Jan Chryzostom Pasek
Juliusz Kossak, „Jan Chryzostom Pasek pod Lachowiczami”
Jan Chryzostom Pasek herbu Doliwa Urodził się w 1603 r. w zubożałej rodzinie szlacheckiej, na Mazowszu. Kształcił się w kolegium jezuickim w Rawie. Służył pod komendą Stefana Czarnieckiego. Walczył ze Szwedami w Polsce i w Danii. Wziął udział w wojnie z Moskwą. Potem ożenił się i wiódł żywot szlachcica – ziemianina na folwarku. Jednak jego temperament nie pozwolił mu długo „usiedzieć na miejscu”. Często brał udział np. w pojedynkach. Za brak szacunku dla prawa został przez trybunał skazany na banicję.
Doliwa – herb Pasków
„Pamiętniki” Jan Chryzostom Pasek jest autorem „Pamiętników”, które są autoportretem przeciętnego szlachcica – sarmaty XVII wieku. „Pamiętniki” zostały wydane w 1863 roku. W utworze brak pierwszych 50 kart i zakończenia. Czas akcji: od 1656 r. do 1688 r. (32 lata)
Cechy „Pamiętników” Wspomnienia i autobiografia. Narracja utrzymana jest w gawędziarskim tonie. Narrator jest bohaterem. Styl: barwny, potoczysty i obrazowy. Plastyczny opis scen batalistycznych. Wiele anegdot i przysłów. Zachowany podział na lata.