autor: Agnieszka Lewandowska, Szkoła Podstawowa w Olsztynie Zasady ortografii autor: Agnieszka Lewandowska, Szkoła Podstawowa w Olsztynie

Zasady pisowni h i ch

Literę h piszemy: gdy wymienia się ona na ż, g lub z np.: druh – drużyna wahać się – waga błahy - błazen w rozpoczynającej wyrazy cząstce hipo-, np.: hipoteka, hipokryta

Literę ch piszemy: gdy wymienia się ona na sz np.: cicho – ciszej suchy – susza śmiech - śmieszny po s np.: schab, schody, schować, schudnąć na końcu wyrazów np.: mech, ruch, w oczach

Zasady pisowni ó i u

Literę ó piszemy: w zakończeniach: –ów, -ówna, -ówka gdy w innych formach tego samego wyrazu lub wyrazach pokrewnych wymienia się ona na: o, e, a np.: pokój – pokoje – pokojowy – pokoik niósł – niesie – przynieść – wynieść powtórka – powtarzać – powtarzalny

Literę ó piszemy Wyjątki w formach liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego np.: domów, uczniów, kilogramów na początku niektórych wyrazów np.: ósmy, ósemka, ów, ówdzie, ówczesny Wyjątki skuwka, wsuwka, zasuwka

Literę u piszemy: na końcu wyrazów, np.: bratu, cukru, gniewu w zakończeniach czasowników -uję, -ujesz, -uje, -ujemy, -ujecie, -ują, -uj, -ujmy, -ujcie, np.:gotuję, gotujesz, gotuje, gotujemy, gotujecie, gotują, gotuj, gotujmy, gotujcie

Zasady pisowni rz i ż

Literę rz piszemy: po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w np.: przecinek, brzoza, patrzeć, drzewo, krzew, zgrzyt, chrzest, spojrzeć, wrzesień jeśli wymienia się na r np.: dworzec – dworcowy kucharz – kucharski lekarz - lekarski

kształt, bukszpan, pszenica, pszczoła Literę rz piszemy: w nazwach zawodów zakończonych na –ar, -erz np.: kucharz, lekarz, piekarz, pasterz, harcerz Wyjątki kształt, bukszpan, pszenica, pszczoła

Literę ż piszemy: gdy wyraz wymienia się na: g, h, ź, dz, s, z np.: możesz – mogę drużyna – druh każę – kazać grożę – groźba pieniążek – pieniądz węższy - wąski po spółgłoskach: r, l, ł np.: rżysko, lżej, łżeć

Zasady pisowni cząstki nie łącznie i osobno

Cząstkę nie piszemy łącznie z rzeczownikami np.; niezgoda, nieszczęście, nieprzyjaciel, nieśmiałość z przymiotnikami np.: niezgodny, niemiły, niekoleżeński, nieprzyjacielski

Cząstkę nie piszemy łącznie z przysłówkami, które zostały utworzone od przymiotników np.: niedobrze, niezgodnie, niedużo, niemało

Uwaga Istnieją czasowniki, które występują tylko cząstką nie, pisaną razem, np.: nienawidzić, niepokoić, niedowidzieć, niecierpliwić się. Uwaga Zapamiętaj pisownię wyrazów: niezbyt, nieraz

Cząstkę nie piszemy osobno z czasownikami np.: nie piszę, nie czytasz, nie mówi, nie rysujecie, nie idę z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym np.: nie gorszy, nie najgorszy, nie lepszy, nie najlepszy

Cząstkę nie piszemy osobno z przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym np.: nie gorzej, nie najgorzej, nie dalej, nie najdalej z przysłówkami, które nie zostały utworzone od przymiotników: nie bardzo, nie dziś, nie wczoraj, nie teraz, nie zaraz