Odpowiedzialność zawodowa, karna i pracownicza lekarza Dr n. med. Włodzimierz Bednorz Wrocław, 2005 r.

Odpowiedzialność lekarza Jako obywatela Jako lekarza Jako funkcjonariusza publicznego Jako pracodawcy / pracownika

Odpowiedzialność lekarza E T Y C Z N A Przed Sądem Lekarskim- Korporacyjna Przed Sądem Powszechnym Karna Cywilna Administracyjna

Akty prawne 1. Kodeks Etyki Lekarskiej 2003 r. Ustawa o izbach lekarskich 17. V 1989 r. Rozporządzenie MZiOS z dnia 26.IX 1990 r. w sprawie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy Ustawa o zawodzie lekarza 5. XII 1996 r. Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej 30. VIII 1991 Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego 19. VIII 1994 Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 7.I 1993 Ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu narządów26.X1995

Akty prawne 2. Ustawa o Narodowym Funduszu Zdrowia Kodeks Pracy Kodeks Karny Kodeks Cywilny Ustawa Prawo Farmaceutyczne Ustawa o Zawodzie Pielęgniarki i Położnej Ustawa o Działalności Ubezpieczeniowej 2003 Szereg rozporządzeń wykonawczych

Wykonywanie zawodu lekarza Art. 2 Ustawy o zawodzie lekarza Konieczność posiadania odpowiednich kwalifikacji Udzielanie świadczeń zdrowotnych to badanie stanu zdrowia rozpoznawanie chorób i zapobieganie im leczenie i rehabilitacja chorych udzielanie porad lekarskich wydawanie opinii i orzeczeń lekarskich art.2.3 prowadzenie prac badawczych lub promocji zdrowia oraz nauczanie zawodu lekarza

Art. 4 Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie z zasadami aktualnej wiedzy medycznej dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób zgodnie z zasadami etyki zawodowej z należytą starannością

Zasady wykonywania zawodu lekarza Rozdz. 5 Ustawy o ZZ Art. 30 Lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki Por. także Art. 38 Art.39 i art. 44

Orzekanie o stanie zdrowia Art.42 Lekarz orzeka o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim jej zbadaniu, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w odrębnych przepisach

Stwierdzanie zgonu Art. 43.1 - Lekarz może stwierdzić zgon na podstawie osobiście wykonanych badań lub 43.3 - wystawić kartę zgonu na podstawie dokumentacji badania pośmiertnego przeprowadzonego osobiście przez innego lekarza 43.2 - w uzasadnionych przypadkach lekarz może uzależnić wystawienie karty zgonu od przeprowadzenia sekcji zwłok

Błąd w sztuce lekarskiej- Błąd w sztuce medycznej 1. Dotyczy tylko lekarza 2. Lekarz łącznie z innymi osobami tworzącymi personel medyczny

Błąd w Sztuce? Orzeczenie SN z 1958 r.-odpowiedzialność lekarza w związku z wykonywaniem przez niego zawodu lekarskiego opiera się na 3 przesłankach 1. Na tzw. „ Błędzie sztuki lekarskiej” 2. Związku przyczynowym pomiędzy zabiegiem lekarskim opartym na błędzie sztuki lekarskiej a jego skutkiem 3. Winie w rozumieniu KK

Błąd w sztuce lekarskiej Czy postępowanie lekarza w konkretnej sytuacji , z uwzględnieniem całokształtu okoliczności istniejących w chwili zabiegu, zwłaszcza tych danych, którymi wówczas dysponował albo mógł dysponować zgodne było z wymaganiami aktualnej wiedzy i nauki medycznej oraz powszechnie przyjętej praktyki lekarskiej

Klasyfikacja błędów w sztuce Błąd diagnostyczny Błąd terapeutyczny Błąd w związku z działaniami profilaktycz. Błąd techniczny Błąd organizacyjny NARUSZENIE OBOWIĄZKU OSTROŻNOŚCI

Ciało obce- czy błąd w sztuce? Ustalenie stopnia skomplikowania zabiegu Ocena czy nie było zwykłego zaniedbania procedur i reguł ostrożności

Błąd organizacyjny Konieczne ustalenie trybu pracy w zakładzie leczniczym Odpowiedzialności poszczególnych ogniw organizacyjnych

Odpowiedzialność zawodowa Ustawa o Zawodzie Lekarza art. 41 Członkowie samorządu lekarzy podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami lekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza

Odpowiedzialność korporacyjna Ustawa o Izbach Lekarskich z 18 maja 1989 Rozporządzenie MZiOS z 26 września 1990 Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Okręgowe sądy lekarskie i Naczelny Sąd Lekarski

