AZS Częstochowa

Od improwizacji do profesjonalizmu Historia Dzieje najstarsze 1945-1989 Od improwizacji do profesjonalizmu

Klub Uczelniany Akademickiego Związku Sportowego powołano 8 marca 1945 roku, tworząc sześć sekcji sportowych, m. in. siatkówki mężczyzn, w której grali: Gordon, Wiśniewski, Szmidla, Zabłocki, Stępniewski, Chmurko i Falkowski. Największym sukcesem do połowy lat pięćdziesiątych było zdobycie mistrzostwa Śląska w konkurencji zespołów studenckich. Fotografia ze zbiorów M. Hrehorowa

Jedna z pierwszych zachowanych fotografii siatkarzy AZS Częstochowa przedstawiająca zespoły kobiet i mężczyzn. Zdjęcie wykonano 18 kwietnia 1948 roku. W górnym rzędzie od lewej: Adam Miller, Adam Secomski, Jerzy Lemański, Andrzej Zajęcki, Zygmunt Siedlecki, Mieczysław Hrehorów - kapitan i prezes klubu, Seweryn Plebanek i Tadeusz Bojanek. W dolnym rzędzie od lewej: Alfred Szmekiel, Alicja Słocińska- Borkowska, Jadwiga Kuśmierczyk, Danuta Jędrzejczyk- Lible, Wanda Nowak-Gospodarek, Maria Politańska-Krowicka i Janina Korusiewicz. Debiut ogólnopolski wypadł w 1961 roku w mistrzostwach politechnik, zorganizowanych przez AZS Gdańsk. Wśród dziesięciu zespołów częstochowianie zajęli trzecie miejsce.

W barwach ówczesnego AZS wystąpili: Władysław Zajda, Dariusz Białek, Marian Dulęba, Andrzej Grabowski, Henryk Potelarski, Marian Kik, Henryk Kotowski, Kazimierz Kuczewski, Roman Siemiński, Janusz Piątkowski, Marian Truskowski i Ryszard Zalewski. Aż do przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych siatkarze poprzestawali na zdobyczach w rywalizacji akademickiej. Największym sukcesem było w 1969 roku mistrzostwo w konkurencji politechnik. Niezłe wyniki skłoniły kierownictwo klubu do zgłoszenia drużyny w rozgrywkach pod auspicjami PZPS. Okazja była przednia, bo zaczynali właśnie studia Wiesław Czaja i jego brat Bogdan, Marek Oleś, Jerzy Ujma, Marek Jędrzejczak i Andrzej Czerwik.

W 1972 roku akademicy wygrali rozgrywki o mistrzostwo okręgu i po barażach awansowali do drugiej ligi. W skład tamtej drużyny wchodzili: Jan Adamus, Marian Kustra, Wiesław Warkiewicz, Marek Jędrzczak, Wiesław Czaja, Andrzej Czerwik, Marek Oleś, Jacek Głowacki, Romuald Mączniewski, Adam Kielichowski i Jerzy Ujma. Trenerem był Henryk Kunicki, a od spotkań barażowych - pozyskany z Krakowa, Zbigniew Mickiewicz.

Debiutanci AZS przez cały sezon balansował na pograniczu strefy spadkowej i dopiero po barażach zapewnił sobie ponownie status drugoligowców. W drugim sezonie wylądowali na czwartym miejscu w tabeli, a na dokładkę wygrali mistrzostwa politechnik. Jesienią 1974 roku dołączył do drużyny Władysław Kustra. Właśnie wtedy zrodziła się po raz pierwszy myśl o podboju ekstraklasy. Drugie miejsce w tabeli dawało prawo do gier w turnieju kwalifikacyjnym, ale rywalizacją z Gwardią Wrocław, Stoczniowcem Gdańsk i AZS Warszawa przerosła siły ówczesnej drużyny. Jesienią 1975 roku odeszli Wiesław Czaja i trener Zbigniew Mickiewicz, przybyli - Tadeusz Madej i Janusz Majkusiak, który przejął szkolenie zespołu.

