Charakterystyka sektora i otoczenie technologiczne Andrzej Kotarski Transport Kosmiczny Charakterystyka sektora i otoczenie technologiczne

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Plan wystąpienia Co to jest transport kosmiczny? Sektor transportu kosmicznego. Otoczenie technologiczne. Transportu kosmicznego 2012. Transportu kosmicznego 2020. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Co to jest transport kosmiczny? Transport kosmiczny to: Przenoszenie ładunków, ludzi i obiektów kosmicznych z powierzchni ciała niebieskiego w przestrzeń kosmiczną i z powrotem, Przenoszenie ładunków, ludzi i obiektów kosmicznych w przestrzeni kosmicznej, Infrastruktura naziemna (porty kosmiczne) i przestrzenna (wydzielona przestrzeń powietrzna, Środki wynoszenia (rakiety, wahadłowce). A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Sektor transportu kosmicznego Państwo Porty kosmiczne Systemy wynoszenia Orbity Uwagi USA 7 (1 na platformie morskiej) 9* LEO, SSO, MEO, GTO, HEEO Loty załogowe Rosja 4 (1 za granicą i 1 na morzu) 10 Chiny 3 4 LEO, SSO, MEO, GTO Unia Europejska 1 2 LEO, GTO A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Sektor transportu kosmicznego c.d. Państwo Porty kosmiczne Systemy wynoszenia Orbity Uwagi Indie 1 2 SSO, GTO Ukraina 2 poza granicami 3 LEO, SSO, GTO Brazylia LEO Izrael Korea Pn. Japonia A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport Kosmiczny – operatorzy USA NASA, Boeing Launch Services, International Launch Services (United Launch Alliance), Orbital Sciences, Space X, Sea Launch. Rosja Roskosmos, Kosmotras. Siły Kosmiczne, Starsem, Eurockot, Sea Launch. EU Arianespace, Eurockot, Starsem. Chiny China Great Wall Industrial Corporation. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny – operatorzy c.d. Indie ISRO/Antrix. Japonia JAXA. Brazylia INPE. Ukraina Agencja Kosmiczna Ukrainy, NPO Jużnoje, Sea Launch. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny suborbitalny Przenoszenie ludzi i ładunków w przestrzeń kosmiczną po trajektoriach suborbitalnych. Rynki docelowe Turystyka kosmiczna, eksperymenty w mikrograwitacji. Kraje rozwijające ten rodzaj transportu USA, Wielka Brytania, Rosja, Rumunia. Operatorzy Virgin Galactic(Wielka Brytania), Rocketplane Kistler (USA), Starchaser Industries (Wielka Brytania), Space Adventures (USA). A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Otoczenie technologiczne Infrastruktura naziemna Porty kosmiczne zlokalizowane na terenach odludnych lub nad morzem, zamkniętych dla innych użytkowników. Techniki integracji ładunku Montaż na stanowisku startowym (AOP-Assembly On Pad) Integracja – transfer – wyniesienie (ITL-Integration-Transfer-Launch). Infrastruktura przestrzenna Trajektorie przebiegające przez czasowo zamknięte obszary przestrzeni powietrznej dla innych użytkowników. Wydzielone strefy upadku zużytych części pojazdów wynoszących. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Otoczenie technologiczne c.d. Środki wynoszenia Rakiety wielostopniowe jednokrotnego użytku Pojazdy wielokrotnego użytku orbitalne i suborbitalne Samoloty kosmiczne Rakiety Napędy na chemiczne materiały pędne Ciekłe: H2+O2, Nafta+O2, UDMH+N2O4, Stałe: HTPB, Hybrydowe: N2O+HTPB. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Trendy rozwoju Infrastruktura naziemna Skracanie czasu pomiędzy zamówieniem a wyniesieniem ładunku. Przechodzenie w integracji ładunku z techniki AOP na ITL. Dostosowanie do obsługi różnorodnych typów rakiet. Wykorzystanie lotnisk do startów samolotów kosmicznych suborbitalnych. Współużytkowanie portów kosmicznych. Infrastruktura przestrzenna Studia nad integracją ruchu Ziemia - przestrzeń kosmiczna z ruchem w przestrzeni powietrznej. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Trendy rozwoju c.d. Środki wynoszenia Modułowość konstrukcji, Wielokrotne wykorzystanie elementów środków wynoszenia, Dążenie do uproszczenia konstrukcji napędów i wykorzystanie mniej toksycznych materiałów pędnych, Wykorzystywanie sprawdzonych komercyjnych rozwiązań technicznych. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Trendy rozwoju c.d. 2. Rozwój ekonomiczny Alianse strategiczne pomiędzy dotychczasowymi operatorami, Koncentracja dużych operatorów na obsłudze segmentu satelitów telekomunikacyjnych i eksploracji przestrzeni kosmicznej, Rosnący udział podmiotów prywatnych w segmentach niszowych rynku usług wynoszenia, Stopniowe przejmowanie obsługi logistycznej infrastruktury orbitalnej LEO przez operatorów prywatnych. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 USA Pierwsze loty CLV+CEV po wycofaniu wahadłowców. Jeden operator obsługujący rynek zamówień publicznych i obronnych – United Launch Alliance. Pierwsze loty prywatnych operatorów programu COTS. Turystyka kosmiczna suborbitalna. Pierwsze prywatne moduły orbitalne. Rosja Nowa rodzina rakiet Angara. Odzyskiwalne elementy rakiet. Turystyka kosmiczna – loty na ISS i wokół Księżyca. Prace nad systemami wielokrotnego użytku (RLV). Udostoskonalanie istniejących rakiet. Loty suborbitalne. Logistyka ISS. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny 2012 c.d. UE Modernizacja rakiet Ariane 5. Starty rakiet Vega i Sojuz z GSC (Guiana Space Centre). Loty załogowe z GSC. Zaopatrywanie ISS. Prace nad systemami wielokrotnego użytku (FLPP). Indie Autonomia w systemach wynoszenia Nowe wersje rakiety GSLV i PSLV Prace nad technologiami systemów wielokrotnego użytku. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny 2012 cd. Japonia Nowe wersje rakiety H-2 i zaopatrywanie ISS Nowe technologie napędów rakietowych. Prace nad technologiami systemów wielokrotnego użytku i systemami załogowymi. Chiny Nowe wersje rakiety Długi Marsz oraz rakiet do małych satelitów. Rozwijanie technologii lotów załogowych. Prace nad technologiami systemów wielokrotnego użytku. Dostosowywanie rakiet do lotów międzyplanetarnych. Pozostałe kraje Rozwijanie własnych systemów wynoszenia i pozyskiwanie technologii z krajów posiadających te systemy (Rosja, Chiny.) A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 USA Loty systemu CLV, CaLV na potrzeby programu eksploracji. Prywatni operatorzy obsługujący infrastrukturę orbitalną na LEO pojazdami RLV. Rozwinięty sektor orbitalnej i suborbitalnej turystyki kosmicznej. Rosja Rakiety z elementami odzyskiwanymi. Logistyka ISS. Loty załogowe do Księżyca. Pierwsze loty załogowe pojazdami wielokrotnego użytku. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Europa Rakiety nośne z odzyskiwanymi elementami nowej generacji. Logistyka ISS. Loty załogowe z GSC na Księżyc Chiny Rodzina modułowych rakiet o dużym zakresie udźwigu. Loty zaopatrzeniowe do własnej stacji kosmicznej. Eksploracja Księżyca. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Japonia Loty załogowe HTV Logistyka ISS. Eksploracja Księżyca Pierwsze próby systemów wielokrotnego użytku. Indie Loty załogowe Loty eksploracyjne Rodzina modułowych rakiet o dużym zakresie udźwigu Możliwe posiadanie własnych systemów wynoszenia przez kraje prowadzące obecnie prace nimi Brazylia, Izrael, Korea Pd, Iran itd. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Wnioski końcowe Wizja rozwoju transportu kosmicznego jest związana z potrzebami programów kosmicznych poszczególnych państw. Zaprezentowana ekstrapolancja kierunków rozwoju transportu kosmicznego opiera się na widocznych obecnie kierunkach rozwoju sektora kosmicznego, co zwiększa niepewność prognozy długoterminowej. A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006

Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006 Dziękuję za uwagę Miejsce na pytania A. Kotarski, CBK PAN Transport kosmiczny - sektor i otoczenie technologiczne, 11.12.2006