Opracowała: mgr Agnieszka Szymańska - Gunia pedagog szkolny AGRESJA DZIECI Opracowała: mgr Agnieszka Szymańska - Gunia pedagog szkolny

ZŁOŚĆ Naturalne uczucie Pojawia się szybko i gwałtownie Jest sygnałem naszego organizmu, że dzieje się coś niekorzystnego

AGRESJA Świadome, zamierzone działanie, które ma na celu wyrządzenie komuś krzywdy fizycznej lub psychicznej Agresja u dzieci jest najczęściej reakcją na frustrację lub też przejawem wrogości

AGRESYWNE DZIECKO Agresywne dziecko to takie, które w dotychczasowym życiu nauczyło się stosowania zachowań agresywnych w odpowiedzi na różne sytuacje konfliktowe i stosuje je częściej niż jego rówieśnicy

RODZAJE AGRESJI WŚRÓD DZIECI FIZYCZNA Bezpośrednie zadawanie bólu innym osobom. Dziecko w momencie gniewu: Bije Gryzie Kopie Drapie Pluje

RODZAJE AGRESJI WŚRÓD DZIECI SŁOWNA Dziecko nie wchodzi w bezpośredni kontakt z innymi osobami ale powoduje ich cierpienie poprzez: Przezywanie Dokuczanie Wyśmiewanie Plotkowanie Obrażanie Pokazywanie nieprzyzwoitych gestów

RODZAJE AGRESJI WŚRÓD DZIECI FRUSTRACYJNA Pojawia się w momencie kiedy dziecko nie może przezwyciężyć jakiejś fizycznej przeszkody lub zaspokoić psychicznej potrzeby. W takiej sytuacji: Tupie nogami Uderza w ścianę Rozrzuca książki Bije najbliższe osoby

RODZAJE AGRESJI WŚRÓD DZIECI SPOŁECZNA (POŚREDNIA) Namawianie innych do zrobienia komuś krzywdy Izolowanie od grupy

RODZAJE AGRESJI WŚRÓD DZIECI NAŚLADOWCZA Dziecko od początku swojego życia naśladuje, obserwuje najbliższe otoczenie. Agresywne zachowania dzieci bywają następstwem oddziaływania określonych modeli zachowań „podpatrzonych” u osób dla dziecka znaczących, czyli rodziców, dziadków, rodzeństwa

ROZWÓJ ZACHOWŃ AGRESYWNYCH U DZIECI NOWORODEK Dziecko, którego potrzeby nie są zaspokojone pręży się, napina mięśnie, czerwienieje i krzyczy NIEMOWLĘ Dziecko podczas zabawy zabawkami rzuca je, uderza nimi Chwyta za włosy rodzica, szarpie go za ubranie

ROZWÓJ ZACHOWŃ AGRESYWNYCH U DZIECI TRZYLATEK Manifestacyjne odmawia wykonywania poleceń Tupie nogami, rzuca się na ziemię, bijąc i gryząc osoby powstrzymujące je od tego, niszczy przedmioty Histeryzuje

ROZWÓJ ZACHOWŃ AGRESYWNYCH U DZIECI PRZEDSZKOLAK Zachowania utrwalone w stosunku do zabawek rozszerzone zostają na dorosłych i rówieśników WIEK SZKOLNY Nagromadzone zachowania agresywne potęgują się z zetknięciu ze społecznością szkolną

RODZINA JAKO NAJWAŻNIEJSZE ŚRODOWISKO ROZWOJU DZIECKA Najważniejszy okres w życiu dziecka to czas od urodzenia do 6 roku życia Dziecko spędza w domu największą ilość czasu Rodzice są dla dziecka osobami znaczącymi Dziecko od najmłodszych lat uczy się wzorców zachowań w rodzinie

POSTAWY RODZICELSKIE KTÓRE MAJĄ WPŁYW NA ROZWÓJ AGRESJI U DZIECI Rodzice są agresywni wobec siebie, dzieci i innych ludzi Rodzice nie wykazują wystarczającego zainteresowania problemami dziecka Wychowanie nadmiernie karcące Wychowanie nadmiernie rozpieszczające

POSTAWY RODZICELSKIE KTÓRE MAJĄ WPŁYW NA ROZWÓJ AGRESJI U DZIECI Brak jasnego przekazu co jest dobre a co złe Wychowanie w duchu „dziecko nie ma głosu” Kryzysy domowe, np. częste kłótnie Brak rozmów na temat tolerancji i sposobów rozwiązywania sytuacji konfliktowych