Rzecznik odpowiedzialności zawodowej Rzecznik wszczyna postępowanie wyjaśniające, jeżeli uzyskał wiarygodną informację o przewinieniu z zakresu lekarskiej odpowiedzialności zawodowej

Kodeks Etyki Lekarskiej

Zmiany w Kodeksie Etyki VI KZL Toruń 20.IX.2003 Art..3 dodano ... Wyposażenie genetyczne Art..9.- skreślono słowo „ doraźna” Art.. 15- znacznie rozszerzono Art.. 21- bez słów „szkodliwe następstwa” Art.. 23 - śmierć chorego nie zwalnia lekarza od obowiązku dochowania tajemnicy lekarskiej Art.. 29 - lekarz i współpracujące z nim osoby są zobowią zane do zabezpieczenia poufności informacji zawartych w materiale genetycznym pacjentów i ich rodzin

Zmiany w Kodeksie Etyki VI KZL Toruń 20.IX.2003 Art..3 dodano ... Wyposażenie genetyczne Art..9.- skreślono słowo „ doraźna” Art.. 15- znacznie rozszerzono Art.. 21- bez słów „szkodliwe następstwa” Art.. 23 - śmierć chorego nie zwalnia lekarza od obowiązku dochowania tajemnicy lekarskiej Art.. 29 - lekarz i współpracujące z nim osoby są zobowią zane do zabezpieczenia poufności informacji zawartych w materiale genetycznym pacjentów i ich rodzin

Zmiany w Kodeksie 2 Art.31. Nie tylko nie wolno stosować eutanazji ale także nie wolno pomagać choremu w popełnieniu samobójstwa Art.35 -Lekarz nie może otrzymywać korzyści majątkowej lub osobistej za pobierane lub przeszczepiane komórki, tkanki i narządy Art.38-dodano: lekarz ma udzielać pacjentom informacji o metodach regulacji poczęć uwzględniając ich skuteczność , mechanizm działania i ryzyko.

Zmiany w Kodeksie 3 Art. 39 a.- n o w y- Lekarz nie może uczestniczyć w procedurach klonowania ludzi dla celów reprodukcyjnych lub terapeutycznych Art. 41 a - n o w y - Lekarz przeprowadzający badanie naukowe, a w szczególności eksperymenty medyczne, powinien przestrzegać norm i obowiązków wynikających z KEL oraz ogólnie przyjętych zasad etyki badań naukowych.

Zmiany w Kodeksie 4 Art. 42 a- n o w y -Lekarz przeprowadzając eksperyment leczniczy nie może narażać pacjenta na ryzyko w istotnym stopniu większe niż to, które grozi osobie nie poddanej temu eksperymentowi. Lekarz przeprowadzając eksperyment badawczy z udziałem człowieka może podejmować wyłącznie ryzyko minimalne Art. 44 - dodano Sąd Opiekuńczy Art. 47 - eksperyment medyczny z udziałem człowieka może być przeprowadzony wyłącznie pod nadzorem lekarza posiadającego odpowiednio wysokie kwalifikacje./było „doświadczonego lekarza”/

Zmiany w Kodeksie 5 Art. 49 - wykorzystanie materiału klinicznego do badań naukowych wymaga zgody kierownika kliniki lub ordynatora oddziału leczących pacjenta Art. 51- wymagane jest uzyskanie zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego na udział w demonstracjach naukowych lub dydaktycznych Art. 51a - n o w y - lekarz nie powinien przyjmować korzyści od przedstawicieli przemysłu medycznego, jeżeli może to ograniczyć obiektywizm jego opinii zawodowych lub podważyć zaufanie do zawodu lekarza

Zmiany w Kodeksie 6 Art. 51a p.2-Lekarz może przyjąć zapłatę od producenta leków lub wyrobów medycznych(sprzętu i wyposażenia medycznego) za wykonana pracę, prowadzenie szkoleń i badań, które pogłębiają wiedzę medyczną lub zawodową, jeżeli ta zapłata jest współmierna do wkładu pracy lekarza Art. 51b - Lekarzowi mającemu związki finansowe z przemysłem medycznym nie wolna w żaden sposób odstąpić od podejmowania w pełni obiektywnych decyzji klinicznych lub działania w najlepszym interesie pacjentów i osób biorących udział w badaniach

Zmiany w Kodeksie 7 Art. 51 c. - Lekarz powinien ujawniać słuchaczom wykładów oraz redaktorom publikacji wszelkie związki z firmami lub subwencje z ich strony oraz inne korzyści mogące być przyczyną konfliktu interesów. Art. 51 d - Lekarz biorący udział w badaniach sponsorowanych przez producentów leków lub wyrobów medycznych musi się upewnić, że badania te są prowadzone zgodnie z zasadami etyki. Lekarz nie powinien uczestniczyć w badaniach naukowych, których celem jest promocja tych produktów.

