Neuroplastyczność Zdolność mózgu do reagowania trwałymi zmianami funkcjonalnymi i strukturalnymi na wymagania otoczenia lub na uszkodzenie układu nerwowego; „Zapewnia zdolność do adaptacji, zmienność, samonaprawy, a wreszcie uczenie się i pamięć” Prof. M. Kossut (2005)‏

Rodzaje neuroplastyczności 1.Rozwojowa 2.Pouszkodzeniowa (kompensacyjna)‏ 3.Wywołana wzmożonymi doświadczeniami czuciowymi lub ruchowymi (poprzez tzw. środowisko wzbogacone)‏ 4. Związana z uczeniem się i pamięcią

Środowisko wzbogacone oznacza taki poziom stymulacji i złożoności, który wspomaga przyrost neuronów i usprawnienie ich połączeń; Psychoterapię należy traktować jako środowisko wzbogacone, pobudzające rozwój zdolności poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych; Uzyskanym zmianom doświadczenia towarzyszą zmiany metabolizmu glukozy, stężenia neuroprzekaźników i przepływu krwi; Baxter i in., 1992; Cozolino,2002

„Wszystkie formy terapii są skuteczne w takim stopniu w jakim docierają do procesów budujących i modyfikujących struktury nerwowe w mózgu.” Louis J. Cozolino (2002)‏

LPD Podstawa uczenia się to zmiany natężenia synaptycznego spowodowane reagowaniem na bodźce LPD (długotrwałe wzmocnienie synaptyczne) to proces łączenia zespołów neuronów poprzez zsynchronizowane wzorce wyładowań Opisane przez Hebb’a już w 1949

„Metody terapii behawioralnej i psychoterapii od niemal stu lat nawiązują do zasad plastyczności mózgu, zwykle tego nie dostrzegając” Nancy.C.Andreasen, 2001

Badania własne 50 pacjentów z rozpoznaniem zaburzeń lękowych uogólnionych F41 Leczonych za pomocą psychoterapii grupowej psychodynamicznej 12 tygodni w oddziale dziennym leczenia nerwic Badania funkcji poznawczych (VTS) przed przyjęciem do oddziału i po zakończeniu leczenia Dodatkowo badano profil osobowości, poziom lęku oraz nasilenie objawów nerwicowych

Wiedeński System Testów COGNITRON: ogólny test wykonawczy badający uwagę i pamięć (44prez.x7 bodźców=308bodźców/104 krytyczne)‏ Test rozpiętości pamięci CORSI: obejmuje pojemność świeżej pamięci wizualno-przestrzennej i zdolność uczenia się Test wykrywania sygnału SIGNAL: bada długotrwałą i selektywną uwagę RT: czas reakcji na proste i złożone bodźce wzrokowe i słuchowe

Pozostałe testy NEO-FFI Costy i McCrea: test osobowości badający jej pięć wymiarów tj. Neurotyzm, Ekstrawersję, Otwartość na doświadczenia, Ugodowość i Sumienność STAI Spielbergera: test badający poziom Lęku-Cechy i Lęku-Stanu Kwestionariusz Objawowy ”O”: inwentarz objawów nerwicowych monitorujący ich nasilenie

Wnioski Znacząca statystycznie poprawa selektywności uwagi (koncentracja)‏ Znacząca statystycznie poprawa odporności na zakłócenia Zwiększony czas reakcji poprawnych wynika prawdopodobnie z uwzględniania większej ilości cech istotnych figury przy analizie bodźców

Wnioski U większości badanych (76%) pamięć blokowa w normie na początku badania; nieistotna statystycznie poprawa Pojemność pamięci krótkotrwałej w badanej grupie pacjentów z zaburzeniami lękowymi nie była uszkodzone Poprawa w zakresie pamięci blokowej supra wskazuje na zmianę w zakresie uczenia się (nieświadomego) wizualno-przestrzennego; 11

Wnioski Poprawa ilościowa trafnych rozpoznań wskazuje na wzrost selektywności uwagi Wzrost mediany czasu detekcji nie ma znaczenia statystycznej istotności Nie zmienia się czujność uwagi w grupie badanych

Podsumowanie Poprawa w zakresie koncentracji i selektywności uwagi, oraz w zakresie uczenia się i pamięci krótkotrwałej jest związana z reorganizacją procesów przetwarzania informacji Neuroplastyczność, to także lepsza integracja i dostępność istniejących połączeń synaptycznych, która znajduje odbicie w efektywności procesów poznawczych 13

Badania prędkości, stopnia i charakteru plastyczności nerwowej jest szeroką, nową dziedziną nauki Możliwości modyfikacji neuroplastycznych mają istotne znaczenie nie tylko dla neurologii, rehabilitacji ale coraz częściej także dla psychoterapii Bez lepszego zrozumienia neurobiologii układu nerwowego nie można wypracować lepszych efektów psychoterapii!