POSTAWY RODZICELSKIE KTÓRE MAJĄ WPŁYW NA ROZWÓJ AGRESJI U DZIE Podwójne wzorce zachowań Aprobowanie agresywnych wzorów zachowań Wykazywanie nadmiernej tolerancji wobec zachowań agresywnych dziecka Brak konsekwencji w podejmowanych decyzjach Zaburzone kontakty uczuciowe między rodzicami a dziećmi

DIAGNOZA MOICH (RODZICIELSKICH) RELACJI Z DZIECKIEM Ile czasu dziennie poświęcam dziecku? Czy słyszę co mówi do mnie? Jak często bawię się z moim dzieckiem? Jak często czytam mu na dobranoc? Jak często jadamy razem posiłki? W jaki sposób zwracam się do mojego dziecka, jakich słów używam? Czy są to słowa, które ranią: odejdź, nie mam czasu, przestań, ty głupku Czy są to słowa, które pomagają: cieszę się, że jesteś, rozumiem cię, słucham, dziękuję, proszę, przepraszam

JAK ROZPOZNAĆ W SWOICH DZIECIACH SPRAWCÓW AGRESJI DZIECI SPRAWCY AGRESJI: Dokuczają, ale głównie kierują to przeciwko słabszym kolegom lub młodszemu rodzeństwu Lubią dominować w domu Są sprawne i zręczne Łatwo się denerwują, wybuchają złością Nie potrafią radzić sobie z trudnościami Często są nastawione na „nie”

JAK ROZPOZNAĆ W SWOICH DZIECIACH SPRAWCÓW AGRESJI Mają trudności z przestrzeganiem przyjętych zasad Mają zwykle małe lub żadne poczucie winy Wobec ofiar brak im zrozumienia, współczucia czy sympatii Łatwo się komikują z otoczeniem Umieją sprytnie wybrnąć z sytuacji, np. stosując oskarżenia Potrafią z łatwością kłamać

DWIE DROGI RADZENIA SOBIE Z AGRESJĄ DZIECI ZAPOBIEGANIE ELIMINOWANIE

JAK ZAPOBIEGAĆ POWSTAWANIU ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH U DZIECKA Dawnie dobrych wzorców do naśladowania Uczenie od dzieciństwa radzenia sobie z nagromadzoną złością Ustalenie jasnych reguł, które będą przestrzegane a odstępstwa konsekwentnie karane Wzmacnianie nagrodami zachowań pozytywnych (pochwała)

JAK ZAPOBIEGAĆ POWSTAWANIU ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH U DZIECKA Ograniczanie lub kontrolowanie programu telewizyjnego, jaki oglądają dzieci Ukazywanie negatywnych skutków przemocy i agresji Konsekwencja w podejmowaniu decyzji Branie pod uwagę głosu dziecka w ważnych dla rodziny sprawach Stała kontrola postępów w nauce i zachowaniu

JAK ELIMINOWAĆ ZACHOWANIA AGRESYWNE WŚRÓD DZIECI Nigdy nie pozostawiać zachowań agresywnych bez reakcji i komentarza Na przejaw agresji czy złości reagować spokojnie, starać się ja stłumić, wyciszyć Ustalenie z dzieckiem reguł zachowań i konsekwentne przestrzeganie ich w momencie kiedy dojdzie do agresywnego zachowania (kodeks) Ustalenie z małżonkiem „wspólnego frontu” Wzmacnianie nagrodami pozytywnego zachowania dziecka Rozmowa argumentująca (tłumaczenie, wyjaśnianie)

WNIOSKI Mądra miłość rodzicielska w rozumieniu i zaspokajaniu potrzeb dziecka, akceptacja i poszanowanie jego praw w znacznym stopniu niwelują pojawiające się negatywne formy zachowania Nadmierna swoboda, podobnie jak nadmierna kontrola mogą wyzwalać w dziecku agresję W systemie wzmocnień pozytywnych powinny dominować nagrody stosowane w miarę często, ale też nie za każde zachowanie

WNIOSKI W sytuacji naruszenia reguł należy zastosować karę Konsekwencja w podejmowaniu decyzji Oboje rodzice są dla dziecka jednakowo ważni i potrzebni Spędzanie jak najwięcej czasu z dziećmi zapobiega powstawaniu zachowań agresywnych

D Z I Ę K U J Ę ZA UWAGĘ