobyczy naukowych. Teoria naukowa zazwyczaj składa się z zespołu zdań uniwersalnych, co utrudnia sprawdzalność. Gdyby uczeni przestrzegali metodologii falsyfikacjonisów, wówczas teorie uznane powszechnie za najlepsze, nie rozwinęłyby się nigdy, ponieważ zaraz zostałyby odrzucone po ich zaproponowaniu. Dla każdej klasycznej teorii naukowej można znaleźć powszechnie uznane zdania obserwacyjne, które byłyby z nią niezgodne.

Dziękuję