Miłym zaskoczeniem była seria zwycięstw zakończona pierwszym miejscem w tabeli z przewagą trzech punktów nad najgroźniejszym rywalem - Beskidem Andrychów. W turnieju barażowym zabrakło punktów, zaś rok później zespół popadł w głęboki kryzys i ambitne plany trzeba było odłożyć na później, ale mimo niepowodzenia nastroje pozostały optymistyczne, co wiązano z osobą Stanisława Gościniaka, który właśnie osiedlił się w Częstochowie. Trzeci rok pracy "czarodzieja" i jego asystenta Janusza Majkusiaka przyniósł wreszcie oczekiwany awans. Powołana właśnie Rada Patronacka zadbała o stronę organizacyjną i bytową. Siatkarze grali jak z nut. Na półmetku objęli przodownictwo w tabeli i nie oddali go do końca rozgrywek.

Jesienią 1979 roku Akademicy debiutowali w ekstraklasie. Po euforii przyszedł zimny prysznic spowodowany serią niepowodzeń. Nie pomógł żywiołowy doping kibiców. Pierwsza liga należała Gwardii Wrocław, Legii Warszawa, AZS-u Olsztyn, Płomienia Milowice i Hutnika Kraków. Częstochowianie grali na miarę swoich sił i ...przegrywali. Utrapieniem były kontuzje, które na pewien czas wyeliminowały Wiesława Czaję, Władysława Kustrę i Andrzeja Czerwika. Zastrzeżenia budziła gra Andrzeja Martyniuka, który zdaniem fachowców, daleki był od wykazania pełni możliwości. Tylko jeden sezon trwała pierwsza przygoda z ekstraklasą, ale drugoligowa kwarantanna trwała tyle samo.

Ekstraklasa 1981/1982 wystartowała dopiero w lutym 1982 roku, po zelżeniu restrykcji stanu wojennego. Na "dzień dobry" akademicy przegrali we własnej hali z Beskidem, potem Gwardią i Resovią. Dopiero w czwartym spotkaniu zdobyli pierwsze punkty kosztem Hutnika. Zwycięstwami zakończyły się też mecze ze Stocznią i Płomieniem, ale było to stanowczo za mało, by myśleć o pozostaniu na pierwszym froncie. Znów nastały wojaże do Goleszowa, Ozorkowa, noclegi w podrzędnych hotelikach i kolacje na dworcach kolejowych.

Drugoligowy "czyściec" W 1986 roku ruszyła w klubie modna w tamtym czasie działalność gospodarcza. Odmłodzony zarząd, w którym coraz silniejsza pozycje miał Janusz Tobijański postanowił zacząć od ...odmłodzenia drużyny. Pokończyli kariery niektórzy gracze, inni odeszli do bogatych klubów firmowanych przez kopalnie, huty i wojsko. W nowym zespole grali: Dariusz Stanicki, Dariusz Taterka, Roman Mac, Paweł Jordan, Zdzisław Olejnik, Mariusz Lewandowski, Andrzej Winnicki, Robert Matyjka, Dariusz Parkitny i Sławomir Matuszczyk. Malkontenci zaczęli krakać, ze i tym razem skończy się na dobrym wrażeniu, ale trener Jacenty Cierpiał - wspomagany przez prowadzącego reprezentację narodową Stanisława Gościniaka - z optymizmem robił swoje. O awansie zdecydowało w przedostatniej kolejce wygrane spotkanie w Jastrzębiu.

Na jak długo? zastanawiali się kibice, gdy siatkarze po raz trzeci zameldowali się w ekstraklasie. Po reprezentacyjnej przygodzie wrócił do klubu Stanisław Gościniak. Dołączyli do zespołu młodzi gracze - Krzysztof Stelmach i Marek Kwieciński, ale ligowy debiut nie był miły. Gwardziści z Wrocławia obnażyli wszystkie braki zespołu, lecz tydzień później w Krakowie właśnie częstochowianie byli sprawcami wielkiej niespodzianki, zdobywając punkty w meczu z Hutnikiem - brązowym medalistą poprzedniej edycji. Sezon 1987/88 był rokiem dreszczowców. Kibice przeżyli aż siedem pięciosetowych horrorów, ale "kapela" Gościniaka grała coraz pewniej i jedną kolejkę przed końcem zapewniła sobie prolongatę statusu.

