Ścieżka dydaktyczna przyrodniczo – leśna w Nadleśnictwie Kłobuck Ścieżka jest efektem współpracy nauczycieli kłobuckiego gimnazjum oraz Nadleśnictwa Kłobuck . Ścieżka pełni funkcję edukacyjną, pozwala prowadzić zajęcia terenowe z biologii, geografii i chemii dla gimnazjum oraz lekcje przyrody dla szkoły podstawowej. Pełni też funkcję turystyczno-rekreacyjną i wypoczynkową ponadto pozwala na uprawianie Nordic Walking. Opracowano dwie trasy : rowerową o długości 12,7 km oraz pieszą o długości 4,5 km.

Mapa ścieżki rowerowej w Nadleśnictwie Kłobuck Stanowisko wawrzynka wilczełyko Rezerwat „Zamczysko” Pozyskiwanie nasion modrzewia Rzeka – Czarna Oksza Pomnik przyrody – dąb szypułkowy Grupa drzew pomnikowych – 12 dębów Fragment buczyny z bukiem pomnikowym Zalew w Zakrzewie 4 Rybno Zakrzew Kłobuck Grodzisko 7 3 Truskolasy – Wielka – Mała 2 P 1 5 9 Wręczyca – 6 8

Przystanek 1 – Stanowisko wawrzynka wilczełyko Stanowisko wawrzynka wilczełyko jest jednym z nielicznych na tym terenie. Jest to krzew podlegający ochronie prawnej, osiągający wysokość 1 m. Jest krzewem najwcześniej zakwitającym w kraju, zdarza się że już nawet w styczniu. Kwiaty wawrzynka są liczne, różowe, miododajne i silnie pachnące. Jest krzewem odpornym na mrozy oraz silnie trującym. Obok rośnie przylaszczka pospolita. Na tym stanowisku uczniowie mogą realizować zadania z rozmieszczenia, liczebności i struktury wiekowej populacji wawrzynka

Przystanek 2 – Rezerwat „Zamczysko” Rezerwat został utworzony w 1971 r.na powierzchni 1,35 ha Obejmuje on wzgórze z wałami obronnymi i fosą, które są pozostałością po średniowiecznym grodzie. Teren rezerwatu pokrywa las mieszany, w którym dominuje starodrzew dębowy w wieku 180 – 200 lat. Na tym stanowisku uczniowie poznają rezerwat jako jedną z form ochrony przyrody, sposób oznaczenia oraz zasady zachowania w rezerwacie. Poznają gatunki lasu mieszanego: złoć żółtą, kopytnika pospolitego, konwalię majową i marzankę wonną

Przystanek 3 – Pozyskiwanie nasion modrzewia europejskiego Wyłączony drzewostan nasienny modrzewia europejskiego liczy ponad 100 lat. Pozyskiwanie nasion tego gatunku odbywa się poprzez zbiór szyszek z drzew stojących. Zbiór ten przeprowadzają specjalne ekipy wyposażone w sprzęt alpinistyczny. Zbioru nasion dokonuje się w czasie bezwietrznej pogody. Na tym stanowisku uczniowie przypominają sobie cykl rozwojowy nagonasiennych , określają drzewa i krzewy po liściach i pączkach , poznają sposoby pozyskiwania nasion oraz sposoby ich rozsiewania.

Przystanek 4 – Czarna Oksza Stanowisko to usytuowane jest w pobliżu źródeł rzeki Czarnej Okszy. Występuje tu: olsza szara, klon i wiąz. W podszycie rośnie jarzębina, czeremcha i leszczyna. W runie występują: czyściec leśny, bluszczyk kurdybanek, przetacznik ożankowy oraz fiołek leśny. Na tym stanowisku uczniowie poznają rośliny łęgów i olsów oraz rośliny wodne wód płynących. Dodatkowo prowadzają badanie czystości wód w oparciu o organizmy wskaźnikowe: bezkręgowce i kręgowce.

