ZDUN ZAPOMNIANE ZAWODY BUDOWLANE Karol Kozak, kl.2b
NA CZYM POLEGA TEN ZAWÓD? Zduństwo – dział rzemiosła zajmujący się budową i naprawą pieców. Rzemieślnik uprawiający to rzemiosło to zdun. W średniowieczu zduństwo nie było odrębnym zawodem. Przygotowywaniem kafli i stawianiem pieców zajmowali się garncarze.
MATERIAŁY I NARZĘDZIA Przecinak do przycinania kafli, Gładzik do wygładzania brzegów kafli i miejsc cięcia, Punktak do zaznaczania miejsc cięcia, Gąbka do mycia kafli z gliny, Skrzynia na glinę i mieszadło do jej mieszania z piaskiem Wiadro na wodę, kielnia, przybory pomiarowe. Cegła pełna, szamotowa, Kształtki szamotowe, Kafle, Drut stalowy cienki do opasywania kafli (zapobiega ich rozpychaniu pod wpływem ciepła), Glina, Elementy metalowe - ruszty, Drzwiczki, płyty kuchenne.
HISTORIA KAFLI Pierwsze kafle powstały na kole garncarskim i były produkowane przez garncarzy. Miały średnicę większą niż długość oraz, w wersji podstawowej, czworoboczny otwór. Dolna ich część była walcowata od toczenia na kole. Te pierwsze kafle nazywamy garnkowymi (miskowe, cylindryczne).
W tym typie czołowy otwór kafla garnkowego był przysłaniany glinianą plecionką, kratą lub maswerkiem. Na zewnątrz widać było ażurowy wzór, a nie czarne, wyglądające jak dziury otwory kafli. Kraty miały około 2 cm grubości i można je było wyjmować, gdyż były mocowane wewnątrz, ze specjalnymi występami powierzchni wewnętrznej kafla.
PIECE KAFLOWE Z XV-XVII W.
NOWOCZESNY PIEC KAFLOWY
ZAWÓD ZDUNA DZISIAJ Dzisiaj zduństwo jest ginącym zawodem. Pod koniec lat pięćdziesiątych przewagę zaczęło zdobywać ogrzewanie centralne. Obecnie specjalistów jest niewielu, a szkoły zawodowe zaniechały kształcenia w tym kierunku.
Dziękuję za uwagę