INSTRUMENTY I REALIZACJA POLITYKI PIENIĘŻNEJ IZABELA WISIOREK

Polityka pieniężna to całokształt rozwiązań i działań, które są podejmowane w gospodarce narodowej w celu zaopatrzenia jednostek gospodarczych w pieniądz i kredyt, a także w celu regulowania wielkości pieniądza.

Rada Polityki Pieniężnej Ukształtowała się w dniu 17 lutego 1998r. W skład rady wchodzą: * Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP – obecnie Leszek Balcerowicz * Oraz 9 członków, powołanych w równej liczbie przez Prezesa RP, Sejm i Senat. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej powołani są na 6 lat

Zadania Rady Polityki Pieniężnej: ustalenie corocznie założeń polityki pieniężnej, które przedkłada do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedkładanym przez Radę Ministrów projektem ustawy budżetowej, ustalenie wysokości stóp procentowych NBP, ustalanie zasad i stopy rezerwy obowiązkowej banków, określenie górnych granic zobowiązań wynikających z zaciągania przez NPB pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych, zatwierdzenie planu finansowego NBP oraz sprawozdania z działalności NBP, przyjmowanie rocznego sprawozdania finansowego NPB, ustalenie zasad operacji otwartego rynku, dokonywanie oceny działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej, uchwalenie zasad rachunkowości NBP

Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilności cen Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilności cen. Realizacja tego celu jest jednak trudna z następujących przyczyn: Po pierwsze, oddziaływanie banku emisyjnego ma charakter pośredni. Poprzez impulsy pieniężne mają być wzbudzone zachowania podmiotów gospodarczych, a to z kolei pozwala oczekiwać wsparcia celów ogólnogospodarczych Po drugie, na cele ogólnogospodarcze oddziałuje nie tylko polityka pieniężna, ale także polityka fiskalna, socjalna, płacowa i inne. Stopień współdziałania z polityką pieniężną tych innych dziedzin nie jest do końca zbadany. Po trzecie, sformułowanie celów ogólnogospodarczych nie jest zbyt precyzyjne. Dotyczy to także podstawowego celu działania polityki pieniężnej, stabilności cen. Zarówno indeks cen, jak i pojęcie stabilności mogą być prezentowane w wielu wariantach.

Agregatami monetarnymi, które mogą służyć jako cele pośrednie są: stopa procentowa, wielkość kredytów udzielanych przez bank oraz wskaźniki masy pieniężnej (M1, M2, M3). Najbardziej prawidłowym agregatem monetarnym służącym jako cel polityki pieniężno – kredytowej banku centralnego jest wielkość masy pieniężnej. Przy określeniu wielości masy pieniężnej mogą być brane pod uwagę następujące wskaźniki: M1 : gotówka i wkłady a vista; M2 : M1 plus wkłady terminowe; M3 : M2 plus wkłady oszczędnościowe a także, Pieniądz banku centralnego: gotówka plus wkłady na rachunek w banku centralnym ewentualnie wielkość obowiązującej rezerwy.

Wskaźniki te zwane także indykatorami, mogą być: w pełni sterowane przez bank centralny, ustalane ilościowo, a w związku z tym w pełni mierzalne i kontrolowane, ściśle powiązane z pozostałymi celami pośrednimi polityki pieniężnej.

Instrumenty polityki pieniężnej Instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego można podzielić na trzy grupy: Instrumenty kontroli ogólnej, Instrumenty sterowania bezpośredniego, Oddziaływanie przez perswazję. Instrumenty polityki pieniężnej

Operacje otwartego rynku można podzielić na : Transakcje warunkowe Transakcje bezwarunkowe.

OPERACJE BEZWARUNKOWE – to kupno lub sprzedaż przez bank centralny papierów wartościowych. Jeśli bank centralny skupuje papiery wartościowe, dostarcza jednocześnie na rynek gotówkę. Jeśli natomiast bank centralny ocenia, że na rynku jest zbyt dużo gotówki może sprzedawać papiery wartościowe pochłaniając w ten sposób nadmiar pieniędzy z rynku. OPERACJE BEZWARUNKOWE – jeśli bank centralny kupuje papiery wartościowe (tzw. repo) zobowiązuje jednocześnie sprzedawcę – bank komercyjny – do odkupienia tych samych papierów wartościowych w określonym terminie i po określonej cenie.