CHCĘ PISAĆ BEZ BŁĘDÓW – ĆWICZENIA ORTOGRAFICZNE

OPIS PREZENTACJI „Chcę pisać bez błędów” Prezentacja składa się ze slajdów, przypominających najważniejsze zasady ortograficzne wraz z przykładami wyrazów z trudnościami ortograficznymi. W związku z tym można ją wykorzystać na zajęciach dla utrwalenia pisowni wyrazów z "ó, u, ż, rz". Po części teoretycznej uczniowie mogą sprawdzić swoją wiedzę w praktyce. Dysponując komputerem połączonym z dużym ekranem można przedstawiać prezentację większej ilości odbiorców. Można także umożliwić uczniom swobodny dostęp do programu, wtedy będą oni mogli samodzielnie sprawdzać umiejętność poprawnego zapisu wyrazów. Dokonują tego klikając pojawiającą się w ramce literę. Gdy odpowiedź jest prawidłowa słychać komentarz „świetnie”. W wypadku złego wyboru pojawia się slajd, dzięki któremu można poprawić błąd. Oczywiście czynnikiem warunkującym samodzielne korzystanie z programu jest w tym wypadku umiejętność obsługi komputera. Przejście pomiędzy kolejnymi slajdami następuje po kliknięciu przycisku akcji.

Najważniejsze zasady ortograficzne

PISOWNIA WYRAZÓW Z „Ó”: 1) "Ó" piszemy wtedy, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na: "o", "a", "e". Przykłady: dwóch – dwoje, przyniósł – przynosić, szósty – sześć, przyjaciół - przyjaciel.   2) "Ó" piszemy w zakończeniach: -ów, -ówna, - ówka. Przykłady: Kraków, buraków, Nowakówna, pokojówka, Wyjątki: skuwka, zasuwka, wsuwka, 3) "Ó" piszemy na początku niektórych wyrazów, Przykłady: ów, ówdzie, ówczesny, ósemka, ósmy, 4) "Ó" nigdy nie piszemy na końcu wyrazów,

PISOWNIA WYRAZÓW Z „U”:   1) „U" piszemy zawsze na końcu wyrazów. Przykłady: domu, psu, kwiatu, 2) „U” piszemy w większości na początku wyrazów. Przykłady: ukochany, umiał, ucho, Wyjątki: ów, ówdzie, ówczesny, ósemka, ósmy 3) „U" piszemy w kocówkach czasowników -uję, -ujesz, -uje, -ujemy, -ujecie, -uj, -j, Przykłady: kupuje, hamujesz, psuje, spróbuj, rysuj, Wyjątki: stój, 4) „U" piszemy w wielu przyrostkach np.: -uch, -uga, -ulec, -un, -unek, -ur, -us, -uszek, -uszka, -utki. Przykłady: leniuch, szaruga, hamulec, opiekun, rysunek, wilczur, dzikus, garnuszek, malutki,

PISOWNIA WYRAZÓW Z „RZ”:   1) „Rz" piszemy wtedy, gdy w innych formach danego wyrazu lub wyrazach pokrewnych wymienia się na "r". Przykłady: morze-morski wierzyć –wiara, marzec – marca, tworzyć -twórca. 2) „Rz" piszemy po spółgłoskach: "b", "t", "d", "w", "ch", "j", "k", "g", "p". Przykłady: grzmi, trzeba, wrzos, przez, krzesło, chrzan, Wyjątki: kształt, bukszpan, kszyk (ptak), pszenica, pszczoła, Pszczyna, gżegżółka, 3) "Rz" piszemy w nazwach wykonawców zawodów i czynności, zakończonych na "-arz" i "-erz". Przykłady: murarz, młynarz, kucharz, malarz, stolarz

PISOWNIA WYRAZÓW Z „Ż”:  1) „Ż" piszemy wtedy, gdy wymienia się na: "g", "s", "z", "ź", "dz", "h". Przykłady: ulżyć – ulga, zarażony – zaraza, oskarżony – skarga, krążył – krąg, uważać-uwaga,   2) „Ż" piszemy w rzeczownikach rodzaju żeńskiego, zakończonych na: "-aż", "-eż". Przykłady: sprzedaż, młodzież, odzież. Wyjątki: twarz, 3) „Ż" piszemy po literach l, ł, n, r: Przykłady: lżyć, łżeć, branża, rżysko 4) „Ż" piszemy w partykule -że: Przykłady: Skądże,  róbże, także, mówże, jakże

PISOWNIA WYRAZÓW Z „CH”: 1) „Ch” piszemy, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na „sz”. Przykłady: mucha – muszka, 2) „Ch” piszemy po literze „s” i „w”. Przykłady: schody, wchodzić,   3) Prawie zawsze na końcu wyrazów, Przykłady: mech, węch Wyjątki: druh, Boh