Zmiany w Kodeksie 8 Art. 51 e. Lekarz powinien ujawniać swoje powiązania z producentem leków lub wyrobów medycznych(sprzętu i wyposażenia medycznego)pacjentom, którzy maja być poddani badaniom sponsorowanym przez tego producenta Art. 51.f. Lekarz nie może przyjmować wynagrodzenia za samo skierowanie pacjenta na badania prowadzone lub sponsorowane przez producenta leków lub wyrobów medycznych

Zmiany w Kodeksie 9 Art. 51 g. Lekarz biorący udział w badaniach na zlecenie producenta leków lub wyrobów medycznych musi przeciwdziałać nieobiektywnemu przedstawianiu ich wyników w badaniach.

Zmiany w kodeksie 9 Nowy rozdział II b Art. 51 h -1. Lekarzowi nie wolno dyskryminować osób ze względu na dziedzictwo genetyczne 2. Lekarz uczestniczący w badaniach, których celem jest identyfikacja nosicielstwa genu choroby lub genetycznej podatności na zachorowania, może je przeprowadzać jedynie dla celów zdrowotnych lub badań naukowych z nim związanych po uzyskaniu zgody pacjenta oraz umożliwieniu mu konsultacji genetycznej

Zmiany w Kodeksie 10 Art. 51 h 3. Lekarz może dokonać interwencji w obrębie ludzkiego genomu wyłącznie w celach profilaktycznych lub terapeutycznych zgodnie z art. 46 KEL 4. Lekarz nie może uczestniczyć w czynnościach mających na celu wywoływanie dziedzicznych zmian genetycznych u człowieka

Zmiany w Kodeksie 11 Art. 53 1.Doświadczeni lekarze winni służyć radą i pomocą mniej doświadczonym kolegom w trudnych przypadkach.klinicznych. 2. Lekarze pełniący funkcje kierownicze powinni traktować swoich pracowników zgodnie z zasadami etyki. 3. Lekarze pełniące funkcje kierownicze są zobowiązani do szczególnej dbałości o dobro chorego oraz o warunki pracy i rozwoju zawodowego podległych mu osób.

Sąd lekarski I i II instancja Kary upomnienie nagana zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od 6 mies.do 3 lat pozbawienie prawa wykonywania zawodu

Apelacja Po wyroku NSL - do 14 dni od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem Apelacja do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzialność SP ZOZ Odpowiedzialność nie tylko za „winę organizacyjną” ale za czyny lekarzy i personelu medycznego Lekarz- pracownik SP ZOZu jest funkcjonariuszem państwowym/art..417 k.c./ niezależnie od rodzaju stosunku zatrudnienia.

Odpowiedzialność NZOZ Za szkody wyrządzone pacjentowi odpowiada zakład - pacjent zawarł bowiem umowę o usługi lecznicze/art. 750 k.c./ wina własna zakładu - 417 kc lub 415 kc działanie personelu / w tym lekarza/-474 kc, lub 430 kc

Odpowiedzialność pracownicza lekarza Art.120 § 1 kodeksu pracy- w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca

Wyłączenia art.120 kp Szkoda powstała z winy umyślnej zakład pracy nie jest ubezpieczony zakład pracy jest niewypłacalny

Regres 3 miesięczny Art. 119 kp. Regres wynikający z odpowiedzialności pracowniczej jest ograniczony do najwyżej 3 miesięcznego wynagrodzenia pracownika /z wyjątkiem winy umyślnej/

Lekarze kontraktowi i zatrudnieni na umowę zlecenie Zakład pracy za szkody wyrządzone pacjentowi ponosi pełną odpowiedzialność kontraktową/ art. 474 k.c./ lekarze ponoszą jednak odpowiedzialność deliktową za szkody wyrządzone przy leczeniu --art. 415 kc

Odpowiedzialność w praktyce indywidualnej Prawo rzymskie operae liberales to czynności lekarza mandatum - przedmiot zlecenia- opierającego się na zaufaniu pacjenta do i zdolności lekarza mandatum - zlecenie- było nieodpłatne, lekarze nie otrzymywali wynagrodzenia lecz tylko honorarium - było zwyczajowo przyjęte i traktowane jako wyraz wdzięczności

Praktyka indywidualna c.d. Prawo polskie -umowa między pacjentem i lekarzem jest” umową nienazwaną” do której stosuje się przepisy o zleceniu / art. 750 k.c/ Jeśli zobowiązuje się do osiągnięcia rezultatu /poprawienie linii, lifting, plastyka piersi , ekstrakcja zęba, proteza / to przy braku takiego rezultatu- efektu - ponosi odpowiedzialność taką jak za wyrządzenie szkody, mimo dochowania należytej staranności

