Psychologiczne problemy opieki nad pacjentem w stanie wegetatywnym. Krystyna de Walden - Gałuszko Psychologiczne problemy opieki nad pacjentem w stanie wegetatywnym.

Problemy chorego – problemy rodziny

Co to jest świadomość? (1) Przytomność: zdolność odbioru bodźców i reagowanie na nie. Poczucie przeżywania zjawisk psychicznych.

Co to jest świadomość? (2) N U J W

Stany świadomości Czuwanie Sen „Odmienne stany świadomości” (hipnoza, medytacja) Zaburzenia świadomości: „ilościowe” „jakościowe”

Zaburzenia świadomości. Zaburzenia ilościowe: - Senność - Sen głęboki - Śpiączka Zaburzenia jakościowe: - Majaczenie - Zamroczenie - Splątanie

Filtr otaczający świadomość Czynniki wpływające na przepuszczalność filtru. Norma A. Czuwanie B. Sen C. Czynniki patologiczne (choroba, uraz) otoczenie ciało podświadomość

wspomnienia dawne, świeże Norma: stan czuwania dotyk smak dźwięk obraz zapach głód wyobrażenia pełny pęcherz wspomnienia dawne, świeże pozycja ciała

wspomnienia dawne, świeże Norma: stan snu telefon wyobrażenia pełny pęcherz wspomnienia dawne, świeże

Stany patologiczne: krótkotrwałe jakościowe zaburzenia świadomości telefon ból wspomnienia dawne, świeże halucynacje pełny pęcherz

Patologiczne krótkotrwałe ilościowe zaburzenia świadomości Śpiączka: falowanie intensywności „światła” otoczenie świadomość czas trwania 2-4 tyg.

Ocena śpiączki: GCS (Glasgow Come Scale) Odpowiedź słowna Brak 1 Niezrozumiale dźwięki 2 Słowa nieadekwatne 3 Zdezorientowana 4 Zorientowana 5 Reakcja otwierania oczu Brak - pozostają zamknięte 1 W odpowiedzi na bodziec bólowy 2 W odpowiedzi na bodziec słuchowy 3 Spontaniczna 4 Odpowiedź ruchowa Nieprawidłowe prostowanie 2 Nieprawidłowe zginanie 3 Cofanie (reakcja ucieczki) 4 Lokalizująca bodziec (obronna ukierunkowana) 5 Zgodna z poleceniem 6 Pełna świadomość 15 pkt. Głęboka śpiączka 3 pkt.

Możliwe „zakończenia” śpiączki Śpiączka Śmierć mózgu uszkodzenie f. pnia i wyższych f. mózgu - brak. f. bioeletrycz., - brak f. metabolicznych Przejaśnienia świadomości (powrót do normy) Stan minimalnej świadomości (zachowane f. pnia, możliwości pobudzania niektórych f. asocjacyjnych) Stan wegetatywny zachowane f. pnia, uszkodzenie wyższych f. mózgowych (np. asocjacyjnych, integracyjnych) Zespół zamknięcia zachowane f. pnia i wyższe f. mózgowe, uszkodzenie dróg ruchowych, ośrodka mowy ekspresji

Możliwość pomocy chorym w śpiączce (1) Leczenie patomechanolityczne Śpiączka Leczenie symptomolityczne

Możliwość pomocy chorym w śpiączce (2) Komfort środowiska, zewnętrzny spokój. Delikatny dopływ bodźców: - dotyk - dźwięk - mowa

Staranne diagnozowanie! Próba „znalezienia” środka porozumienia Możliwość pomocy chorym w stanie wegetatywnym w stanie minimalnej świadomości i zespole zamknięcia. Staranne diagnozowanie! Próba „znalezienia” środka porozumienia Zapewnienie kontaktu: „normalnej” rozmowy, opieki Próba stymulacji – przez bodźce słuchowe (muzyka), dotyk (masaż, głaskanie, itp..) Farmakoterapia? – wzrost aktywności neurotransmitterów (agoniści katecholamin)

Problemy rodziny chorych w stanie wegetatywnym. Stresory „utraty” bliskiej osoby: - fizyczne - psychiczne - organizacyjno - bytowe - społeczne - finansowe

Nasilenie reakcji stresowej zależy od typu związku z osobą chorą. Niewielka reakcja Bardzo duża reakcja

Objawy reakcji stresowej opiekuna. Negatywne emocje (przygnębienie, gniew) Naprzemienność mobilizacji i zniechęcenia. Ucieczka

Adaptacja psychiczna opiekuna do sytuacji. Unika Walczy Targuje się Zaprzecza Przyzwyczaja się / akceptuje

Możliwości pomocy opiekunom = Wsparcie

Co to jest wsparcie? Wsparcie  osłanianie przed stresem! Wsparcie = podtrzymanie w trudnej sytuacji podtrzymywanie zewnętrzne umocnienie od wewnątrz

Wsparcie zewnętrzne Życzliwa obecność, empatia. Umiejętność słuchania (możliwość odreagowania). Elastyczne reagowanie na dynamikę uczuć. Pomoc w organizacji dnia / opieki.

Wsparcie wewnętrzne (1) Pomoc we wzrastaniu w trudnej sytuacji Pomoc w: Szukaniu sensu Szukaniu celu (zadania) Zmiany systemu wartości (zmiana „lokalizacji” szczęścia) Wzmocnieniu wewnętrznej siły

Rodzaje wsparcia (1) wsparcie emocjonalne wsparcie informacyjne wsparcie instrumentalne wsparcie rzeczowe wsparcie duchowe

Wsparcie - Zakres Potrzeba wsparcia Brak potrzeby

Zapotrzebowanie na pomoc a styl więzi bezpieczny Zapotrzebowanie na pomoc a styl więzi unikowy ambiwalentno lękowy

Wsparcie - Dopasowanie Ważne: Dopasowanie rodzaju pomocy do zapotrzebowania na nie!

Rodzaje wsparcia psychicznego Pomoc podstawowa (rodzina, przyjaciele, zespół medyczny) Pomoc „specjalna” (rodziny innych chorych) Pomoc profesjonalna (psycholodzy, psychoterapeuci, psychiatrzy). Wskazania: 1,2 – wszyscy 3 – z zaburzeniami adaptacji

koniec