Ekonomiczna Teoria Rozrodczości GARY S. BECKER Ekonomiczna Teoria Rozrodczości Kamila Kamińska

Plan prezentacji Sylwetka G. S. Beckera Założenia Beckerowskiego podejścia ekonomicznego Ekonomiczna teoria rozrodczości Zastosowanie empiryczne Podsumowanie

GARY S. BECKER Urodził się 2 XII 1930 r. w Pensylwanii Znany amerykański ekonomista, przedstawiciel teorii neoklasycznej NAGRODA NOBLA - 13 X 1992 r. Oryginalność teorii Beckera polega na tym, że jego metoda, czyli podejście ekonomiczne daje się stosować do analizy wszelkich zachowań ludzkich także tych, które do tej pory ekonomia wyrzucała poza obszar swoich zainteresowań m.in. problem dyskryminacji rasowej, decyzje polityczne, wybór partnera w małżeństwie, decyzje o liczbie i jakości potomstwa, działania altruistyczne i szereg innych zagadnień.

Beckerowskie podejście ekonomiczne - założenia Postulat zachowań maksymalizujących, czyli „zasada racjonalności” Występowanie rynków, rynków faktycznych albo swoistych „rynków cieni”, które z różnym stopniem skuteczności koordynują działania poszczególnych jego uczestników w taki sposób, że ich zachowania stają się wzajemnie spójne. Ukształtowana na tych rynkach cena lub ceny (ceny faktyczne lub „ceny cieni” -przypisywane sektorowi nierynkowemu) odpowiadają stanowi równowagi. Stałość preferencji

Ekonomiczna teoria rozrodczości Założenie: Każda rodzina ma pełną kontrolę zarówno nad liczbą urodzeń, jak i nad ich rozkładem w czasie. Dla większości rodziców dzieci są źródłem pewnego „dochodu” psychicznego lub satysfakcji i można by je traktować jako dobra konsumpcyjne. Dzieci mogą także dostarczać dochodu pieniężnego i wtedy stanowią dobro produkcyjne. Wydatki na dzieci jak i przynoszony przez nie dochód nie są stałe, lecz zmieniają się wraz z wiekiem dzieci, co sprawia, że dzieci stanowią zarówno dobro konsumpcyjne jak i produkcyjne.

Ekonomiczna teoria rozrodczości Gusty Dzieci jako trwałe dobra konsumpcyjne dostarczają „użyteczności”. Użyteczność z dzieci jest porównywana z użytecznością z innych dóbr za pomocą funkcji użyteczności albo układu krzywych obojętności.

Ekonomiczna teoria rozrodczości Jakość potomstwa Rodzina musi decydować nie tylko o liczbie posiadanych dzieci, ale także i o tym ile na nie wydaje. Jeżeli na 1 dziecko wydaje się więcej niż na inne, to dzieje się tak dlatego, że rodzice z dodatkowego wydatku osiągają dodatkową użyteczność i tę dodatkową użyteczność nazywamy „wyższą jakością”.

Ekonomiczna teoria rozrodczości Dochód Wzrost dochodu prowadzi do zwiększenia sumy wydawanej na przeciętne dobro, ale niekoniecznie na każde (wyjątek - dobra niższego rzędu). Ponieważ dzieci nie są „gorszymi” reprezentantami żadnej klasy dóbr, wzrost dochodu w długim okresie powinien zwiększyć sumy wydawane na dzieci.

Ekonomiczna teoria rozrodczości Koszt Koszt netto dzieci = bieżąca wartość oczekiwanych wydatków + skalkulowana wartość usług świadczonych przez rodziców - bieżąca wartość oczekiwanego przychodu pieniężnego - skalkulowana wartość usług świadczonych przez dzieci. Koszt netto >0 dzieci są trwałym dobrem konsumpcyjnym, z ich posiadania osiąga się pewien dochód psychiczny lub użyteczność. Koszt netto <0 dzieci są trwałym dobrem produkcyjnym, zapewniają pewien dochód pieniężny. Zmiana kosztu dzieci to zmiana kosztu dzieci danej jakości.

Ekonomiczna teoria rozrodczości Podaż Dzieci nie można kupować na rynku, trzeba je „produkować” w domu. Rodzice nie mogą przewidzieć płci, inteligencji ani wzrostu dziecka; ta niepewność powoduje, że oczekiwana użyteczność z dziecka różni się od faktycznej. Oczekiwana użyteczność dodatkowego dziecka: EU = P * Um – (1 – P) * Uf = (Um + Uf)/2 gdzie: P - prawdopodobieństwo urodzenia dziecka płci męskiej równe w przybliżeniu ½ Um - krańcowa użyteczność z dziecka płci męskiej Uf - krańcowa użyteczność z dziecka płci żeńskiej Liczba dzieci zależy od zdolności do ich produkowania.

Liczba narodzin dzieci/100 par małżeńskich w Indianapolis Dochód (w USD) Wszystkie małżeństwa ogółem Małżeństwa stosunkowo płodne Małżeństwa planujące liczbę dzieci Małżeństwa w ogóle planujące liczebność rodziny Liczba dzieci pożądanych przez pary stosunkowo płodne 1 2 3 4 5 6 Powyżej 3000 159 180 149 175 171 2000 – 2999 176 182 161 170 1600 – 1999 163 194 91 126 153 1200 – 1599 189 229 97 144 1200 i mniej 227 266 68 146 193 Źródło: G. S. Becker „Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich”

Zastosowanie empiryczne Różnice w znajomości metod antykoncepcyjnych przekształcają dodatnią zależność między dochodem a pożądaną rozrodczością w ujemną zależność między dochodem a faktyczną rozrodczością. Rodziny dysponujące dobrą informacją przy rosnącym dochodzie mają liczniejsze potomstwo. Istnienie ujemnej korelacji między sekularnymi zmianami rozrodczości i dochodu nie stanowi argumentu przeciwko tezie, że wzrost dochodu powinien - przy niezmienionych gustach, kosztach i poziomie informacji - prowadzić do wzrostu rozrodczości.

Podsumowanie Dzieci traktowane są jako pewne trwałe dobra konsumpcyjne, przynoszące rodzicom dochód, przede wszystkim psychiczny. Rozrodczość jest wyznaczana przez dochód, koszty dziecka, informację, niepewność oraz gusty. Wzrost dochodu i spadek ceny prowadzi do wzrostu popytu na dzieci. Jakość dzieci zależy od wydawanych na nie sum.

Podsumowanie Każda rodzina jest zmuszona produkować swoje dzieci, nie można ich, bowiem kupić ani sprzedać na rynku. Liczba dzieci w rodzinie zależy nie tylko od popytu, ale także od zdolności do produkowania dzieci, czyli od ich podaży. Jeżeli do analizy danych wprowadzimy założenie o znajomości metod antykoncepcyjnych to występuje dodatnia zależność pożądanej liczby dzieci od dochodu.

Dziękuję za uwagę