Wady oświadczenia woli II Dr hab. Fryderyk Zoll, prof. UJ i ALK
Wady oświadczenia woli II Przesłanki prawnej doniosłości błędu Błąd co do treści czynności prawnej czyli co do zakresu uprawnień i obowiązków stron Błąd istotny: kryterium subiektywno – obiektywne – odniesienie zarówno do szczególnych okoliczności, indywidualnie dotyczących składającego oświadczenie woli jak i do wzoru „osoby rozsądnej”
Wady oświadczenia woli II Nadto: Jeżeli oświadczenie jest składane drugiej stronie – strona ta musiała wiedzieć o błędzie i o nim nie poinformować lub móc z łatwością zauważyć błąd - Powyższy mechanizm ochrony bezpieczeństwa obrotu nie ma zastosowania w przypadku czynności prawnych nieodpłatnych. W tych wypadkach jednak nadal muszą być spełnione pozostałe przesłanki – błąd musi być co do treści i być istotny
Wady oświadczenia woli II Problem I Do majątku pewnej rodziny (Arromans) należał obraz. Zgodnie z tradycją rodzinną obraz ten miał być namalowany przez Pouissin’a, wybitnego malarza z XVII w. Ponieważ rodzina Arromans zaczęła mieć kłopoty finansowe, postanowiła obraz ten sprzedać. Zamówiony przez rodzinę rzeczoznawca uznał jednak, że to nie jest obraz Pouissin’a , a jedynie znacznie mniej znanego malarza. Obraz został więc sprzedany za znacznie mniejszą cenę. Kupiło go Muzeum Narodowe (jako obraz tego mniej znanego malarza) i natychmiast wystawiło jako obraz Pouissina. Jak się potem okazało, Muzeum przygotowało znacznie więcej pieniędzy na zakup obrazu (była to kwota odpowiadająca wartości obrazu Pouissin). Sprzedawca obrazu pragnie się teraz uchylić od skutków swojego oświadczenia woli. Czy zasadnie?
Wady oświadczenia woli II W przedstawionym stanie faktycznym problemem jest wystąpienie błędu jako takiego. Czy istniejąca niepewność co do rzeczywistego stanu rzeczy nie przekreśla możliwości powołania się na błąd w tym stanie rzeczy. Francuski Sąd Kasacyjny w bardzo znanym orzeczeniu w tej sprawie po wielu latach uznał, że jest to błąd prawnie doniosły. Jednak można się zastanawiać, czy w takim wypadku rodzina Arromans nie wzięła na siebie ryzyka błędu. Pozostałe przesłanki prawnej doniosłości błędu są spełnione.