Terapia SI jako metoda wspomagająca rozwój dziecka

Czym jest integracja sensoryczna? zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji dostarczanych przez zmysły z otoczenia i własnego ciała. Pozwala ona segregować, porządkować i łączyć pojedyncze bodźce.

Twórcą teorii integracji sensorycznej jest dr A. Jean Ayres (1920–1989), psycholog, terapeuta i pracownik naukowy Uniwersytetu Kalifornijskiego w USA.

Aby mózg w prawidłowy sposób przetworzył otrzymywane informacje niezbędne jest pojawienie się kilku elementów. Są to: rejestrowanie, modulacja, odpowiedź.

Przykłady zachowań dzieci mających problemy z przetwarzaniem sensorycznym: - trudności z rejestrowaniem: dziecko reaguje na dany bodziec zbyt słabo (wydaje się letargiczne, z opóźnieniem odpowiada na docierające do niego bodźce) lub zbyt gwałtownie.

trudności z modulacją: dziecko może łatwo się rozpraszać, może źle znosić zmiany w codziennych czynnościach, mieć problemy z przechodzeniem od jednej czynności do drugiej.

- trudności z odpowiedzią: dziecko może być niezdarne, ma problemy z koordynacją obustronną, ma słabą świadomość własnego ciała, problemy z motoryką.

Zmysły

Bazowe systemy zmysłowe system dotykowy, przedsionkowy i proprioceptywny (czucia głębokiego) to najwcześniej dojrzewające systemy zmysłowe w procesie prawidłowego rozwoju dziecka. Systemy te funkcjonują już w okresie życia płodowego i pełnią ważną rolę w dalszym rozwoju.

System przedsionkowy Umożliwia odbieranie wrażeń, które są związane z ruchem i jego zmianami, a także z siłą grawitacji; koordynuje odbieranie i przetwarzanie wrażeń przez inne układy zmysłowe; wpływa na zdolność koncentracji uwagi i napięcie mięśniowe

System proprioceptywny= czucia głębokiego Współpracuje ściśle z systemem przedsionkowym; Dzięki prawidłowemu działaniu tego systemu dziecko: sprawnie się porusza i wykonuje czynności ruchowe bez konieczności kontroli wzrokowej; prawidłowo buduje schemat i czucie własnego ciała.

Najczęstsze objawy dysfunkcji SI wzmożona lub obniżona wrażliwość na bodźce, niewłaściwy poziom uwagi, obniżony poziom koordynacji ruchowej, opóźniony rozwój mowy, nieprawidłowy poziom aktywności ruchowej, trudności w zachowaniu. 

„Naukowa zabawa” Terapia SI określana jest mianem „naukowej zabawy”. Poprzez zabawę interesującą dla dziecka dokonuje się integracja bodźców zmysłowych oraz doświadczeń płynących do ośrodkowego układu nerwowego, co pozwala na lepszą organizację działań.

do rozwoju tych umiejętności. Terapia SI nie jest uczeniem konkretnych umiejętności, ale usprawnianiem pracy systemów sensorycznych i procesów układu nerwowego, które są bazą do rozwoju tych umiejętności.

Ćwiczenia dla dzieci z nadwrażliwym systemem przedsionkowym podskoki – obunóż, na jednej nodze, przeskakiwanie z nogi na nogę, skakanie wokół własnej osi; ruchy wahadłowe głowy obroty wokół własnej osi, siedząc na podłodze i odpychając się od niej nogami,

przyjmowanie i utrzymywanie pozycji typu bocian, jaskółka, chodzenie wzdłuż rozłożonej na podłodze liny, wchodzenie, schodzenie i zeskakiwanie ze stopni.

Ćwiczenia systemu dotykowego wyszukiwanie drobnych przedmiotów w pojemnikach wypełnionych grochem, drobnym makaronem lub kaszą, zabawy z pianka do golenia (malowanie rąk, przedramion), zabawy z żelami sensorycznymi

Ćwiczenia czucia różnicującego rysowanie wzorów na rękach czy plecach, a następnie rysowanie ich na kartce, wyciąganie narysowanych przedmiotów z woreczka, owijanie części ciała taśmą, liną.

Polecana literatura Emmons P.G., McKendry L. (2007). Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej. Kranowitz C.S. (2012). Nie – zgrane dziecko. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego – diagnoza i postępowanie. Kutcher M.L., Attwood T., Wolff R.R. (2007). Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Odowska – Szlachcic B. (2010). Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu mowy u dzieci z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego.

Kranowitz C.S. Nie – zgrane dziecko w świecie gier i zabaw. Odowska – Szlachcic B. Terapia integracji sensorycznej. Ćwiczenia usprawniające bazowe układy zmysłowe i korygujące zaburzenia planowania motorycznego.

Przydatne strony internetowe www.pstis.pl (PSTIS) http://www.integracjasensoryczna.org.pl/ (PTIS) http://www.fundacjaokno.pl/ (przykłady ćwiczeń domowych)

Dziękuję za uwagę 

Marcelina Klimas neurologopeda terapeuta SI Konsultacje dla rodziców: czwartek 16:30-17:30