U progu sezonu 1988/89 postawiono zespołowi ambitniejsze zadanie: miejsce w pierwszej czwórce. Liga grała systemem dwustopniowym, najpierw "każdy z każdym", potem w grupach. Korzystnie zaprezentował się w barwach AZS-u nowy nabytek - Dariusz Marszałek z Resovii. obecnie trener reprezentacji Norwegii. Dobre wiadomości zaczęły napływać z meczów wyjazdowych. wygrane w Nysie, Radomiu, Warszawie, Łodzi i Rzeszowie były najlepszym świadectwem dojrzewania drużyny, która ku powszechnemu zaskoczeniu ukończyła pierwszą rundę na pozycji drugiej. Pasmo sukcesów przerwały dolegliwości Dariusza Stanickiego, który w decydującej fazie rozgrywek musiał poddać się leczeniu, ale czwarte miejsce na mecie i tak było sukcesem bez precedensu. Choć wynik był lepszy niż oczekiwano, to nawet najwięksi optymiści nie przeczuwali, że najlepsze lata dopiero nadchodzą.

Rok przełomowy 1989 AZS Częstochowa przeszedł długą drogę od amatorskiego klubu uczelnianego do współczesnego profesjonalizmu, co w ostatniej dekadzie XX stulecia zaowocowało pasmem sukcesów. Latem 1989 roku wokół AZS-u zapanowała atmosfera sensacji. Powtarzano coraz bardziej nieprawdopodobne wieści o zamierzonych transferach, padały "głośne" nazwiska. Prawda o tamtych dniach jest taka, ze rzeczywiście wielu siatkarzy interesowało się przejściem do Częstochowy, ale trenerzy Stanisław Gościniak i Ryszard Bosek mieli swoje plany. Interesowali ich tylko juniorzy.  Jesienią przyszli do zespołu Andrzej Solski, Radosław Panas i Andrzej Szewiński. Liga zaczęła się od serii zwycięskich wyjazdów.

Dobrą passę przerwały wypady do Krakowa i Olsztyna Dobrą passę przerwały wypady do Krakowa i Olsztyna. Potem akademicy znów zgromadzili punkty, ale nawet we własnej hali nie sprostali studentom z Kortowa, którzy obok krakowskiego Hutnika byli murowanymi kandydatami na podium. Szansa na tytuł wydawała się bezpowrotnie stracona, ale w przedostatniej kolejce krakowianie przegrali w Milowicach i Jastrzębiu, zaś olsztynianie ulegli Stoczni.  AZS Częstochowa wyszedł na czoło tabeli. 25 lutego 1990 roku akademicy stanęli przed wielką szansą. Do pełni szczęścia wystarczyła im wygrana z Górnikiem Kazimierz. Zaczęli w stanie lekkiego paraliżu i w ciągu kilkudziesięciu sekund stracili sześć punktów, mając ogromne kłopoty z przyjęciem serwisu. Gospodarze grali bardzo serio, bowiem tylko zwycięstwo ratowało ich przed ruletką spotkań barażowych.

Po jakimś czasie biało-zieloni opanowali drżenie rąk, ale nie zdołali uratować seta. Dopiero od połowy drugiej partii podyktowali własne warunki i wygrali mecz na wagę pierwszego tytułu. O godzinie 12:43 Andrzej Skolski i Marek Kwieciński zablokowali Roberta Malickiego, zdobywając ostatni i najważniejszy punkt w sezonie. Strzeliły korki od szampana, z trybun spłynęła biało-zielona lawina kibiców. Śpiewy rozradowanych kibiców słychać było w całym Kazimierzu.  Pierwszy tytuł był zasługą zespołu grającego w następującym składzie: Zdziesław Olejnik, Krzysztof Stelmach, Dariusz Marszałek, Andrzej Szewiński, Marek Kwieciński, Anrdzej Solski, Piotr Owczarek, Paweł Tomaszewski, Roman Mac, Dariusz Taterka, Dariusz Stanicki, Radosław Panas oraz trenerskiego duetu:  Stanisław Gościniak - Ryszard Bosek.