Przystanek 5 – Pomnik przyrody Dąb szypułkowy Jedną z form ochrony przyrody są pomniki przyrody, przykładem którego jest dąb szypułkowy liczący 200 lat. Pomnik przyrody oznaczony jest zieloną tablicą z godłem. Dla dębów obwód w pierśnicy powinien wynosić przynajmniej 370 cm. Na tym stanowisku uczniowie dokonują pomiaru obwodu drzewa w pierśnicy oraz uzyskują informacje o gradacjach szkodników poznając jeden ze sposobów walki ze szkodnikami -pułapki feromonowe

Przystanek 6 – Grupa drzew pomnikowych Grupa 12 dębów szypułkowych decyzją Wojewody Częstochowskiego, w lutym 1996 r. została uznana za pomnik przyrody. Dęby te osiągnęły wiek ponad 150 lat. Las w którym rosną te pomniki przyrody w klasyfikacji typologicznej lasu jest zaliczany do lasu świeżego. Fragment lasu z dębami pomnikowymi ma charakter rezerwatowy. Uczniowie poznają roślinność tego typu lasu, określają typ rozmieszczenia populacji dębów .

Przystanek 7 – Fragment buczyny z pomnikiem przyrody Cechą charakterystyczna tego zbiorowiska leśnego jest drzewostan z dominującym bukiem zwyczajnym. Rośliny runa, w związku z silnym zacienieniem dna lasu rozwijają się przed pojawieniem liści. W tym czasie (około 2 miesiące) rośliny przechodzą pełny cykl rozwojowy. W związku z silnym zacienieniem dna lasu , występuje tu charakterystyczna periodyczność w rozwoju roślinności runa leśnego. W tym czasie znaczna część roślin przechodzi pełny cykl rozwojowy. Uczniowie na tym przystanku określają stan czystości powietrza z wykorzystaniem skali porostowej oraz poznają zasady dokarmiania zwierzyny leśnej

Przystanek 8 – Pomnik przyrody Ten dąb szypułkowy, liczący ponad 200 lat jest pomnikiem przyrody. Teren wokół chronionego dębu jest terenem rekreacyjnym, gdzie znajdują się ławki, stoliki i domki turystyczne. Na tym stanowisku uczniowie uczą się korzystać z kluczy do rozpoznawania gatunków roślin i zwierząt. Określają zagęszczenie dębów czerwonych , występujących na tym terenie.

Przystanek 9 – Zalew w Zakrzewie Zalew w Zakrzewie jest sztucznym zbiornikiem wodnym utworzonym na rzece Białej Okszy. Nad brzegiem zalewu rośnie trzcina pospolita i pałka szerokolistna. Występuje tu grzybień biały i grążel żółty. Przedstawicielami ptactwa zalewu są łabędzie W okresie letnim zalew jest wykorzystywany do celów rekreacyjnych. Na tym przystanku uczniowie określają wskaźniki fizyko-chemiczne czystości wód przy udziale zestawu Aquanal, ponadto poznają przystosowania organizmów do życia w wodzie na przykładzie pająka topika , kaczki krzyżówki i roślin wodnych o liściach pływających tj. grzybienia białego

Mapa pieszej ścieżki w Nadleśnictwie Kłobuck Zakrzew . B C A P A – Rezerwat „Dębowa Góra” B – Zalew w Zakrzewie C – Pomnik przyrody

Przystanek A – Rezerwat „Dębowa Góra” Rezerwat został utworzony w 1953 r., położony jest on na wzniesieniu dochodzącym do 330 metrów n.p.m. Drzewostan stanowi dąb szypułkowy z nieznaczną domieszką grabu zwyczajnego, i buka. Najstarsze dęby liczą nawet 400 lat. Uczniowie poznają cechy charakterystyczne płazów na przykładzie rzekotki drzewnej , której liczna populacja występuje w rezerwacie oraz aspekt wczesnowiosenny zawilca gajowego. Przystanek B – Zalew w Zakrzewie (stanowisko 9 ścieżki rowerowej) Przystanek C – Pomnik przyrody (stanowisko 8 ścieżki rowerowej) Opracowanie: Izabela Śledziona i Renata Zych –Gimnazjum Kłobuck