Jak mówić o Bogu?

Czy możemy mówić cokolwiek o Bogu? Broniąc zdolności rozumu ludzkiego do poznania Boga, Kościół wyraża swoją ufność w możliwość mówienia o Bogu wszystkim ludziom i z wszystkimi ludźmi. Przekonanie to stanowi podstawę jego dialogu z innymi religiami, z filozofią i nauką, a także z niewierzącymi i ateistami. Katechizm Kościoła Katolickiego (KKK), nr 39 Ponieważ nasze poznanie Boga jest ograniczone, ograniczeniom podlega również nasz język, którym mówimy o Bogu. Nie możemy określać Boga inaczej, jak tylko biorąc za punkt wyjścia stworzenie, i to tylko według naszego ludzkiego, ograniczonego sposób poznania i myślenia. KKK, 40

Czy w świecie takim, jakim jest sam w sobie, spotykamy się z samoobjawieniem się Boga? Na to pytanie udziela odpowiedzi fakt, że ludzie wszystkich krajów i czasów mówią o pierwiastku boskim. Romano Guardini, Objawienie Zapytaj piękno ziemi, morza, powietrza, które rozprzestrzenia się i rozprasza; zapytaj piękno nieba... zapytaj wszystko, co istnieje. Wszystko odpowie ci: Spójrz i zauważ, jakie to piękne. Piękno tego, co istnieje, jest jakby wyznaniem. Kto uczynił całe to piękno poddane zmianom, jeśli nie Piękny, nie podlegający żadnej zmianie? św. Augustyn, Wyznania W Piśmie świętym więc objawia się - przy stałym zachowaniu Bożej prawdy i świętości - przedziwne "zniżanie się" wiecznej Mądrości, "byśmy uczyli się o niewysłowionej dobroci Boga i o tym, jak bardzo dostosował się On w mowie, okazując przezorność i troskliwość względem naszej natury". Bo słowa Boże, językami ludzkimi wyrażone, upodobniły się do mowy ludzkiej, jak niegdyś Słowo Ojca Przedwiecznego, przyjąwszy słabe ciało ludzkie, upodobniło się do ludzi. Konstytucja o Bożym Objawieniu Dei Verbum Soboru Watykańskiego II, nr 13

Teologia pozytywna Mimo że kategorie poznawcze, którymi się kierujemy, są u samych swoich podstaw niewystarczające, możemy wypowiadać wiele prawdziwych twierdzeń o Bogu, który się nam objawił w sposób niezrównany w Jezusie Chrystusie i dał się nam poznać teraz przez Ducha Świętego. Gerald O'Collins, Edward G. Farrugia, Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych Gdy mówimy zatem, że Bóg jest dobry, to (...) ma to taki sens, że to, co nazywamy w stworzeniach dobrocią, istnieje w Bogu uprzednio i (...) w wyższy sposób. św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna, kwestia 13, art. 2

Teologia negatywna Jest to podejście do Bożej Tajemnicy, które podkreśla, że raczej potrafimy powiedzieć, czym Bóg nie jest, niż czym jest w rzeczywistości. Gerald O'Collins, Edward G. Farrugia, Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych Natura Boga nie może być ani wyrażona, ani pomyślana, ani widziana – jest bowiem oddalona od wszystkich rzeczy (...) - niemożliwa do poznania i nie do wyrażenia, nigdy i dla nikogo. św. Grzegorz Palamas Nie jest to agnostycyzm, gdyż właśnie dzięki owej niewiedzy, z pominięciem wszelkiego rozumowania, poznajemy – przy pomocy „intuicji podstawowej i zwyczajnej”. P. Evdokimov, Poznanie Boga w Kościele Wschodnim

Teologia pozytywna i negatywna Teologia negatywna jest „wyjściem poza”, nierozdzielnie jednak związanym ze swym fundamentem, pozytywną teologią Objawienia. Im wyżej wznosi się linia pionowa, tym głębiej wrasta ona w linie poziomą. P. Evdokimov, Poznanie Boga w Kościele Wschodnim