Polisacharydy

Polisacharydy (inaczej: wielocukry, cukry złożone) – grupa węglowodanów i zarazem biopolimerów, które są złożone z merów będących cukrami prostymi połączonych wiązaniami glikozydowymi. Stanowią one ważną grupę polimerów naturalnych wykorzystywanych w organizmach żywych jako materiał budulcowy i zapasowy. Grupa ta charakteryzuje się dużą różnorodnością, jeżeli chodzi o strukturę i miejsce występowania. 

Występowanie skrobi Skrobia występuje w wielu roślinach lecz w największych ilościach w ziarnach zbóż i w bulwach ziemniaków. W skład ziaren skrobiowych wchodzą dwa wielocukry, tj. amyloza i amylopektyna. Amyloza występuje wewnątrz ziarna, rozpuszcza się łatwo w wodzie. Amylopektyna zawarta w powłoce ziarna jest nierozpuszczalna. W związku z tym ziarna skrobi nie rozpuszczają się w wodzie, lecz tworzą w niej zawiesinę, natomiast ziarna uszkodzone są rozpuszczalne. Cechą charakterystyczną skrobi jest jej zdolność barwienia się na kolor ciemnofioletowy pod wpływem jodu. Zabarwienie jest wywołane adsorpcją jodu na powierzchni ziarn. Podczas ogrzewania z kwasami lub pod wpływem enzymów skrobia ulega hydrolizie. Początkowo powstaję dekstryny, które barwione jodem przybierają kolor ciemnoczerwony, następnie rozkładają się do maltozy i glukozy.

Występowanie celulozy Celuloza występuje we wszystkich roślinach. Jest składnikiem ścian komórkowych, które odgrywają rolę szkieletu. Obecność celulozy zapewnia łodygom roślin trwałość i elastyczność, a jednocześnie chroni je przed utrata wody. Szczególnie duże ilości zawierają włókna takich roślin, jak bawełna, len, konopie i juta.

Wzór sumaryczny skrobi (C6H10O5) Wzór sumaryczny celulozy (C6H12O6)

Właściwości fizyczne celulozy substancja stała włóknista biała nie rozpuszcza się w wodzie odporna na działanie kwasów, zasad posiada właściwości higroskopijne Właściwości fizyczne skrobi substancja stała biała barwa nie rozpuszcza się w zimnej wodzie, w gorącej natomiast pęcznieje i tworzy kleik skrobiowy (w życiu codziennym znany jako krochmal) śliska w dotyku

Wykrywanie obecności skrobi Doświadczenie : Na szkiełku zegarowym umieszczamy ziemniak, kawałek chleba. Wprowadzamy kilka kropel jodu. Obserwacje : Na substancjach pojawia się niebieskie zabarwienie. Wniosek : Skrobie z jodem tworzy produkt o niebieskim zabarwieniu. Jest to reakcja charakterystyczna pozwalająca wykryć skrobię w produktach.

Zastosowanie skrobi przemysł włókienniczy (stosuje się w procesie wykańczania tkanin przemysł papierniczy i chemiczny( stosuje się do poprawienia gładkości papieru, do wytwarzania klejów do papieru i tektury oraz klejów dodawanych do farb w celu ich zagęszczenia) tworzywa sztuczne przemysł kosmetyczny (pozyskiwana z ryżu skrobia ma właściwości wysuszające, stosuje się ja jako składnik zasypek dla dzieci) przemysł spożywczy ( skrobie stosuje się jako dodatek zagęszczający m.in. do mrożonych dań na patelnię i ciast w proszku, do produkcji budyniu i kisielu oraz wyrobów cukierniczych)

Zastosowanie celulozy przemysł włókienniczy (naturalne włókna celulozowe- len i bawełna- to surowiec do produkcji nici) przemysł farmaceutyczny (są składnikami m.in. preparatów poprawiających trawienie) przemysł kosmetyczny (dodawana do maseczek, pudrów i past do zębów) produkcja papieru przemysł chemiczny i tworzywa sztuczne (wytwarza się lakiery do drewna oraz sztuczny jedwab przemysł spożywczy (wykorzystuje się w produkcji serów, np. mozzarelli )

Definicje Skrobia - węglowodan, polisacharyd roślinny, składający się wyłącznie z merów glukozy połączonych wiązaniami α-glikozydowymi, pełniący w roślinach rolę magazynu energii. Kleik skrobiowy- W gorącej wodzie ziarna skrobi pęcznieją tworząc roztwór koloidalny, który z życia codziennego znany jest pod postacią krochmalu. Po ostygnięciu tworzy galaretowatą masę, dzięki czemu znalazł zastosowanie do produkcji kisieli i budyniu . Tkaniny nasycone kleikiem skrobiowym po wyschnięciu sztywnieją. Dekstryny- grupa złożonych węglowodanów, zbudowanych z pochodnych cukrów prostych, połączonych wiązaniami α1,4-acetalowymi, o długości od 3 do ok. 12-14 merów. Reakcja charakterystyczna skrobi -skrobia jest wielocukrem i nie posiada właściwości redukujących Natomiast ulega reakcji charakterystycznej, która polega na działaniu na skrobię roztworem jodu w jodku potasu, uzyskuje się wtedy granatowe zabarwienie. W ten sposób wykrywa się obecność skrobi w różnych substancjach.  Celuloza –inaczej błonnik, to wielocukier (polisacharyd). Stanowi ona polimer glukozy, który nie jest trawiony przez organizm człowieka. Jednak przez tę właściwość, celuloza odgrywa istotną rolę w procesach trawiennych, bowiem reguluje motorykę jelit. Cukry złożone – węglowodany

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ  Katarzyna Kulpa Kl. 3 „B”