PPK bezpośrednie z mocy prawa – zobowiązania z prawa rodzinnego, sąsiedzkiego, procesowego pośrednie – z czynności prawnych zobowiązania 1-stronne – dozwolone i niedozwolone (delikty) zobowiązania 2-stronne – umowy ABGB z ustawy z umowy z doznanego uszkodzenia KN z mocy prawa kontrakty quasi-kontrakty (prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia, nienależne świadczenie) delikty quasi-delikty (z winy nieumyślnej) BGB umowy delikty

Pacta sunt servanda – przyczyny nieważności umów z mocy prawa lub możliwości ich unieważnienia; wzrost liczby przyczyn w II poł. XIX w. (umowy lichwiarskie, wykorzystujące nierozwagę strony) Swoboda umów – ograniczenie co do formy umów: formy ustna, pisemna, sądowa (lub notarialna) Zasada kauzalności umów (KN) Zasada ochrony dobrych obyczajów, porządku publicznego, uczciwego obrotu – rozwijane przez orzecznictwo Umowy abstrakcyjne (BGB) Umowy typowe (adhezyjne)

Szkoda wyrządzona na osobie, mieniu, prawach etc. Damnum emergens i lucrum cessans Pojęcie winy ABGB: zły zamiar (dolus), rażące niedbalstwo (culpa lata) i zwykłe niedbalstwo (culpa levis) KN: umyślność, niedbalstwo, nieroztropność Odpowiedzialność za cudze czyny, za zwierzęta i rzeczy culpa in eligendo culpa in custodiendo

ABGB 1811 r.: Prawa osobisto-rzeczowe, wedle których jedna osoba zobowiązana jest drugiej do świadczenia, wypływają albo bezpośrednio z ustawy, albo z umowy, albo z doznanego uszkodzenia. Podaj przykłady zobowiązań z każdej z 3 wymienionych w przepisie grupy.

Kodeks Napoleona 1804 r. Umowy legalnie zawarte stają się prawem dla tych, którzy je zawarli. Jaka zasada została uregulowana w wyżej przytoczonym przepisie? Czy podlegała jakimś ograniczeniom? Porównaj ją z poniższym przepisem z BGB (1896 r.) Jest nieważną taka czynność prawna, przez którą ktoś wyzyskując przykre położenie, lekkomyślność albo brak doświadczenia drugiej osoby każe sobie samemu lub trzeciej osobie za wyświadczenie czegoś obiecywać lub dawać takie majątkowe korzyści, które istotną wartość świadczenia o tyle przewyższają, że w danych okolicznościach korzyści majątkowe pozostają w rażąco niewłaściwym stosunku do tego, co dano.

Kodeks Napoleona (1804 r.): Art Kontrakt jest to umowa, mocą której jedna lub więcej ze osób zobowiązują się względem jednej lub więcej innych osób do dania, czynienia lub nieczynienia czegoś. Art Kontrakt jest synallagmatyczny czyli obustronny, gdy kontrahenci zobowiązują się wzajemnie jedni względem drugich. Art Jest jednostronny, gdy jedna lub więcej osób zobowiązują się względem jednej lub więcej innych osób, te zaś ostatnie żadnego nie zaciągają obowiązku Art Kontrakt dobroczynny jest ten, w którym jedna ze stron zapewnia drugiej korzyść zgoła darmą. Art Kontrakt pod tytułem obciążliwym jest ten, który zniewala każdą ze stron do dania lub do czynienia czegoś. Na podstawie powyższych przepisów dokonaj klasyfikacji kontraktów: sprzedaży, zamiany, pożyczki. Podaj definicje tych umów.

Kodeks Napoleona (1804 r.) w art reguluje charakter prawny umowy sprzedaży. Stanowi, że sprzedaż jest zupełna miedzy stronami i kupujący nabywa własność z prawa względem przedawcy, jak tylko umówienie się nastąpiło względem rzeczy i wartości, chociaż rzecz nie jest jeszcze wydana ani wartość zapłacona. Na podstawie zacytowanego przepisu określ, jaki charakter miał kontrakt sprzedaży w prawie francuskim: konsensualny czy realny. Odpowiedź uzasadnij.