AZS Częstochowa po zdobyciu pierwszego tytułu w 1990 roku.

Osiągnięcia Mistrzostwo Polski Wicemistrzostwo Polski 1990 1991 1993 1994 1995 1997 1999 Wicemistrzostwo Polski 1991 1992 2001 2002 2003

Brązowy medal Mistrzostw Polski 1996 2000 2004 2005 III miejsce w Top Teams Cup 2002 Superpuchar Polski 1995 Puchar Polski 1998

AZS w Ekstraklasie Sezon Miejsce Sezon Miejsce 1979/80 Spadek 1997/98 5 1981/82 Spadek 1998/99 1 1987/88 6 19992000 3 1988/89 4 2000/01 2 1989/90 1 2001/02 2 1990/91 2 2002/03 2 1991/92 2 2003/04 3 1992/93 1 2004/05 3 1993/94 1 1994/95 1 1995/96 3 1996/97 1

Kadra Edward Skorek - trener Stanisław Gościniak – II trener

Zbigniew Sznober – trener odnowy 1. BARTOSZ GAWRYSZEWSKI Data urodzenia: 22.08.1985 Wzrost: 202 Waga: 83 Zasięg w bloku: 323 Zasięg w ataku: 345 Pozycja: środkowy

2. KRZYSZTOF GIERCZYŃSKI Data urodzenia: 23. 01 2. KRZYSZTOF GIERCZYŃSKI Data urodzenia: 23.01.1976 Wzrost: 193 Waga: 87 Zasięg w bloku: 320 Zasięg w ataku: 335 Pozycja: przyjmujący 3. PIOTR GACEK Data urodzenia: 16.09.1978 Wzrost: 185 Waga: 77 Zasięg w bloku: 310 Zasięg w ataku: 325 Pozycja: libero

4. WOJCIECH JURKIEWICZ Data urodzenia: 21. 06 4. WOJCIECH JURKIEWICZ Data urodzenia: 21.06.1977 Wzrost: 205 Waga: 95 Zasięg w bloku: 330 Zasięg w ataku: 350 Pozycja: środkowy 6. MARCIN KOCIK Data urodzenia: 07.05.1979 Wzrost: 196 Waga: 89 Zasięg w bloku: 315 Zasięg w ataku: 338 Pozycja: przyjmujący

7. PAWEŁ WOICKI Data urodzenia: 29. 06 7. PAWEŁ WOICKI Data urodzenia: 29.06.1983 Wzrost: 182 Waga: 73 Zasięg w bloku: 305 Zasięg w ataku: 315 Pozycja: rozgrywający 8.JAKUB OCZKO Data urodzenia: 27.12.1981 Wzrost: 193 Waga: 85 Zasięg w bloku: 314 Zasięg w ataku: 330 Pozycja: rozgrywający

9. ADRIAN PATUCHA Data urodzenia: 25. 06 9. ADRIAN PATUCHA Data urodzenia: 25.06.1983 Wzrost: 193 Waga: 89 Zasięg w bloku: 318 Zasięg w ataku: 348 Pozycja: atakujący 10. BROOK BILLINGS Data urodzenia: 30.04.1980 Wzrost: 196 Waga: 95 Zasięg w bloku: 331 Zasięg w ataku: 353 Pozycja: atakujący

11. DAVID MCKIENZIE Data urodzenia: 05. 07 11. DAVID MCKIENZIE Data urodzenia: 05.07.1979 Wzrost: 195 Waga: 95 Zasięg w bloku: 318 Zasięg w ataku: 351 Pozycja: przyjmujący 15. PHILLIP EATHERTON Data urodzenia: 02.01.1974 Wzrost: 207 Waga: 101 Zasięg w bloku: 335 Zasięg w ataku: 356 Pozycja: środkowy

Wykonali: Tomasz Matuszczyk Konrad Błaszczak z kl. 5a