Układy komutacyjne
Układy komutacyjne są to układy umożliwiające przełączanie (komutację) sygnałów cyfrowych.
Do układów komutacyjnych zaliczamy multipleksery, demultipleksery, kodery, dekodery i transkodery.
Multipleksery
Multipleksery ( zwane selektorami danych ) służą do wyboru jednego z kilku sygnałów wejściowych i przekazania go na wyjście układu.
Multiplekser jest układem posiadającym k wejść informacyjnych (zwanych też wejściami danych), n wejść adresowych (sterujących) (zazwyczaj k=2^n) i jedno wyjście y. Posiada też wejście sterujące działaniem układu oznaczane S. Jego działanie polega na połączeniu jednego z wejść x z wyjściem y. Numer wejścia jest określany przez podanie jego numeru na linie adresowe a.
Demultipleksery
Demultipleksery umożliwiają przesłanie do jednego z wyjść układu sygnału doprowadzonego do jego wejścia. Pozostałe wyjścia pozostają w jednym ze stanów ( niskim (0) lub wysokim (1)) w zależności od typu demultipleksera.
Demultiplekser jest układem posiadającym jedno wejście x, n wejść adresowych, oraz k wyjść (zazwyczaj k=2n). Jego działanie polega na połączeniu wejścia x do jednego z wyjść y. Numer wyjścia jest określany przez podanie jego numeru na linie adresowe a0... an-1.
Kodery
Kodery (enkodery) są to układy realizujące proces zamiany informacji kodowanej w kodzie 1 z n na kod wewnętrzny urządzenia (kod, w którym pracuje system).
Przykład kodera TTL ‘147
Dekodery
Dekodery są to układy realizujące proces zamiany jednego kodu ( innego niż 1 z n) na informacje kodowaną w kodzie 1 z n.
Przykład dekodera ‘42
Transkodery
Transkoderami nazywamy układy zmieniające jeden kod na inny, z których żaden nie jest kodem typu 1 z n. Najczęściej stosowanym transkoderem jest układ ’47 zamieniający kod BCD 8421 na kod wskaźnika siedmiosegmentowego.
Opracował: Łukasz Siedlecki Koniec