Kodeks Napoleona (1804 r.): Art Dwa są rodzaje umów najmu: Najem rzeczy, i najem robót. Art Najem rzeczy jest to umowa, przez którą jedna ze stron zobowiązuje się dać drugiej używanie rzeczy przez pewien przeciąg czasu, i za pewną cenę, jaką druga strona zobowiązuje się jej zapłacić. Art Najem robót jest to umowa, przez którą jedna ze stron zobowiązuje się czynić coś dla drugiej za umówione między niemi wynagrodzenie. Określ cechy najmu jako kontraktu. Podaj konkretne przykłady rodzajów najmu, o których mowa w art Co może być przedmiotem umowy najmu?

BGB (1896 r.): § 535. Umową najmu wynajmujący obowiązuje się dozwolić najemcy używania rzeczy wynajętej przez czas trwania najmu. Najemca jest obowiązany uiszczać wynajmującemu umówiony czynsz najmu. § 581. Umową dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy na czas trwania zierżawy używanie wydzierżawionego przedmiotu i pobieranie owoców, o ile podług zasad prawidłowego gospodarstwa można uważać je za przychód. Dzierżawca jest obowiązany uiścić wydzierżawiającemu umówiony czynsz dzierżawy. Na podstawie powyższych przepisów wskaż na podobieństwa i różnice obu kontraktów.

Kodeks Napoleona (1804 r.): Art Wszelki jakikolwiek czyn człowieka, zarządzający drugiemu szkodę, obowiązuje tego, z czyjej winy szkoda nastąpiła, do jej naprawienia. Art Każdy jest odpowiedzialny za szkodę, jaką zrządził nie tylko swoim czynem, lecz również swojem niedbalstwem lub nieroztropnością. Art Odpowiedzialnym się jest nie tylko za szkodę, zrządzoną czynem własnym, lecz nadto za szkodę, zrządzoną przez osoby, za które ponosi się odpowiedzialność, lub przedmioty, które się ma pod swoim dozorem. (...) Art Właściciel zwierzęcia lub ten, kto się nim posługuje, podczas używania jego odpowiedzialnym jest za szkodę, jaką zwierzę zrządziło, bez względu na to, czy było ono pod jego dozorem, czy też zabłąkało się i uciekło. Jakiego typu odpowiedzialność cywilną statuują zacytowane przepisy prawa francuskiego? Na jakiej zasadzie sprawca szkody ponosił tę odpowiedzialność w przypadkach opisanych w kolejnych przepisach?

ABGB (1811 r.): § 1293 Szkodą nazywa się każdy uszczerbek, który wyrządzony komuś został na jego majątku, prawach lub osobie. Od tego różni się utrata zysku, którego ktoś według zwykłego toku rzeczy mógł się spodziewać. § 1295 Każdy ma prawo żądać od wyrządzającego szkodę wynagrodzenia tej szkody, która mu wyrządził w sposób zawiniony; bez względu na to, czy szkoda nastąpiła przez przekroczenie obowiązku kontraktowego, czy też bez związku z kontraktem. Określ, jakie rodzaje szkody i odpowiedzialności cywilnej wyróżnia ABGB. Zdefiniuj je.

BGB (1896 r.): § 812. Kto wskutek świadczenia ze strony drugiego lub w inny sposób jego kosztem uzyskuje cokolwiek bez podstawy prawnej, obowiązany jest do zwrotu. Obowiązek ten istnieje także wtedy, gdy podstawa prawna odpadnie później albo gdy nie nastąpi skutek, jaki według treści czynności prawnej zamierzono osiągnąć przez świadczenie. § 823. Kto rozmyślnie albo z niedbalstwa narusza bezprawnie życie, ciało, zdrowie, wolność, własność lub jakie inne prawo drugiego, jest obowiązany wynagrodzić drugiemu szkodę stąd powstającą. Taki sam obowiązek ciąży na tym, kto wykracza przeciw ustawie, mającej na celu ochronę drugiego. Jeśli według treści ustawy uchybienie przeciw niej możliwe jest także bez zawinienia, obowiązek wynagrodzenia powstaje tylko w razie zawinienia. Porównaj oba przepisy niemieckiej ustawy cywilnej. Jakie instytucje zostały w nich uregulowane?