PISOWNIA WYRAZÓW Z „H”: 1) „H” piszemy, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na: "g", "z", "ź". Przykłady: błahy – błazen, druh - drużyna.   2) „H” piszemy w wyrazach rozpoczynających się cząstkami hiper-, hipo-, hydro-, homo- Przykłady: hiperbola, hipopotam, hydrologia, homonim, 3) „H” piszemy po spółgłosce „z” Przykład: zhańbić, 4) „H” piszemy w głośnych wyrazach, np.: huk, hałas 5) Najczęściej w imionach rozpoczynających się na H, np.: Hania, Henryk, Halina

Cząstkę „-by” piszemy: PISOWNIA CZĄSTKI „-BYM”, „-BYŚ”, „-BY”, „BYŚMY’, „-BYŚCIE” Cząstkę „-by” piszemy: łącznie: z osobowymi formami czasownika np.: kupilibyśmy, poszedłby, chciałabym oraz ze spójnikami np.: żeby, gdyby, aby rozdzielnie: z innymi częściami mowy np.: kto by, ile by, który by, oraz czasownikami modalnymi (nie odmieniają się przez osoby: można by, trzeba by, warto by

„nie” piszemy rozdzielnie: PISOWNIA WYRAZÓW Z PARTYKUŁĄ „NIE”: „nie” piszemy rozdzielnie: - z czasownikami (np.: nie ma), - z liczebnikami (np. nie raz, nie dwa), - z zaimkami (np. nie ja, nie ty), - z przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym (np. nie najsprytniejszy), - z przymiotnikami, rzeczownikami i przysłówkami [wyrażenie przeciwstawne] (np. nie szybki, lecz bardzo wolny),

„nie” piszemy łącznie : - z rzeczownikami (np. nieprzyjaciel), PISOWNIA WYRAZÓW Z PARTYKUŁĄ „NIE”: „nie” piszemy łącznie : - z rzeczownikami (np. nieprzyjaciel), - z przymiotnikami (np. nieważny, niemiły).

PISOWNIA WYRAZÓW WIELKĄ LUB MAŁĄ LITERĄ: Wielką literą piszemy: imiona własne (np. Mateusz, Kamil), przydomki, przezwiska i pseudonimy (np. Bolesław Chrobry), nazwy świąt, dni, okresów świątecznych (np. Boże Narodzenie), - nazwy własne: gwiazd, planet, części świata, państw i ich mieszkańców, nazwy regionów, morza, oceany, jeziora, - tytuły czasopism (np. Gazeta Wyborcza),

PISOWNIA WYRAZÓW WIELKĄ LUB MAŁĄ LITERĄ: Małą literą piszemy: nazwy pospolite (np. kot, pies), - dni tygodnia, miesiące (np. poniedziałek, styczeń), - okresy historyczne, epoki (np. średniowiecze),  

PISOWNIA WYRAZÓW Z „I”, „J”, „II” : 1) „j” piszemy zwykle po "c", "z", "s". Przykłady: lekcja, poezja, sesja.   2) „ii” piszemy najczęściej wtedy gdy wyraz w mianowniku kończy się na "ia". Przykład: Maria - Marii Wyjątki: Ziemia, głębia. 3) „i” piszemy zwykle gdy wyraz kończy się na "-nia" po spółgłosce. Przykłady: Pralnia – nia, l-spółgłoska - pralni

Dobra odpowiedź to taki dźwięk Sprawdź, czy znasz pisownię wyrazów, które za chwilę zobaczysz. Kliknij na prawidłowej, twoim zdaniem literze. kliknij Dobra odpowiedź to taki dźwięk Gdy źle wybierzesz, wtedy usłyszysz kliknij Złą odpowiedź zawsze możesz poprawić!

Ż A R W K ó u

Niestety, nie udało Ci się tym razem Spróbuj jeszcze raz KLIKNIJ

R Ó A ż rz K A T S ó u

ó P O K J u

ó u K O M P T E R W Z E K u ó

G R A ó u

ó K O G T u

ó u P A G

Ł D K A u ó

u K R A ó

ż M O E rz

G Y B rz ż Ł Y W rz ż

rz ż O D K I E W A rz ż Ł Y K A

ż rz W Ą

ż rz Y R A F

rz A B ż

rz ż Ó Ł W

P L A ż rz

rz J E ż

rz ż D E W O

ż rz N I E T O P

Ćwicz wytrwale, żeby zawsze pisać bez błędów!

rz ż W A Y

rz ż O D K U A CZ T A L E rz ż

O E CH Y rz ż