Praktyka indywidualna c.d. Lekarz odpowiada za działania personelu odpowiedzialność deliktowa za wyrządzone pacjentowi szkody brak „ uświadomionej zgody podejmowanie eksperymentu medycznego odmawia pomocy, gdy jest do tego zobowiązany nie podejmuje lub odstępuje od leczenia nie zachowuje tajemnicy lekarskiej dokonuje przerwania ciąży

Odpowiedzialność lekarza w spółce cywilnej lub spółce z o odp. Pacjent zawiera umowę leczniczą ze spółką niezależnie od tego czy ma czy nie ma prawa wyboru lekarza Za wyrządzone szkody ponoszą odpowiedzialność solidarną wszyscy wspólnicy sp.c. lub sp. z oo Sp. z oo -każdy z lekarzy wspólników ponosi odpowiedzialność deliktową za wyrządzone przez siebie szkody

Odpowiedzialność karna Nie ma odpowiedzialności karnej za samo tylko leczenie, nawet wadliwe, jeśli pacjentowi nie zaszkodziło nie ma skutku - nie ma przestępstwa

Błąd medyczny Nieumyślne spowodowanie śmierci spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu spowodowanie naruszenia czynności narządów ciała lub rozstroju zdrowia narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

Nieumyślność KK Art.9-1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć

Odpowiedzialność karna Odpowiedzialność nieumyślna!!! za wykonanie interwencji medycznej niestrannie lub niezgodnie z aktualnym stanem wiedzy za nieudzielenie pomocy za leczenie bez zgody/art.. 192 par.1 kk, grzywna, kara ogranicz. wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 za ujawnienie faktów objętych tajemnicą lekarską za wprowadzanie w błąd władzy publicznej

Ratowanie życia KK Art. 162 1.Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osobyu na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do ktorej jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej

Ratowanie życia UZZ Art.30 Lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki

Kodeks Karny Art. 156 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci -pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia -innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w par. 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12

Kodeks Karny Art. 157.1.Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż okreslony w art..156 par.1 podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, albo pozbawienia wolności do lat 2 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w par. 1 i 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku 4. Ściganie przestępstwa określonego w par.2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego/jeśli pow.7 dni, a pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie następuje na jej wniosek

Kodeks Karny Art. 160 1. Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 2. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 mies. do lat 5 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w par. 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, albo pozbawienia wolności do roku 4. Nie podlega karze za przestępstwo okr. W par 1-3 sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo 5.Ściganie przestępstwa określonego w part.3 następuje na wniosek pokrzywdzonego

Zgoda na zabieg KK Art.192 1. Kto wykonuje zabieg leczniczy bez zgody pacjenta, podlega grzywnie, karze pozbawienia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego Zabieg leczniczy - zabieg tak terapeutyczny jak i diagnostyczny

Eutanazja KK Art. 150 1. Kto zabija człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia dla niego, podlega karze pozbawienia wolności od 3 mies. do lat 5 2. W wyjątkowych wypadkach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia

Przerywanie ciąży KK Art.152. 1 Kto za zgodą kobiety przerywa jej ciążę z naruszeniem przepisów ustawy, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub ją do tego nakłania 3. Kto dopuszcza się czynu okreslonego w par. 1 lub 2, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 mies. do lat 8

Przerwanie ciąży KK Art. 153 1. Kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny sposób bez jej zgody przerywa ciążę albo przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży, podlega karze pozbawienia wolności od 6 mies. do lat 8 2. Kto dopuszcza się czynu określonego w par 1, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10

Tajemnica lekarska KK Art. 266.1. Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, a która zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2 2.Funkcjonariusz publiczny, który ujawnia osobie nieuprawnionej informację stanowiącą tajemnicę służbową lub informację, którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazic na szkodę prawnie chroniony interes, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 3. Ściganie przestępstwa określonego w par. 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Kodeks karny Art. 304 1.Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Art.240.1 Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art.. 118,127,128,130,140,148,163,166 lub 252 nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3

Dokumentacja lekarska KK Art. 270 1. Kto w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego uzywa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 mies. do lat 5 art. 271. 1.Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 mies. do lat 5 2. W przypadku mniejszej wagi, sprawca, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w par. 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 mies. do lat 8

Korzyść majątkowa KK Art. 228.1 Kto , w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści żąda, podlega karze pozbawienia wolności od 6 mies. do lat 8

Środki karne KK Art. 39. Środkami karnymi są 1. Pozbawienie praw publicznych 2. Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu 3. Zakaz prowadzenia pojazdów 4. Przepadek przedmiotów 5. Obowiązek naprawienia szkody 6. Nawiązka 7. Świadczenie pieniężne 8. Podanie wyroku do publicznej wiadomości