Bioterroryzm - międzynarodowe zagrożenie zdrowotne

Wprowadzenie: Bioterroryzm – to odmiana terroryzmu w której jako broni używa się czynników biologicznych. Broń biologiczna („B”) – zalicza się do broni masowego rażenia a „ładunkiem bojowym” mogą być: - bakterie, - wirusy - grzyby, - biologiczne toksyny.

Wprowadzenie: Popularność broni biologicznej wynika z jej: - skuteczności, - łatwości uzyskania, - łatwości stosowania, - działania z opóźnionym efektem, - braku szybkich i skutecznych metod obrony

Historia bioterroryzmu: Już w VI wiek p.n.e.: – sporysz - do zatruwania wody w studni, - czarny ciemiernik – wywoływanie biegunki u przeciwników; Strzały z grotami moczonymi w gnijących zwłokach; Katapultowanie zwłok osób zmarłych np. na dżumę; Koce i chusty z wirusem ospy

Historia bioterroryzmu: W 1925 r. w Genewie został podpisany przez 100 państw tzw. Protokół Genewski zakazujący stosowania broni chemicznej i biologicznej w działaniach wojennych. W 1972 r. również w Genewie uchwalono konwencję o zakazie badań, oraz nakazie zniszczenia posiadanych zapasów broni biologicznej.

Rzeczywistość … Japonia (1931 – 1941 r.) –zakażone pchły i szczury wpuszczane do obozu Chińczyków; USA – (1941-43 r.) – badania nad zarodnikami wąglika, bakterii Brucelli, gorączki Q – w okresie zimnej wojny; ZSRR – 1979 r. – w Swierdłowsku badania nad wąglikiem i … epidemia: 200 zachorowań, 66 zgonów!

Rzeczywistość … ZSRR w latach 1972 – 1991 zgromadził: - 30 ton przetrwalników wąglika, - 20 ton wirusa ospy prawdziwej, - zapasy dżumy (Yersinia pestis) Irak: - 19 000 litrów stężonej toksyny botulinowej, - 8 500 l. zarodników wąglika.

Rzeczywistość … Z badań WHO (1970 r.) wynika, że: rozpylenie z samolotu 50 kg zarodników wąglika na terenie zamieszkałym przez 5 mln osób doprowadzić może do zachorowania 250 tys. z których 100 tys. umrze. W USA z powodu skażonych wąglikiem „przesyłek pocztowych” zachorowało 22 pracowników poczty i sortowni a 5 z nich zmarło.

Klasyfikacja broni biologicznej: Broń biologiczną podzielono na trzy kategorie: Grupa A – czynniki najgroźniejsze, - z wysoką wirulencją, - największa śmiertelność, - wymagające bardzo specjalistycznych metod do ich identyfikacji - należą: wąglik (Bacillus anthracis), dżuma, tularemia, ospa prawdziwa, Ebola, gorączka Lassa, jad kiełbasiany.

Klasyfikacja broni biologicznej: Grupa B: - mniejsza chorobotwórczość, - mniejsza śmiertelność, - łatwiejsze do zidentyfikowania, - należą: bruceloza, nosacizna, ornitoza, dur plamisty, salmonelloza, czerwonka, cholera.

Klasyfikacja broni biologicznej: Grupa C: - czynniki które mogą być wykorzystane w przyszłości, - należą tu wirusy: hantavirusy, żółtej febry, kleszczowej gorączki krwotocznej, kleszczowego zapalenia mózgu, prątki gruźlicy wielolekoopornej.

Cechy broni biologicznej: 1) łatwość jej otrzymania: – 0,5% kosztów broni konwencjonalnej, - produkcja nie wymagająca skomplikowanych technologii; 2) przenoszenie w sposób pozornie naturalny (wiatr, woda, wszy pchły, myszy, szczury); 3) działa podstępnie: nie jest widoczna, bez smaku, zapachu, bez huku, błysku itp.

Cechy broni biologicznej: 4) duża skuteczność: - powoduje śmierć lub chorobę, - brak szybkich i skutecznych sposobów obrony przed nią (np. w przyp. wąglika antybiotyk jest skuteczny tylko przy szybkim podaniu 24-48 godz. od infekcji!)

Rozpoznanie ataku bronią biologiczną: 1) wiele przypadków choroby: - na terenach do tej pory od niej wolnych, - w nietypowych porach roku, - w nietypowej grupie wiekowej; 2) nietypowe drogi zakażenia; 3) nietypowy przebieg choroby;

Rozpoznanie ataku bronią biologiczną: 4) trudności w leczeniu; 5) wybuch epidemii choroby odzwierzęcej bez wcześniejszej epizoocji; 6) pojawienie się kilku epidemii tej samej choroby na terenach oddalonych od siebie.

Sposoby obrony: W 2001 r. broń biologiczną posiadało 13 państw. Przestrzeganie konwencji zakazujących produkowania i używania broni biologicznej. W USA i Izraelu – w razie tylko podejrzenia – rutynowa antybiotykoterapia. Specjalistyczne przeszkolenie funkcjonariuszy Gwardii Narodowej, poczty, firm kurierskich do szybkiego i sprawnego działania.

Sposoby obrony: Organizowanie specjalistycznych Centrów – do opanowywania paniki. Tworzenie specjalistycznych laboratoriów do: - szybkiej i właściwej identyfikacji użytego czynnika, - oceny realnego niebezpieczeństwa, - opracowania metod terapeutycznych (lekowrażliwości), dobór śr. dezynfekcyjnych i metod utylizacji, dobór działań profilaktycznych

Opracowane na podstawie: Nimfa Maria Stojek, Współczesne zagrożenia bronią biologiczną – bioterroryzm, Medycyna Ogólna 2/2008.